br. 07-00-497/2022-02 datum: 8.5.2023.
MIŠLjENjE
Mišljenje je doneto u postupku povodom pritužbe koju je AA, podneo protiv Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije (u daljem tekstu: MUP) i PU Novi Sad, zbog diskriminacije na osnovu članstva u sindikalnoj organizaciji i viktimizacije. Podnosilac je u pritužbi, između ostalog, naveo da je predsednik Strukovnog udruženja policije „VV“, da mu je 23. februara 2022. godine uručeno rešenje PU Novi Sad kojim napreduje u čin kapetana policije, da je 16. septembra 2022. godine podneo zahtev za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja i da mu je ovo pravo „uskraćeno“ aktom Odeljenja za ljudske resurse PU Novi Sad od 23. septembra 2022. godine u kojem je, između ostalog, navedeno da je za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja, potrebno da ima čin majora policije. Dalje je između ostalog naveo da PU u Novom Sadu nije dostavila njegovu prijavu za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja Odeljenju za razvoj zaposlenih i organizacije, koje predstavlja organizacionu jedinicu u okviru MUP-a koja proverava ispunjenost uslova za pohađanje obuke za nivo rukovođenja zbog čega smatra da „odluka PU Novi Sad kojim se njegov zahtev odbija predstavlja proizvoljnost u odlučivanju“. Dalje je naveo da je prema njemu postupano neopravdano nepovoljnije s obzirom da je 8. februara 2022. godine MUP raspisao interni konkurs za radno mesto „pomoćnik komandanta Vatrogasno-spasilačke brigade-OSL“ za koje su „posebni uslovi obuka i ispit za srednji nivo rukovođenja i čin kapetana“. Takođe smatra da je u konkretnom slučaju prema njemu postupano „neopravdano lošije“ jer je protiv Ministarstva pokrenuo sudske postupke za zaštitu od diskriminacije pred Višim sudom u Novom Sadu. U izjašnjenju MUP-a i PU Novi Sad, između ostalog, navedeno je da je instruktivnim aktom ministra unutrašnjih poslova 01 broj 9044/20 od 23. decembra 2020. godine bliže uređena realizacija stručne obuke za čin/zvanje, kao i stručne obuke i stručnog ispita za nivo rukovođenja u MUP-u. Dalje, navedeno je da je članom 12a stav 2. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika propisano da zaposleni na izvršilačkim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za operativni nivo rukovođenja, a zaposleni na rukovodećim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za naredni nivo rukovođenja uz ispunjenost uslova za vertikalno napredovanje iz člana 7. stav 1. tač.1-4 ove Uredbe, da odgovarajući čin/zvanje jeste jedan od uslova za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja, odnosno da policijski službenik mora imati adekvatan čin prilikom prijave na obuku (major policije, policijski savetnik, kapetan vatrogasac). Dalje je navedeno, da je za policijske službenike za koje se utvrdi da ispunjavaju uslove za pohađanje obuke za nivo rukovođenja iz člana 7. stav 1. tačka 1-4 Uredbe, potrebno da rukovodioci njihovih užih organizacionih jedinica i rukovodioci njihovih unutrašnjih organizacionih jednica, u cilju procene da li je podneta prijava u skladu sa potrebama organizacione jedinice, sagledaju realne kadrovske i organizacione potrebe za obukom, uzimajući u obzir kvalitet rada, odnos prema radu i ostale kompetencije policijskog službenika koji se prijavio na obuku, te shodno tome daju mišljenje da li su saglasni da podnosilac prijave pohađa obuku. Takođe, istaknuto je da su svi policijski službenici u momentu podnošenja prijave za srednji nivo rukovođenja imali (pored ispunjenost svih ostalih uslova iz Uredbe) adekvatan čin/zvanje (najmanje čin majora policije, zvanje policijskog savetnika, čin kapetana vatrogasca). Pored toga, navedeno je da su pitanja ekvivalentnih činova/zvanja, odnosno raspona i naziva činova/zvanja za radna mesta policijskih službenika propisana članom 15. Uredbe o karijernom napredovanju policijskih službenika, a da su odredbom člana 166. stav 1 i 3. tačka 3. Zakona o policiji propisani činovi policijskih službenika u statusu ovlašćenih službenih lica sa visokim obrazovanjem, odnosno činovi policijskih službenika pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica, za isti nivo obrazovanja i da je u skladu sa navedenim čin kapetana policije ekvivalent činu poručnika vatrogasca, dok je čin majora policije ekvivalent činu kapetana vatrogasca. Nakon sprovedenog postupka i izvedenih dokaza utvrđeno je da je 11. februara 2022. godine rešenjem PU Novi Sad podnosilac pritužbe napredovao u čin kapetana policije i da je 16. i 22. septembra 2022. godine tražio da mu se odobri polaganje obuke za srednji nivo rukovođenja „radi eventualnog konkurisanja na radno mesto za koje je predviđen kao uslov srednji nivo rukovođenja“. S obzirom da je prema navodima pritužbe podnosilac raspoređen na radno mesto komandir policijske ispostave, „što je po Odluci o rukovodećim radnim mestima policijskih službenika određeno kao rukovodeće radno mesto operativnog nivoa“, u konkretnom slučaju relevantna je odredba člana 7. stav 1. tač. 1-4. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika kojom je propisano da su uslovi za vertikalno napredovanje policijskih službenika: 1) odgovarajuće obrazovanje; 2) godine staža provedene u prethodnom činu/zvanju; 3) uspešno završena stručna obuka za čin/zvanje; 4) prosečna trogodišnja ocena koja ne može biti niža od “ističe se – 4”. Dalje, odredbom člana 8. Uredbe propisano je da uslov za vertikalno napredovanje u stečenom činu/zvanju, jeste uspešno završena stručna obuka i uspešno položen stručni ispit za odgovarajući nivo rukovođenja, uz ispunjenost uslova iz člana 7. stav 1. tač. 1-4 ove uredbe, dok je odredbama člana 9. stav 2. tačka 2. propisano da se pod potrebnim godinama staža provedenim u prethodnom činu/zvanju, za ovlašćeno službeno lice, lice na posebnim dužnostima i pripadnike vatrogasno spasilačkih jedinica smatra najmanje četiri godine u činu/zvanju kapetana policije, majora policije i potpukovnika policije/mlađeg policijskog savetnika, policijskog savetnika i samostalnog policijskog savetnika i poručnika vatrogasca, kapetana vatrogasca i majora vatrogasca. Imajući u vidu da je podnosilac pritužbe 11. februara 2022. godine rešenjem o sticanju narednog čina/zvanja stekao čin kapetana policije, može se zaključiti da saglasno navednim propisima, je neophodno da u tom činu provede naredne četiri godine. S tim u vezi, a povodom navoda pritužbe da njegovu prijavu za pohađanje obuke PU u Novom Sadu nije dostavljena organizacionoj jedinici u okviru MUP-a koja proverava ispunjenost uslova za pohađanje obuke za nivo rukovođenja, Poverenik konstatuje da iz dostavljenih dokaza proizlazi da se prosleđuju samo prijave podnosioca koji ispunjava uslove propisane Uredbom. Saglasno navedenom može se zaključiti da su razlozi zbog kojih prijava podnosioca pritužbe nije prosleđena rukovodiocu uže organizacione jedinice, u vezi sa činjenicom da u konkretnom slučaju nisu ispunjeni formalno-pravni uslove za pohađanje obuke, o čemu je on obavešten dopisom PU Novi Sad od 23. septembra 2022. godine. Takođe, povodom navoda da je raspisan interni konkurs za radno mesto „pomoćnik komandanta Vatrogasno-spasilačke brigade-OSL“ za koje su „posebni uslovi obuka i ispit za srednji nivo rukovođenja i čin kapetana, Poverenik konstatuje da je uvidom u priloge koji su sastavni deo Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika utvrđeno da je zvanje kapetan policije ekvivalent činu poručnika vatrogasca, dok je čin majora policije ekvivalent činu kapetana vatrogasca. Imajući u vidu sve napred navedeno, Poverenik je dao mišljenje da u konkretnom slučaju nisu povređene odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.
