- br. 021-01-462/2017-02 datum: 4.7.2018.
Postupajući u okviru zakonom propisane nadležnosti[1] da prati sprovođenje zakona koji se tiču zabrane diskriminacije i preporučuje organima javne vlasti i drugim licima mere za ostvarivanje ravnopravnosti, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti upućuje Javnom komunalnom preduzeću „Komunalac“ Inđija
PREPORUKU MERA ZA OSTVARIVANјE RAVNOPRAVNOSTI
- Potrebno je da Javno komunalno preduzeće „Komunalac“ Inđija preduzme sve mere i aktivnosti iz svoje nadležnosti u cilјu unapređenja pružanja komunalne usluge – održavanje čistoće na površinama javne namene (čišćenje snega) na lokalnim putevima i ulicama koje se nalaze izvan centra opštine Inđija.
- Javno komunalno preduzeće „Komunalac“ Inđija obavestiće Poverenika za zaštitu ravnopravnosti o planiranim merama u cilјu sprovođenja ove preporuke, u roku od 30 dana od dana prijema preporuke mera za ostvarivanje ravnopravnosti.
Protiv ove preporuke mera za ostvarivanje ravnopravnosti u skladu sa zakonom nije dopuštena žalba niti bilo koje drugo pravno sredstvo.
Obrazloženje
Povereniku za zaštitu ravnopravnosti obratili su se građani i građanke koji žive van centra opštine Inđija, odnosno u ulici Ratka Pavlovića koja spada u ulicu trećeg prioriteta. Naime, stanovnici ove ulice smatraju da su stavlјeni u nepovolјniji položaj u odnosu na stanovnike koji žive u centru opštine Inđije na osnovu mesta stanovanja, iz razloga što Javno komunalno preduzeće „Komunalac“ Inđija (u dalјem tekstu: JKP „Komunalac“ Inđija) u zimskom periodu ne čisti sneg u ulici u kojoj stanuju, zbog čega se osećaju kao „građani drugog reda“. Takođe, u navedenoj ulici pretežno žive stariji građani i građanke, zbog čega neodržavanje prohodnosti ove ali i ostalih ulica trećeg prioriteta u zimskom periodu dodatno otežava njihov položaj, kao i položaj osoba sa invaliditetom, dece, trudnica, kao i građana i građanki koji se otežano kreću.
Ustav Republike Srbije[2] zabranjuje svaku diskriminaciju, neposrednu ili posrednu, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političnog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti, psihičkog ili fizičkog invaliditeta.
Ustavna zabrana diskriminacije bliže je razrađena Zakonom o zabrani diskriminacije, koji u članu 2. stav 1. tačka 1. propisuje da diskriminacija i diskriminatorno postupanje označavaju svako neopravdano pravlјenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isklјučivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i na članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državlјanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavlјenim ličnim svojstvima.
Članom 33. ovog zakona propisano je da je Poverenik, pored ostalog, ovlašćen da organima javne vlasti i drugim licima preporučuje mere za ostvarivanje ravnopravnosti.[3] Odredbom člana 17. stav 1. Zakona o zabrani diskriminacije propisano je da diskriminacija u pružanju javnih usluga postoji ako pravno ili fizičko lice u okviru svoje delatnosti, odnosno zanimanja, na osnovu ličnog svojstva lica ili grupa lica, odbije pružanje usluge, za pružanje usluge traži ispunjenje uslova koji se ne traže od drugih lica ili grupe lica, odnosno ako u pružanju usluga neopravdano omogući prvenstvo drugom licu ili grupi lica.
Zakonom o javnim preduzećima[4], propisano je da se pod delatnostima od opšteg interesa smatraju komunalne delatnosti, kao i druge delatnosti određene zakonom kao delatnosti od opšteg interesa. Odredbom člana 3. stav 1. ovog zakona propisano je da je javno preduzeće preduzeće koje obavlјa delatnost od opšteg interesa, a koje osniva Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, dok se cilј osnivanja javnog preduzeća između ostalog ogleda i u obezbeđivanju trajnog obavlјanja delatnosti od opšteg interesa i redovnog zadovolјavanja potreba korisnika proizvoda i usluga[5].