TOK POSTUPKA
1.1. Povereniku za zaštitu ravnopravnosti pritužbom se obratio AA, protiv Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije (u daljem tekstu: MUP) i PU Novi Sad, zbog diskriminacije na osnovu članstva u sindikalnoj organizaciji i viktimizacije.
1.2. Podnosilac je u pritužbi i dopuni pritužbe, između ostalog, naveo:
– da je predsednik Strukovnog udruženja policije „GG“ i da mu je uskraćeno pravo na stručno osposobljavanje – pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja na osnovu akta Odeljenja za ljudske resurse od 23. septembra 2022. godine „koji nema zakonsko utemeljenje“;
– da je 2021. godine pokrenuo postupak pred Višim sudom u Novom Sadu zbog zlostavljanja na radu i radi zaštite od diskriminacije, da je u toku postupak rešavanja radnih sporova pred Republičkom agencijom za mirno rešavanje radnih sporova zbog tkzv. „mobinga praznog stola“ i da smatra da je razlog zbog kojeg mu je uskraćeno pravo na pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja u vezi sa činjenicom da je pokrenuo ove postupke;
– da je načelnik u sudskim postupcima svedok tužene strane MUP-a, a da je u postupku pred Republičkom agencijom za mirno rešavanje radnih sporova „mober“;
– da je 16. septembra 2022. godine podneo zahtev za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja, „s obzirom da je uslove za pohađanje obuke koji su propisani Zakonom o policiji i Uredbom o karijernom razvoju policijskih službenika, stekao 11. februara 2022. godine kada je napredovao u čin kapetana policije sa mesta poručnika policije“;
– da je rešenjem od 23. septembra 2022. godine, PU Novi Sad odbila njegov zahtev za pohađanje obuke, odnosno nije mu omogućila da pohađa obuku za srednji nivo rukovođenja sa obrazloženjem da se njegova molba odnosi na polaganje obuke za srednji nivo rukovođenja, a da kod vertikalnog napredovanja čin/zvanje predstavlja ključni uslov za prijavu na obuku za nivo rukovođenja;
– da je za srednji nivo rukovođenja za koji je podneo zahtev potrebno da ima čin majora policije, a da se „u legislativi nigde ne pominje koji konkretno čin je potrebno da ima policijski službenik, pa ni čin majora policije, već samo vreme provedeno u prethodnom činu bez određivanja kog čina konkretno“;
– da pohađanjem obuke i uspešno položenim ispitom za srednji nivo rukovođenja „ne bi vertikalno napredovao jer je za to potrebno da bude raspoređen/premešten na radno mesto neposredno višeg rukovodnog nivoa“, kao i da samim pohađanjem obuke i uspešno položenim ispitom za srednji nivo rukovođenja policijski službenik stiče poseban uslov da učestvuje na internim konkursima ili da bude raspoređen da obavlja poslove rukovodioca srednjeg nivoa u slučajevima izmene akta o sistematizaciji, kada se interni konkurs ne sprovodi;
– da zaposleni na izvršilačkim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za operativni nivo rukovođenja, a da zaposleni na rukovodećim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za naredni nivo rukovođenja uz ispunjenost uslova iz člana 7. stav 1. tačka 1-4 Uredbe;
– da je podnosilac pritužbe raspoređen na radno mesto komandir policijske ispostave, a što je po Odluci o rukovodećim radnim mestima policijskih službenika određeno kao rukovodeće radno mesto operativnog nivoa;
– da se prijavio za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja, odnosno sledećeg nivoa, shodno navedenim odredbama Uredbe, a da je u rešenju kojim je njegov zahtev odbijen, PU Novi Sad navela da u aktuelnom Pravilniku o sistematizaciji radnih mesta u MUP-u ne postoji rukovodeće radno mesto sa srednjim nivoom rukovođenja gde je propisan početni čin/zvanje kapetan policije, koji čin trenutno poseduje, već da sva radna mesta srednjeg nivoa rukovođenja „kreću od čina majora policije“;
– da „iako je tačno da je za sva radna mesta srednjeg nivoa rukovođenja propisan početni čin majora policije to apsolutno nema nikakve veze sa uslovima za pohađanje obuke za srednji rukovodni nivo, već da iz svih odredaba koje regulišu predmetnu materiju proizlazi da su jedini uslovi odgovarajuće obrazovanje, godine staža provedene u prethodnom činu/zvanju, uspešno položen stručni ispit za čin/zvanje i prosečna trogodišnja ocena koja ne može biti niža od ističe se – 4“;
– da mu je 23. februara 2022. godine uručeno rešenje PU Novi Sad kojim napreduje u čin kapetana policije, za koji je ispunio uslove 11. februara 2022. godine, kao i da se u obrazloženju ovog rešenja navodi da ispunjava uslove u pogledu obrazovanja, da je u prethodnom činu proveo potrebne godine staža, s obzirom da je čin poručnika policije stekao 1. januara 2019. godine, a da je 11. februara 2022. godine uspešno završio stručnu obuku za čin čime su ispunjeni uslovi iz člana 12 a Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika;
– da smatra da su ovim rešenjem „potvrđeni njegovi navodi da je ispunio uslove za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja“ i da je u odgovoru MUP-a na zahtev za informaciju od javnog značaja, navedeno da uspešno položen stručni ispit za nivo rukovođenja predstavlja uslov za vertikalno napredovanje;
– da je 30. novembra 2022. godine od Centra za policijsku obuku obavešten da u njihovim evidencijama nije pronađen podatak da je „u ranijem periodu dostavljena njegova prijava za pohađanje obuke za nivo rukovođenja“;
– da „iz navedenog proizlazi da PU u Novom Sadu nije dostavila njegovu prijavu za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja Odeljenju za razvoj zaposlenih i organizacije, koju je podnosilac pritužbe podneo 16. septembra 2022. godine, a koja predstavlja organizacionu jedinicu u okviru MUP-a i proverava ispunjenost uslova za pohađanje obuke za nivo rukovođenja, zbog čega odluka PU Novi Sad kojim se njegov zahtev odbija predstavlja proizvoljnost u odlučivanju“;
– da povodom navoda MUP-a da ne postoje rukovodeća radna mesta sa srednjim nivoom rukovođenja gde je propisan početni čin „kapetan“ ističe da je 8. februara 2022. godine MUP raspisao interni konkurs za radno mesto „pomoćnik komandanta Vatrogasno-spasilačke brigade-OSL“ za koje su propisani „posebni uslovi obuka i ispit za srednji nivo rukovođenja i čin kapetana“;
– da je Program obuke za operativni, srednji i visoki nivo rukovođenja u MUP-u isti za sve pripadnike MUP-a, odnosno da nema razlike između pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica i ostalih zaposlenih i da „kada bi se radila ekvivalencija službenika iz Direkcije policije u činove vatrogasno-spasilačkih jedinica, kapetan policije je ekvivalent kapetanu vatrogasca“;
– da mu nije poznat broj policijskih službenika koji su u činu kapetana polagali za srednji nivo rukovođenja „jer MUP to krije“, ali da mu je poznat primer „glavne službenice za kooordinaciju poslova ljudskih resursa, ĐĐ koja je raspoređena na izvršilačko radno mesto u statusu PD (posebne dužnosti), a odobreno je pohađanje obuke i polaganje u istom danu i za operativni i za srednji nivo rukovođenja“.
1.3. Uz pritužbu i dopunu pritužbe dostavljeni su sledeći prilozi: 1) dopis PU Novi Sad od 16. septembra 2022. godine, 2) dopis Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije od 25. jula 2022. godine, 3) dopis PU Novi Sad od 23. septembra 2022. godine, 4) predlog za pokretanje postupka mirnog rešavanja radnog spora 5) tužbe Višem sudu u Novom Sadu; i 6) dopis od 9. januara 2023. godine.
1.4. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti sproveo je postupak u cilju utvrđivanja pravno relevantnih činjenica i okolnosti, a u skladu sa čl. 37. Zakona o zabrani diskriminacije, pa je u toku postupka zatraženo izjašnjenje od Ministarstva unutrašnjih poslova i PU Novi Sad.
1.5. U izjašnjenju PU Novi Sad, između ostalog, navedeno je:
– da je članom 3. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika propisano da planiranje, sprovođenje i nadzor nad sprovođenjem karijernog razvoja policijskih službenika sprovodi organizaciona jedinica nadležna za poslove ljudskih resursa u saradnji sa organizacionim jedinicama Ministarstva;
– da je organizaciona jedinica nadležna za poslove ljudskih resursa u Ministarstvu unutrašnjih poslova Sektor za ljudske resurse u smislu člana 9. Uredbe o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova, a koji je obrazovan radi obavljanja poslova kojima se obezbeđuju uslovi za nesmetano funkcionisanje organizacionih jedinica Ministarstva, u cilju realizacije iskazanih potreba, a u vezi sa funkcijom upravljanja ljudskim resursima zasnovanim na upravanju kompetencijama zaposlenih;
– da je Policijska uprava u Novom Sadu uža organizaciona jedinica Direkcije policije u smislu člana 23. i 25. Zakona o policiji, te člana 14. i člana 16. stav 1. tačka 14. Uredbe o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslovaa koja je obrazovana sa sedištem u Novom Sadu radi neposrednog obavljanja policijskih i drugih unutrašnjih poslova;
– da „imajući u vidu sadržinu pritužbe, postavljenog zahteva i citiranih propisa Ministarstvo unutrašnjih poslova će se ovim povodom izjasniti jedinstveno, odnosno odgovor na pritužbu će biti upućen iz sedišta Ministarstva unutrašnjih poslova“.
1.6. U izjašnjenju Ministarstva unutrašnjih poslova, između ostalog, navedeno je:
– da je članom 12a stav 2. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika propisano da zaposleni na izvršilačkim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za operativni nivo rukovođenja, a zaposleni na rukovodećim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za naredni nivo rukovođenja uz ispunjenost uslova za vertikalno napredovanje iz člana 7. stav 1. tač.1-4 ove Uredbe;
– da član 7. stav 1. tač.1-4 Uredbe propisuje sledeće uslove za vertikalno napredovanje policijskih službenika: 1) odgovarajuće obrazovanje; 2) godine staža provedene u prethodnom činu/zvanju; 3) uspešno položen stručni ispit za čin/zvanje i 4) prosečna trogodišnja ocena koje ne može biti niža od „ističe se – 4“;
– da „iz navedenog sledi“ da obuku za srednji nivo rukovođenja mogu pohađati zaposleni koji imaju odgovarajuće obrazovanje, godine staža provedene u prethodnom činu/zvanju, uspešno položen stručni ispit za čin/zvanje i prosečnu trogodišnju ocenu koja ne može biti niža od ističe se – 4;
– da odgovarajući čin/zvanje jeste jedan od uslova za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja te policijski službenik mora imati adekvatan čin prilikom prijave na obuku (major policije, policijski savetnik, kapetan vatrogasac);
– da se u članu 15. stav 1. Uredbe navodi da su rasponi i nazivi činova/zvanja za radna mesta policijskih službenika propisani u tabelama datim u prilozima 1-4 koji su sastavni deo ove Uredbe, u kojima je kao početni čin/zvanje za rukovodeća radna mesta srednjeg nivoa rukovođenja naveden čin majora policije, odnosno policijski savetnika, a za policijske službenike pripadnike vatrogasno spasilačkih jedinica čin kapetan vatrogasac;
– da imajući u vidu član 12a pomenute uredbe, na obuku za operativni nivo rukovođenja mogu da se prijave zaposleni na izvršilačkim radnim mestima uz ispunjenost „napred navedenih uslova“ za vertikalno napredovanje propisano članom 7. stav 1. tač.1-4 Uredbe;
– da je pored toga instruktivnim aktom ministra unutrašnjih poslova 01 broj 9044/20 od 23. decembra 2020. godine bliže uređena realizacija stručne obuke za čin/zvanje, kao i stručne obuke i stručnog ispita za nivo rukovođenja u Ministarstvu unutrašnjih poslova, gde je između ostalog propisano da se u skladu sa članom 131. stav 2. Zakona o policiji obuke za nivo rukovođenja planiraju i realizuju na osnovu iskazanih potreba organizacione jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova, kao i na osnovu rezultata dobijenih sistemom ocenjivanja;
– da je za policijske službenike za koje se utvrdi da ispunjavaju uslove za pohađanje obuke za nivo rukovođenja iz člana 7. stav 1. tačka 1-4 Uredbe, potrebno da rukovodioci njihovih užih organizacionih jedinica (uprave, odeljenja, odseci i grupe) i rukovodioci njihovih unutrašnjih organizacionih jednica (Kabinet ministra, Sekretarijat, Direkcija policije, sektori, Služba interne revizije i Služba za bezbednost i zaštitu podataka) u cilju procene da li je podneta prijava u skladu sa potrebama organizacione jedinice, sagledaju realne kadrovske i organizacione potrebe za obukom, uzimajući u obzir kvalitet rada, odnos prema radu i ostale kompetencije policijskog službenika koji se prijavio na obuku, te shodno tome daju mišljenje da li su saglasni da podnosilac prijave pohađa obuku;
– da Sektor za ljudske resurse ne vodi evidenciju da li je koliko policijskih službenika sa činom kapetana policije pohađalo obuku za operativni nivo rukovođenja, ali da su svi policijski službenici u momentu podnošenja prijave za srednji nivo rukovođenja imali (pored ispunjenost svih ostalih uslova iz Uredbe) adekvatan čin/zvanje (najmanje čin majora policije, zvanje policijskog savetnika, čin kapetana vatrogasca) odnosno ispunjavali su sve potrebne uslove za sticanje prethodno navedenog čina/zvanja;