Zakonom o komunalnim delatnostima[6] propisano je da su komunalne delatnosti delatnosti pružanja komunalnih usluga od značaja za ostvarenje životnih potreba fizičkih i pravnih lica, kod kojih je jedinica lokalne samouprave dužna da stvori obezbeđenje odgovarajućeg kvaliteta, obima, dostupnosti i kontinuiteta, kao i nadzor nad njihovim izvršenjem. Odredbom člana 2. stav 2. ovog zakona propisano je da su komunalne delatnosti delatnosti od opšteg interesa, u koje između ostalih spadaju i održavanje ulica i puteva i održavanje čistoće na površinama javne namene, dok je stavom 4. iste odredbe između ostalog propisano da su komunalne delatnosti iz stava 3. tačka od 11) do 13) ovog zakona, delatnosti od opšteg ekonomskog interesa u smislu propisa o zaštiti potrošača. Dalјe, odredbom člana 14. Zakona o komunalnim delatnostima propisano je da je vršilac komunalne delatnosti dužan da organizuje svoj rad i poslovanje na način kojim se između ostalog obezbeđuje: trajno i nesmetano pružanje komunalnih usluga korisnicima pod uslovima i na način uređen zakonom, propisima i standardima donesenim na osnovu zakona; propisani ili ugovoreni obim i kvalitet komunalnih usluga, koji podrazumeva tačnost u pogledu rokova, sigurnost korisnika u dobijanju usluga i zdravstvenu i higijensku ispravnost u skladu sa pozitivnim propisima. Vršilac komunalne delatnosti ne može uskratiti komunalnu delatnost korisniku osim u slučajevima koji su propisani članom 19. navedenog zakona, odnosno, osim u slučaju kada korisnik: 1) izvrši priklјučenje na komunalnu mrežu bez prethodno pribavlјenog odobrenja; 2) koristi uslugu protivno propisima; 3) neosnovano ometa druge korisnike usluga; 4) ne plati komunalnu uslugu u utvrđenom roku i 5) nenamenski koristi komunalnu uslugu u vreme snabdevanja uz ograničenje potrošnje (redukciju) o čemu je korisnik blagovremeno obavešten.
Odredbama člana 749. Zakona o obligacionim odnosima[7] propisano je da se ugovorom o nalogu obavezuje nalogoprimac prema nalogodavcu, da za njegov račun preduzme određene poslove, i istovremeno se nalogoprimac ovlašćuje na preduzimanje tih poslova. Odredbom člana 751. istog zakona propisano je da je nalogoprimac dužan izvršiti nalog prema primlјenim uputstvima, sa pažnjom dobrog privrednika, odnosno dobrog domaćina, ostajući u njegovim granicama i u svemu paziti na interese nalogodavca i njima se rukovoditi, dok je odredbom člana 752. propisano da od dobijenog naloga ili uputstva nalogoprimac može odstupati samo sa saglasnošću nalogodavca, a kada mu zbog kratkoće vremena ili iz kog drugog uzroka nije moguće tražiti saglasnost nalogodavca, on može odstupiti od naloga i uputstava samo ako je po proceni svih okolnosti, mogao osnovano smatrati da to zahtevaju interesi nalogodavca. Ako nalogoprimac prekorači granice naloga ili odstupi od dobijenih uputstava, van napred navedenih slučajeva, neće se smatrati za nalogoprimca već za poslovođu bez naloga, izuzev ako nalogodavac naknadno odobri ono što je uradio.