– da izvršenim proverama u evidencijama kojima raspolaže Sektor za ljudske resurse utvrđeno da je policijska službenica ĐĐ zaposlena u Odeljenju za ljudske resurse Policijske uprave u Novom Sadu, pohađala obuku za srednji nivo rukovođenja, da je u momentu podnošenja prijave imala zvanje policijski savetnik i da je ispunjavala sve ostale uslove propisane Uredbom o karijernom napredovanju policijskih službenika;
– da je obuku za operativni nivo rukovođenja u 2022. godini pohađalo ukupno 156 policijskih službenika i da je Program obuke za operativni, srednji i visoki nivo rukovođenja u Ministarstvu unutrađnjih poslova 01 broj 8267/20 doneo ministar 26. novembra 2020. godine i „isti je namenjen omogućavanju usvajanja znanja i sticanju veština i stavova potrebnih za efikasan i efektivan rad u Ministarstvu na izvršavanju poslova i zadataka rukovođenja na operativnom, srednjem i visokom nivou“;
– da program obuhvata Obuku za operativni nivo rukovođenja, Obuku za srednji nivo rukovođenja i Obuku za visoki nivo rukovođenja i da su ove obuke namenjene policijskim službenicima koji u skladu sa Uredbom o karijernom napredovanju policijskih službenika ispunjavaju uslove za njihovo pohađanje, kao i da je navedeni program isti za sve linije rada ovog Ministarstva;
– da su pitanja ekvivalentnih činova/zvanja, odnosno raspona i naziva činova/zvanja za radna mesta policijskih službenika propisana članom 15. Uredbe o karijernom napredovanju policijskih službenika, koja u stavu 1. navodi da su rasponi i nazivi činova/zvanja za radna mesta policijskih službenika propisani u tabelama datim u prilozima 1-4 koje su sastavni deo Uredbe;
– da su odredbom člana 166. Zakona o policiji propisani činovi i zvanja policijskih službenika i pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica i da su u stavu 1. tačka 3. propisani činovi policijskih službenika u statusu ovlašćenih službenih lica sa visokim obrazovanjem na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, master strukovnim studijama, odnosno na osnovim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, a to su: 1. poručnik policije, 2. kapetan policije, 3. major policije, 4. potpukovnik policije, 5. pukovnik policije i 6. general policije;
– da su u stavu 3. tačka 3. propisani činovi policijskih službenika pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica, za isti nivo obrazovanja, a to su: 1. potporučnik vatrogasac, 2. poručnik vatrogasac, 3. kapetan vatrogasac, 4. major vatrogasac, 5. potpukovnik vatrogasac i 6. pukovnik vatrogasac;
– da iz navedenog sledi da je čin kapetana policije ekvivalent činu poručnika vatrogasca, dok je čin majora policije ekvivalent činu kapetana vatrogasca i da su shodno svemu napred navedenom „navodi iz pritužbe u potpunosti neosnovani“.
2. ČINjENIČNO STANjE
2.1. Uvidom u dopis Ministarstva unutrašnjih poslova Sektor 08/3/3 broj 072/1-693/22-2 od 25. jula 2022. godine utvrđeno je da je navedeni dopis upućen Strukovnom udruženju policije „GG“, kao i da je između ostalog navedeno da „što se tiče vertikalnog napredovanja policijskih službenika navedeno je propisano odredbom člana 5. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika koji navodi da je vertikalno napredovanje u smislu ove uredbe, sticanje višeg čina/zvanja operativnog i neposredno višeg nivoa rukovođenja, kao i napredovanje na operativni i neposredno viši nivo rukovođenja u stečenom činu/zvanju“. Dalje, navedeno je da je članom 7 stav 1. tačka 5. ove Uredbe propisano da je jedan od uslova za vertikalno napredovanje uspešno završena stručna obuka i uspešno položen stručni ispit za odgovarajući nivo rukovođenja, odnosno da je položen stručni ispit za nivo rukovođenja uslov za vertikalno napredovanje uz koji moraju biti ispunjeni i ostali uslovi propisani članom 7. Uredbe. Daljim uvidom, utvrđeno je da se u dopisu takođe navodi da po podnetom zahtevu policijskog službenika za upućivanje na obuku za nivo rukovođenja, kriterijumi koje nadležne službe ministarstva proveravaju jesu uslovi koji su propisani članom 7. stav 1-4 Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika, a to su: odgovarajuće obrazovanje, godine staža provedene u prethodnom činu/zvanju, uspešno položen stručni ispit za čin/zvanje, prosečna trogodišnja ocena koja ne može biti niža od „ističe se – 4“ i da kada se utvrdi da li podnosilac zahteva ispunjava formalno-pravne uslove propisane Uredbom o karijernom razvoju policijskih službenika, depeša Kabineta ministra 01 broj 9044/20 od 23. decembra 2020. godine reguliše postupanje organizacione jedinice za ljudske resurse. Takođe, utvrđeno je da je navedeno da podnosilac prijave koji ne ispunjava formalno-pravne uslove propisane Uredbom, obaveštava se o razlozima zbog kojih ne ispunjava uslove za upućivanje na stručnu obuku za odgovarajući nivo rukovođenja, dok se prijave podnosioca koji ispunjava uslove propisane Uredbom, prosleđuje rukovodiocu uže organizacione jedinice u kojoj je podnosilac prijave raspoređen radi pribavljanja mišljenja navedenog rukovodioca povodom prijave policijskog službenika.
2.2. Uvidom u dopis od 16. septembra 2022. godine utvrđeno je da je između ostalog podnosilac pritužbe navedeni dopis uputio načelniku Policijske uprave u Novom Sadu kao i da je predmet dopisa „prijava za pohađanje obuke za operativni nivo rukovođenja“. Uvidom u sadržinu navedenog dopisa utvrđeno je da je podnosilac pritužbe tražio da mu se omogući pohađanje obuke „s obzirom da ispunjava sve uslove za interni konkurs sem nivoa rukovođenja i ispunjava sve uslove za vertikalno napredovanje iz člana 7. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika“.
2.3. Uvidom u dopis od 22. septembra 2022. godine utvrđeno je da je navedeni dopis podnosilac pritužbe uputio Odeljenju za ljudske resurse u PU u Novom Sadu kao i da je predmet dopisa „obuka za srednji nivo rukovođenja“. Uvidom u sadržinu navedenog dopisa utvrđeno je da je podnosilac pritužbe tražio da mu se odobri polaganje za srednji nivo rukovođenja u skladu sa Uredbom o karijernom razvoju policijskih službenika i Depešom Kabineta ministra 01 broj 9044/20 od 23. decembra 2020. godine radi eventualnog konkurisanja na radno mesto za koje je predviđen kao uslov srednji nivo rukovođenja. Takođe, utvrđeno je da je u navedenom dopisu podnosilac pritužbe takođe naveo da je raspoređen na radno mesto komandir Policijske ispostave u Policijskoj ispostavi Sremski Karlovcu u Novom Sadu.
2.4. Uvidom u dopis Odeljenja za ljudske resurse u PU u Novom Sadu 08.24 broj 15-912/22 od 23. septembra 2022. godine utvrđeno je da je između ostalog podnosilac pritužbe obavešten da je ovo odeljenje 22. septembra 2022. godine primilo njegovu molbu za polaganje obuke za srednji nivo rukovođenja. Daljim uvidom utvrđeno je da je navedeno da je uvidom u kadrovsku evidenciju utvrđeno da je poslednjim rešenjem o raspoređivanju od 28. novembra 2018. godine podnosilac pritužbe raspoređen na radno mesto komandir PI i da mu je tom prilikom određen početni čin poručnika policije počev od 1. januara 2019. godine, a zatim da je 11. februara 2022. godine rešenjem o sticanju narednog čina/zvanja stekao čin kapetana policije. Daljim uvidom utvrđeno je da je navedeno da se njegova molba odnosi na polaganje obuke za srednji nivo rukovođenja, a da je kod vertikalnog napredovanja čin/zvanje ključni uslov za prijavu na obuku za nivo rukovođenja i da je za srednji nivo rukovođenja potrebno da ima čin majora policije, s obzirom da „aktuelnim Pravilnikom o sistematizaciji radnih mesta u Ministarstvu unutrašnjih poslova ne postoji rukovodeće radno mesto sa srednjim nivoom rukovođenja za koje je propisan početni čin/zvanje kapetan policije koji on trenutno poseduje, već sva radna mesta srednjeg nivoa rukovođenja kreću od čina majora policije. Takođe, utvrđeno je da je navedeno da je uvidom u kadrovsku evidenciju utvrđeno da 12. februara 2026. godine stiče pravo na čin majora policije i da nakon toga može da aplicira za srednji nivo rukovođenja.
2.5. Uvidom u elektronski dopis od 9. januara 2023. godine utvrđeno je da je poslat mejl, u kojem je, između ostalog, podnosilac pritužbe obavešten da u evidencijama centra za policijsku obuku nije pronađen podatak da je u ranijem periodu dostavljena prijava za pohađanje obuke za nivo rukovođenja za AA. Daljim uvidom utvrđeno je da je navedeno da je Depešom Kabineta ministra 01 broj 9044/20 od 23. decembra 2020. godine bliže uređena realizacija stručne obuke za čin/zvanje kao i stručne obuke i stručnog ispita za nivo rukovođenja u Ministarstvu unutrašnjih poslova u kojoj je između ostalog propisano da prijavu za nivo rukovođenja policijski službenik podnosi Odeljenju za razvoj zaposlenih i organizacije/organizacionoj jedinici Sektora za ljudske resurse u područnim policijskim upravama, a u prijavi navodi svoje podatke: 1. Ime, prezime i jedinstveni matični broj građana; 2. Čin/zvanje koji trenutno ima; 3. Nivo rukovođenja za koji aplicira; 4. Organizaciona jedinica u kojoj je raspoređen; 5. Imejl adresa korisničkog naloga na E-učionici sa kojom je registrovan/a i korisničko ime na E-učionici; 6. Datum podnosioca prijave i potpis podnosioca. Daljim uvidom utvrđeno je da je navedeno da je depešom ministra unutrašnjih poslova propisano da je za policijske službenike za koje se utvrdi da ispunjavaju uslove za pohađanje obuke za nivo rukovođenja iz člana 7. stav 1. tačka 1-4. Uredbe potrebno da rukovodioci njihovih užih organizacionih jedinica i rukovodioci njihovih unutrašnjih organizacionih jedinica u cilju procene da li je podneta prijava u skladu sa potrebama organizacione jedinice, sagledaju realne kadrovske i organizacione potrebe za obukom uzimajući u obzir kvalitet rada, odnos prema radu i ostale komptenecije policijskog službenika koji se prijavio na obuku, te shodno tome daju mišljenje da li su saglasni da podnosilac prijave pohađa obuku. Takođe, navedeno da je depešom propisano da ukoliko je rukovodilac uže organizacione jedinice saglasan da podnosilac prijave pohađa obuku za nivo rukovođenja, njegovu prijavu sa spisima predmeta prosleđuje rukovodiocu unutrašnje organizacione jedinice, a ukoliko je i rukovodilac unutrašnje organizacione jedinice saglasan da podnosilac prijave pohađa tu obuku, on celokupne spise predmeta dostavlja Centru za policijsku obuku, koji će obuku realizovati u skladu sa utvrđenim planom obuka, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Kabineta ministra unutrašnjih poslova.
2.6. Uvidom u tužbu od 18. oktobra 2021. godine, utvrđeno je da je Višem Sudu u Novom Sadu AA kao tužilac podneo tužbu radi utvrđivanja diskriminacije protiv tuženog Republika Srbija – Ministarstvo unutrašnjih poslova. Daljim uvidom utvrđeno je da je u tužbi podnosilac pritužbe između ostalog naveo da od marta 2021. godine trpi zlostavljanje na radu od njegovog nadređenog, načelnika PU Novi Sad, EE, i da je tužbenim zahtevom, između ostalog, tražio da se utvrdi da je tužena „PU Novi Sad diskriminisala i zlostavljala na radu tužioca AA, što je dovelo do narušavanja njegovog dostojanstva, profesionalnog integriteta, zdravlja, položaja kao zaposlenog, izazivanja straha, neprijateljskog ponižavajućeg i uvredljivog okruženja, pogoršavanja uslova rada i izolacije tužioca kao zaposlenog.
2.7. Uvidom u tužbu od 4. novembra 2021. godine, utvrđeno je da je Višem Sudu u Novom Sadu AA kao tužilac podneo tužbu radi zaštite od zlostavljanja na radu protiv tuženog Republika Srbija – Ministarstvo unutrašnjih poslova. Daljim uvidom utvrđeno je da je tužbenim zahtevom podnosilac pritužbe, između ostalog, tražio da se utvrdi da je tužena „PU Novi Sad diskriminisala i zlostavljala na radu tužioca, što je dovelo do narušavanja njegovog dostojanstva, profesionalnog integriteta, zdravlja, položaja kao zaposlenog, izazivanja straha, neprijateljskog ponižavajućeg i uvredljivog okruženja, pogoršavanja uslova rada i izolacije tužioca kao zaposlenog.