Odredbom člana 5. tačka 24. Zakona o zaštiti potrošača[8] propisano je da je usluga od opšteg ekonomskog interesa usluga čiji kvalitet, uslove pružanja, odnosno cenu, uređuje ili kontroliše državni organ ili drugi imaoci javnog ovlašćenja, naročito zbog velike vrednosti početnih ulaganja, ograničenosti resursa neophodnih za njeno pružanje, održivog razvoja, društvene solidarnosti i potrebe za ujednačenim regionalnim razvojem, a u cilјu zadovolјenja opšteg društvenog interesa, a naročito elektronske komunikacione usluge, distribucija i javno snabdevanje električnom energijom, distribucija i snabdevanje gasom, distribucija i snabdevanje toplotnom energijom, snabdevanje pijaćom vodom, odvodnjavanje i prečišćavanje atmosferskih i otpadnih voda, prevoz putnika u javnom prevozu, poštanske usluge, održavanje čistoće, odlaganje komunalnog otpada, upravlјanje i održavanje grobalјa, pogrebne usluge, održavanje čistoće na površinama javne namene, održavanje javnih zelenih površina i obavlјanje dimničarskih poslova. Odredbom člana 83. ovog zakona propisano je da u okviru pristupa uslugama od opšteg ekonomskog interesa, potrošač ima pravo na uredno i neprekidno snabdevanje uslugama od opšteg ekonomskog interesa odgovarajućeg kvaliteta po pravičnoj ceni u skladu sa posebnim propisima, a da je trgovac koji pruža uslugu od opšteg ekonomskog interesa, između ostalog dužan da održava kvalitet usluge u skladu sa zakonom, posebnim propisima i pravilima struke i da ne vrši diskriminaciju potrošača. Pod trgovcem se, u smislu odredbe člana 5. tačka 2. Zakona o zaštiti potrošača podrazumeva pravno ili fizičko lice koje nastupa na tržištu u okviru svoje poslovne delatnosti ili u druge komercijalne svrhe, uklјučujući i druga lica koja posluju u njegovo ime ili za njegov račun.
Odredbom člana 39. stav 1. Odluke o opštinskim putevima i ulicama na teritoriji opštine Inđija, propisano je da se pod održavanjem opštinskih puteva i ulica u smislu ove Odluke smatraju radovi kojima se obezbeđuje nesmetano i bezbedno odvijanje saobraćaja, čuva i unapređuje upotrebna vrednost opštinskih puteva i ulica. Pod radovima na redovnom održavanju opštinskog puta i ulice u smislu člana 41. stav 1. tačka 13. navedene odluke, između ostalih se podrazumevaju radovi na pregledu, utvrđivanju i oceni stanja opštinskog puta i ulice, čišćenje kolovoza i ostalih elemenata na opštinskom putu i ulici u granicama zemlјišnog pojasa, košenje trave i uređivanje zelenih površina na opštinskom putu i ulici u zemlјišnom pojasu opštinskog puta van naselјa, kao i čišćenje snega i leda sa kolovoza opštinskog puta i ulice i saobraćajnih površina autobuskih stajališta, parkirališta, bankina, rigola.