3. RAZLOZI ZA DONOŠENjE MIŠLjENjA
3.1. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, prilikom odlučivanja u ovom predmetu, imao je u vidu navode iz pritužbe, izjašnjenja, kao i dostavljene dokaze.
Pravni okvir
3.2. Zakonom o zabrani diskriminacije propisano je da akt diskriminacije označava svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i na članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima.[1] Odredbom člana 9. Zakona o zabrani diskriminacije propisano je da diskriminacija postoji ako se prema licu ili grupi lica neopravdano postupa lošije nego što se postupa ili bi se postupalo prema drugima, isključivo ili uglavnom zbog toga što su tražili, odnosno nameravaju da traže zaštitu od diskriminacije ili zbog toga što su ponudili ili nameravaju da ponude dokaze o diskriminatorskom postupanju.
3.3. Odredbama člana 132. stav 2. Zakona o policiji[2] propisano je da kriterijume po kojima će se vršiti izbor kandidata za polaznike osnovne policijske obuke i druge oblike stručnog osposobljavanja, prava, obaveze i odgovornosti polaznika obuka, standarde stručnog osposobljavanja i usavršavanja, praćenje, ocenjivanje, polaganje završnog ispita i izdavanje uverenja, mentorski rad u osnovnoj i specijalističkoj obuci, samovrednovanje i vrednovanje osnovne i specijalističke obuke i stručnog usavršavanja, izdavačku delatnost, pružanje usluga prema trećim licima i druga pitanja u vezi sa obukom i druga prava, propisuje Vlada. Odredbama člana 133. stav 1. ovog zakona propisano je da se stručno osposobljavanje i usavršavanje u Ministarstvu ostvaruje prema odgovarajućim programima i planovima obuke. Stavom 2. iste odredbe zakona propisano je da programe i plan obuka iz stava 1. ovog člana, na predlog rukovodioca organizacione jedinice nadležne za ljudske resurse, donosi ministar uz prethodno pribavljenu saglasnost rukovodioca organizacione jedinice u sedištu Ministarstva, za čije potrebe se sprovodi obuka. Stavom 3. iste odredbe zakona propisano je da na osnovu plana obuke, a u skladu sa programima iz stava 2. ovog člana, nadležna organizaciona jedinica za ljudske resurse izrađuje i sprovodi planove realizacije pojedinih oblika obuka.
3.4. Uredbom o stručnom osposobljavanju i usavršavanju u Ministarstvu unutrašnjih poslova[3] u članu 4. propisano je da se procena opravdanosti zahteva za obukom sprovodi u organizacionoj jedinici nadležnoj za poslove upravljanja ljudskim resursima, na osnovu iskazanih potreba organizacionih jedinica Ministarstva, kao i na osnovu rezultata dobijenih sistemom ocenjivanja. Zahtev za obukom (Obrazac 1.), odštampan je u prilogu ove uredbe i čini njen sastavni deo. Po dobijanju Zahteva za obukom, uspostavlja se saradnja sa podnosiocem, u cilju procene opravdanosti zahteva. Nakon izvršene procene opravdanosti zahteva, organizaciona jedinica nadležna za poslove upravljanja ljudskim resursima obaveštava podnosioca o njegovoj opravdanosti i daljem postupanju.
3.5. Uredbom o karijernom razvoju policijskih službenika[4] propisano je da karijerni razvoj, u smislu ove uredbe, predstavlja proces kontinuiranog stručnog osposobljavanja i usavršavanja policijskih službenika, usmeren na unapređenje individualnog i organizacionog radnog učinka, a radi efikasnog i efektivnog doprinosa ostvarivanju ciljeva Ministarstva. Stavom 2. iste odredbe propisano je da je karijerni razvoj zasnovan na načelu jednakih mogućnosti, koje onemogućava diskriminaciju i nejednako postupanje po bilo kom osnovu, dok je stavom 3. propisano da je karijerno napredovanje sastavni deo karijernog razvoja i zasniva se na prethodnom osposobljavanju i usavršavanju policijskih službenika. Karijerno napredovanje može biti horizontalno (kvalitativno drugačija vrsta posla i sticanje narednog čina/zvanja) i vertikalno (viši nivo rukovođenja). Odredbom člana 3. stav 2. ove Uredbe propisano je da planiranje, sprovođenje i nadzor nad sprovođenjem karijernog razvoja policijskih službenika sprovodi organizaciona jedinica nadležna za poslove ljudskih resursa, u saradnji sa organizacionim jedinicama Ministarstva. Dalje, odredbom člana 7. stav 1. Uredbe propisani su uslovi za vertikalno napredovanje: 1) odgovarajuće obrazovanje; 2) godine staža provedene u prethodnom činu/zvanju; 3) uspešno položen stručni ispit za čin/zvanje; 4) prosečna trogodišnja ocena koja ne može biti niža od „ističe se – 4″; 5) uspešno završena stručna obuka i uspešno položen stručni ispit za odgovarajući nivo rukovođenja. Odredbom člana 8. Uredbe propisano je da uslov za vertikalno napredovanje u stečenom činu/zvanju, jeste uspešno završena stručna obuka i uspešno položen stručni ispit za odgovarajući nivo rukovođenja, uz ispunjenost uslova iz člana 7. stav 1. tač. 1-4 ove uredbe. Izuzetno od stava 1. ovog člana, ukoliko policijski službenik koji se prijavio na stručnu obuku za odgovarajući nivo rukovođenja poseduje prethodno iskustvo na rukovodećim radnim mestima, isto će se uzeti u obzir prilikom utvrđivanja ispunjenosti uslova za vertikalno napredovanje. Dalje, odredbama člana 9. stav 2. tačka 2. ove uredbe propisano je da se pod potrebnim godinama staža provedenim u prethodnom činu/zvanju, u smislu ove uredbe, za ovlašćeno službeno lice, lice na posebnim dužnostima i pripadnike vatrogasno spasilačkih jedinica smatra najmanje četiri godine u činu/zvanju kapetana policije, majora policije i potpukovnika policije/mlađeg policijskog savetnika, policijskog savetnika i samostalnog policijskog savetnika i poručnika vatrogasca, kapetana vatrogasca i majora vatrogasca. Odredbama člana 12a stav 2. ove uredbe propisano je da zaposleni na izvršilačkim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za operativni nivo rukovođenja, a zaposleni na rukovodećim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za naredni nivo rukovođenja, uz ispunjenost uslova iz člana 7. stav 1. tač. 1-4 ove uredbe. Odredbama člana 15. stav 1. propisano je da su rasponi i nazivi činova/zvanja za radna mesta policijskih službenika, propisani tabelama datim u prilozima 1?4 koji su odštampani uz ovu uredbu i čine njen sastavni deo.
Analiza navoda iz pritužbe i izjašnjenja sa aspekta antidiskriminacionih propisa
3.6. Imajući u vidu predmet pritužbe, zadatak Poverenika bio je da ispita da li podnosiocu pritužbe nije omogućeno pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja iz razloga koji su u vezi sa njegovim ličnim svojstvom – članstvo u sindikalnoj organizaciji, kao i sa činjenicom da je 2021. godine Višem Sudu u Novom Sadu podneo tužbe radi utvrđivanja diskriminacije protiv Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije (u daljem tekstu: MUP).
3.7. Poverenik najpre konstatuje da ne postoje procesne smetnje za odlučivanje u ovom predmetu u smislu odredbe člana 36. stav 1. tačka 3. Zakona o zabrani diskriminacije, kojom je propisano da Poverenik ne postupa po pritužbi ukoliko je postupak pred sudom po istoj stvari pokrenut ili pravnosnažno okončan, imajući u vidu da se predmet pritužbe i tužbenih zahteva kojima je podnosilac pokrenuo sudske postupke protiv MUP-a, razlikuje u pogledu događaja povodom kojih su pokrenuti postupci pred Poverenikom i pred Višim sudom u Novom Sadu.
3.8. Dalje, među stranama u postupku nije sporno da je podnosilac pritužbe zaposlen u Policijskoj upravi u Novom Sadu, Policijska ispostava Sremski Karlovci i da je predsednik Strukovnog udruženja policije „GG“. Dalje, nesporno je da je 11. februara 2022. godine rešenjem o sticanju narednog čina/zvanja stekao čin kapetana policije, kao i da je 16. i 22. septembra 2022. godine tražio da mu se odobri polaganje obuke za srednji nivo rukovođenja „radi eventualnog konkurisanja na radno mesto za koje je predviđen kao uslov srednji nivo rukovođenja“. Takođe, neporno je da je rešenjem Odeljenja za ljudske resurse u PU u Novom Sadu 08.24 broj: 15-912/22 od 23. septembra 2022. godine podnosilac pritužbe obavešten da je za srednji nivo rukovođenja potrebno da ima čin majora policije, da 12. februara 2026. godine, ukoliko ispuni uslove propisane odredbama člana 6. stav 1. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika, stiče pravo na čin majora policije i da nakon toga može da aplicira za srednji nivo rukovođenja.
3.9. U izjašnjenju MUP-a i PU Novi Sad, između ostalog, navedeno je da je instruktivnim aktom ministra unutrašnjih poslova 01 broj 9044/20 od 23. decembra 2020. godine bliže uređena realizacija stručne obuke za čin/zvanje, kao i stručne obuke i stručnog ispita za nivo rukovođenja u Ministarstvu unutrašnjih poslova, gde je između ostalog propisano da se u skladu sa članom 131. stav 2. Zakona o policiji obuke za nivo rukovođenja planiraju i realizuju na osnovu iskazanih potreba organizacione jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova, kao i na osnovu rezultata dobijenih sistemom ocenjivanja. Dalje, navedeno je da je članom 12a stav 2. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika propisano da zaposleni na izvršilačkim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za operativni nivo rukovođenja, a zaposleni na rukovodećim radnim mestima mogu da se prijave na obuku za naredni nivo rukovođenja uz ispunjenost uslova za vertikalno napredovanje iz člana 7. stav 1. tač.1-4 ove Uredbe, da odgovarajući čin/zvanje jeste jedan od uslova za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja, odnosno da policijski službenik mora imati adekvatan čin prilikom prijave na obuku (major policije, policijski savetnik, kapetan vatrogasac). Dalje, navedeno je da je za policijske službenike za koje se utvrdi da ispunjavaju uslove za pohađanje obuke za nivo rukovođenja iz člana 7. stav 1. tačka 1-4 Uredbe, potrebno da rukovodioci njihovih užih organizacionih jedinica (uprave, odeljenja, odseci i grupe) i rukovodioci njihovih unutrašnjih organizacionih jednica (Kabinet ministra, Sekretarijat, Direkcija policije, sektori, Služba interne revizije i Služba za bezbednost i zaštitu podataka) u cilju procene da li je podneta prijava u skladu sa potrebama organizacione jedinice, sagledaju realne kadrovske i organizacione potrebe za obukom, uzimajući u obzir kvalitet rada, odnos prema radu i ostale kompetencije policijskog službenika koji se prijavio na obuku, te shodno tome daju mišljenje da li su saglasni da podnosilac prijave pohađa obuku. Takođe, istaknuto je da Sektor za ljudske resurse ne vodi evidenciju da li je i koliko policijskih službenika sa činom kapetana policije pohađalo obuku za operativni nivo rukovođenja, ali da su svi policijski službenici u momentu podnošenja prijave za srednji nivo rukovođenja imali (pored ispunjenost svih ostalih uslova iz Uredbe) adekvatan čin/zvanje (najmanje čin majora policije, zvanje policijskog savetnika, čin kapetana vatrogasca) odnosno ispunjavali su sve potrebne uslove za sticanje prethodno navedenog čina/zvanja.
3.10. Poverenik najpre konstatuje da iz odredaba Zakona o policiji i Uredbe o stručnom osposobljavanju i usavršavanju u Ministarstvu unutrašnjih poslova proizlazi da se stručno osposobljavanje i usavršavanje u Ministarstvu ostvaruje prema odgovarajućim programima i planovima obuke i da se u svakom konkretnom slučaju vrši procena opravdanosti zahteva za pohađanjem obuke, na osnovu iskazanih potreba organizacionih jedinica Ministarstva za čije potrebe se obuka sprovodi. Dalje, imajući u vidu navode iz izjašnjenja, kao i to da je prema navodima pritužbe podnosilac raspoređen na radno mesto komandir policijske ispostave, „a što je po Odluci o rukovodećim radnim mestima policijskih službenika određeno kao rukovodeće radno mesto operativnog nivoa“, u konkretnom slučaju relevantna je odredba člana 7. stav 1. tač. 1-4. Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika kojom je propisano da su uslovi za vertikalno napredovanje policijskih službenika: 1) odgovarajuće obrazovanje; 2) godine staža provedene u prethodnom činu/zvanju; 3) uspešno završena stručna obuka za čin/zvanje; 4) prosečna trogodišnja ocena koja ne može biti niža od “ističe se – 4”. Dalje, odredbom člana 8. Uredbe propisano je da uslov za vertikalno napredovanje u stečenom činu/zvanju, jeste uspešno završena stručna obuka i uspešno položen stručni ispit za odgovarajući nivo rukovođenja, uz ispunjenost uslova iz člana 7. stav 1. tač. 1-4 ove uredbe. Takođe, odredbama člana 9. stav 2. tačka 2. ove uredbe propisano je da se pod potrebnim godinama staža provedenim u prethodnom činu/zvanju, u smislu ove uredbe, za ovlašćeno službeno lice, lice na posebnim dužnostima i pripadnike vatrogasno spasilačkih jedinica smatra najmanje četiri godine u činu/zvanju kapetana policije, majora policije i potpukovnika policije/mlađeg policijskog savetnika, policijskog savetnika i samostalnog policijskog savetnika i poručnika vatrogasca, kapetana vatrogasca i majora vatrogasca. Imajući u vidu da je podnosilac pritužbe 11. februara 2022. godine rešenjem o sticanju narednog čina/zvanja stekao čin kapetana policije, može se zaključiti da je prema odredbi člana 9. Uredbe, za ispunjenje uslova iz člana 7. stav 1. tačka 2. Uredbe neophodno da u tom činu provede naredne četiri godine, odnosno da u konkretnom slučaju podnosilac pritužbe nije ispunio uslov u pogledu godina staža provedenih u prethodnom činu/zvanju za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja, u smislu navedene odredbe Uredbe. S tim u vezi, a povodom navoda pritužbe da njegovu prijavu za pohađanje obuke PU u Novom Sadu nije dostavila Odeljenju za razvoj zaposlenih i organizacije, koja predstavlja organizacionu jedinicu u okviru MUP-a i koja proverava ispunjenost uslova za pohađanje obuke za nivo rukovođenja i da na ovaj način rešenje PU Novi Sad od 23. septembra 2022. godine predstavlja „proizvoljnost u odlučivanju“, može se zaključiti da su razlozi zbog kojih prijava podnosioca pritužbe nije prosleđena rukovodiocu uže organizacione jedinice u vezi sa činjenicom da u konkretnom slučaju nisu ispunjeni formalno-pravni uslove za pohađanje obuke. Naime, kako proizlazi iz dostavljenih dokaza – dopis Ministarstva unutrašnjih poslova Sektor 08/3/3 broj 072/1-693/22-2 od 25. jula 2022. godine, depešom Kabineta ministra 01 broj 9044/20 od 23. decembra 2020. godine propisano je da se podnosilac prijave koji ne ispunjava formalno-pravne uslove propisane Uredbom, obaveštava o razlozima zbog kojih ne ispunjava uslove za upućivanje na stručnu obuku za odgovarajući nivo rukovođenja, dok se prijave podnosioca koji ispunjava uslove propisane Uredbom, prosleđuje rukovodiocu uže organizacione jedinice u kojoj je podnosilac prijave raspoređen radi pribavljanja mišljenja navedenog rukovodioca povodom prijave policijskog službenika. Uvidom u dopis Odeljenja za ljudske resurse u PU u Novom Sadu 08.24 broj 15-912/22 od 23. septembra 2022. godine utvrđeno je da je podnosilac pritužbe obavešten o razlozima zbog kojih ne ispunjava uslove za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja.