Nakon analize relevantnog pravnog okvira, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti najpre konstatuje da su u smislu Zakona o komunalnim delatnostima, komunalne delatnosti definisane kao delatnosti od opšteg interesa čija se sadržina ogleda u pružanju komunalnih usluga od značaja za ostvarenje potreba fizičkih i pravnih lica, kod kojih je jedinica lokalne samouprave dužna da stvori uslove za obezbeđenje odgovarajućeg kvaliteta, obima, dostupnosti i kontinuiteta vršenja ovih usluga. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti ukazuje da se u konkretnom slučaju takođe radi i o delatnostima od opšteg ekonomskog interesa, na koje se u skladu sa odredbom člana 2. stav 4. Zakona o komunalnim delatnostima primenjuju propisi o zaštiti potrošača. S tim u vezi, Zakon o zaštiti potrošača propisuje da je usluga od opšteg ekonomskog interesa usluga čiji kvalitet, uslove pružanja, odnosno cenu, uređuje ili kontroliše državni organ ili drugi imaoci javnog ovlašćenja, naročito zbog velike vrednosti početnih ulaganja, ograničenosti resursa neophodnih za njeno pružanje, održivog razvoja, društvene solidarnosti i potrebe za ujednačenim regionalnim razvojem, a u cilјu zadovolјenja opšteg društvenog interesa, a naročito elektronske komunikacione usluge, distribucija i javno snabdevanje električnom energijom, distribucija i snabdevanje gasom, distribucija i snabdevanje toplotnom energijom, snabdevanje pijaćom vodom, odvodnjavanje i prečišćavanje atmosferskih i otpadnih voda, prevoz putnika u javnom prevozu, poštanske usluge, održavanje čistoće, odlaganje komunalnog otpada, upravlјanje i održavanje grobalјa, pogrebne usluge, održavanje čistoće na površinama javne namene, održavanje javnih zelenih površina i obavlјanje dimničarskih poslova. Poverenik takođe ukazuje i na odredbu člana 83. istog zakona kojim je propisano da u okviru pristupa uslugama od opšteg ekonomskog interesa, potrošač ima pravo na uredno i neprekidno snabdevanje uslugama od opšteg ekonomskog interesa odgovarajućeg kvaliteta po pravičnoj ceni u skladu sa posebnim propisima, a da je trgovac koji pruža uslugu od opšteg ekonomskog interesa, između ostalog dužan da održava kvalitet usluge u skladu sa zakonom, posebnim propisima i pravilima struke i da ne vrši diskriminaciju potrošača. Pod trgovcem se u smislu odredbe člana 5. stav 1. tačka 2. Zakona o zaštiti potrošača podrazumeva pravno ili fizičko lice koje nastupa na tržištu u okviru svoje poslovne delatnosti ili u druge komercijalne svrhe, uklјučujući i druga lica koja posluju u njegovo ime ili za njegov račun.
U cilјu prikuplјanja informacija Poverenik za zaštitu ravnopravnosti obratio se JKP „Komunalac“ Inđija. U odgovoru JKP „Komunalac“ Inđija navedeno je da ovo preduzeće nikada nije čistilo sneg u blizini kuće koja se nalazi u ulici Ratka Pavlovića u Inđiji, kao i da je čišćenje snega i leda regulisano opštinskim odlukama koje se primenjuju na sve građane jednako. Dalјe je navedeno da je odredbom člana 107. Odluke o komunalnom redu između ostalog propisano da su svi vlasnici ili korisnici stambenog, poslovnog ili drugog prostora dužni da redovno čiste sneg i led ispred i neposredno oko svojih objekata, do ivice trotoara sa kolovozom ili javnim parkiralištem i da ga tu odlažu do odnošenja, koje će obaviti ovlašćeno preduzeće ili preduzetnik, kao i da će u suprotnom, uklanjanje biti izvršeno preko drugog lica, a na teret izvršenika.
Članom 105. Odluke o komunalnom redu[9] propisano je da se uklanjanje snega i leda sa saobraćajnih površina (trotoara, kolovoza), vrši u skladu sa Programom rada zimske službe, koji donosi Direkcija za izgradnju opštine Inđija JP najkasnije do 15. oktobra tekuće godine za programski period. Odredbom člana 106. ove odluke propisano je da Program rada sadrži: pregled aktivnosti javnih komunalnih preduzeća koja učestvuju u realizaciji Programa; raspored dežurstava radnika koji će uklanjati sneg i led; angažovanost radnika i mehanizacije na uklanjanju snega i leda po stepenu pripravnosti; spisak saobraćajnica sa redom prvenstva po kome se uklanja sneg i led sa tih površina, sprečava stvaranje poledice i posipa odgovarajućim materijalom; lokaciju za deponovanje snega i leda i način njihovog održavanja; broj i vrstu mehaničkih i drugih sredstava, njihovu namenu i raspored korišćenja i potrebna finansijska sredstva za sprovođenje rada zimske službe.