3.11. Dalje, Poverenik je i razmatrao navode iz pritužbe da je 8. februara 2022. godine MUP raspisao interni konkurs za radno mesto „pomoćnik komandanta Vatrogasno-spasilačke brigade-OSL“ za koje su „posebni uslovi obuka i ispit za srednji nivo rukovođenja i čin kapetana“ i da „kada bi se radila ekvivalencija službenika iz Direkcije policije u činove vatrogasno-spasilačkih jedinica, kapetan policije je ekvivalent kapetanu vatrogasca“ odnosno da nema razlike između pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica i ostalih zaposlenih s obzirom da je Program obuke za operativni, srednji i visoki nivo rukovođenja u MUP-u isti za sve pripadnike MUP-a. Povodom ovih navoda u izjašnjenju je istaknuto da su pitanja ekvivalentnih činova/zvanja, odnosno raspona i naziva činova/zvanja za radna mesta policijskih službenika propisana članom 15. Uredbe o karijernom napredovanju policijskih službenika, koja u stavu 1. navodi da su rasponi i nazivi činova/zvanja za radna mesta policijskih službenika propisani u tabelama datim u prilozima 1-4 koje su sastavni deo Uredbe. Dalje, navedeno je da su odredbom člana 166. stav 1. tačka 3. Zakona o policiji propisani činovi policijskih službenika u statusu ovlašćenih službenih lica sa visokim obrazovanjem na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, master strukovnim studijama, odnosno na osnovim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, a to su: 1. poručnik policije, 2. kapetan policije, 3. major policije, 4. potpukovnik policije, 5. pukovnik policije i 6. general policije. Pored toga, navedeno je da su stavom 3. tačka 3. iste odredbe zakona propisani činovi policijskih službenika pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica, za isti nivo obrazovanja, a to su: 1. potporučnik vatrogasac, 2. poručnik vatrogasac, 3. kapetan vatrogasac, 4. major vatrogasac, 5. potpukovnik vatrogasac i 6. pukovnik vatrogasac. Uvidom u priloge koji su sastavni deo Uredbe o karijernom razvoju policijskih službenika utvrđeno je da je zvanje kapetan policije ekvivalentan činu poručnika vatrogasca, dok je čin majora policije ekvivalent činu kapetana vatrogasca.
Takođe, povodom navoda pritužbe da mu nije poznat broj policijskih službenika koji su u činu kapetana polagali za srednji nivo rukovođenja „jer MUP to krije“, ali da mu je poznat primer „glavne službenice za kooordinaciju poslova ljudskih resursa, ĐĐ koja je raspoređena na izvršilačko radno mesto u statusu PD (posebne dužnosti), a odobreno je pohađanje obuke i polaganje u istom danu i za operativni i za srednji nivo rukovođenja u izjašnjenju ministarstva, u izjašnjenju Ministarstva navedeno je da je policijska službenica, zaposlena u Odeljenju za ljudske resurse Policijske uprave u Novom Sadu, pohađala obuku za srednji nivo rukovođenja, da je u momentu podnošenja prijave imala zvanje policijski savetnik i da je ispunjavala sve ostale uslove propisane Uredbom o karijernom napredovanju policijskih službenika.
3.12. Imajući u vidu sve napred navedeno, a pre svega činjenicu da u konkretnom slučaju nije učinjeno verovatnim da je podnosilac pritužbe jedini policijski službenik u zvanju kapetana policije kome nije omogućeno da pohađa stručnu obuku za odgovarajući nivo rukovođenja, da iz dostavljenih dokaza proizlazi da podnosilac pritužbe u konkretnom slučaju nije ispunio formalno-pravne uslove za pohađanje obuke za srednji nivo rukovođenja, kao i to da je rešenje kojim napreduje u čin kapetana policije doneto nakon sudski postupaka za zaštitu od diskriminacije koje je pokrenuo protiv Ministarstva pred Višim sudom u Novom Sadu, Poverenik je dao mišljenje da u konkretnom slučaju nisu povređene odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.
4. MIŠLjENjE
U postupku po pritužbi koju je AA podneo protiv Ministarstva unutrašnjih poslova i PU Novi Sad, utvrđeno je da nisu povređene odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.
Protiv ovog mišljenja nije dopuštena žalba niti bilo koje drugo pravno sredstvo, jer se njime ne odlučuje o pravima i obavezama pravnih subjekata.
[1] Zakon o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS”, br 22/09 i 52/21), član 2. stav 1. tačka 1.
[2] Zakon o policiji „Službeni glasnik RS”, br.6/16, 24/18 i 87/18
[3] „Službeni glasnik RS”, br . 42/17, 56/18, 34/19, 11/20, 24/21 i 49/22
[4] „Službeni glasnik RS”, br . 2/18, 91/18, 69/19, 84/20 i 113/20 član 2. stav 1.
POVERENICA ZA ZAŠTITU RAVNOPRAVNOSTI
Brankica Janković
702-22 Nije utvrđena diskriminacija i viktimizacija u oblasti rada i zapošljavanja 