Imajući u vidu navedeno, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti zatražio je od JKP „Komunalac“ Inđija da pojasni ko održava prohodnost lokalnih puteva i ulica na teritoriji opštine Inđija u zimskom periodu, zatim, da li je održavanje prohodnosti dela Inđije, u kojoj se nalazi ulica Ratka Pavlovića, u nadležnosti ovog preduzeća, kao i da se izjasni u čijoj je nadležnosti odnošenje snega i leda od ivice trotoara sa kolovozom, imajući u vidu odredbu člana 107. Odluke o komunalnom redu.
Prema navodima JKP „Komunalac“ Inđija u skladu sa članom 3. Odluke o opštinskim putevima i ulicama na teritoriji opštine Inđija, delatnost upravlјanja, zaštite i održavanja opštinskih puteva i ulica obavlјa Direkcija za izgradnju opštine Inđija JP Inđija, koja je u međuvremenu promenila naziv i zove se JP „Inđija put“. JKP „Komunalac“ Inđija preuzeo je obavezu čišćenja snega sa lokalnih puteva i ulica svake godine u periodu od 15. novembra do 31. marta, počev od novembra 2013. godine, a na osnovu ugovora o javnoj nabavci, koji je ovo preduzeće zaklјučilo sa preduzećem JP „Inđija put“. Prema navedenom ugovoru, čišćenje lokalnih puteva i ulica u zimskom periodu vrši se u skladu sa Programom rada zimske službe koji donosi JP „Inđija put“, a prema kojem se ulice trećeg prioriteta čiste nakon 72 sata od prestanka padavina, „ukoliko za tim ima potrebe“. Imajući u vidu da ulica Ratka Pavlovića spada u ulice trećeg prioriteta opštine Inđija, a da je JKP „Komunalac“ Inđija preuzeo samo obavezu čišćenja kolovoza na lokalnim putevima, a ne i javnih površina van kolovoza, kao i da je na osnovu Ugovora o javnoj nabavci u obavezi da održavanje lokalnih puteva i ulica vrši u skladu sa dinamikom utvrđenom Operativnim programom rada zimske službe, odnosno da nema pravo da menja Operativni program, niti može bez prethodne saglasnosti da odstupi od njega, u dopisu JKP „Komunalac“ Inđija navedeno je da je ulica Ratka Pavlovića čišćena u skladu sa prioritetima definisanim u Programu rada zimske službe.
Prema Ugovoru o javnoj nabavci usluga – zimska služba za zimu 2017-2018 godine broj 404-52/2017-8 od 9. novembra 2017. godine, koji je zaklјučen između Javnog preduzeća za upravlјanje putevima i parkiralištima „Inđija put“ Inđija (naručilac) i Javnog komunalnog preduzeća „Komunalac“ (pružalac usluge) utvrđeno je da je predmet ugovora pružanje usluga – održavanje lokalnih puteva i ulica na teritoriji opštine Inđija sa materijalom (so i rizla) naručioca. U skladu sa Ugovorom usluge koje su predmet ovog ugovora, pružalac je dužan da izvede u svemu prema važećim zakonskim i podzakonskim propisima; usvojenom operativnom programu zimske službe; važećim tehničkim propisima, normativama i standardima; opšteusvojenim pravilima struke i standardu pažnje dobrog privrednika; uputstvima naručioca i prema odredbama ovog ugovora (član 2. Ugovora). Pružalac usluge dužan je da održavanje lokalnih puteva i ulica na teritoriji opštine Inđija izvede po dinamici koja je određena u Operativnom programu rada zimske službe, koja je sastavni deo ugovora, kao i da je u obavezi da redovno obilazi puteve i ulice čiju prohodnost održava i da na osnovu stanja na licu mesta, izlazi na intervenciju sa odgovarajućom mehanizacijom i radnom snagom (član 3. ugovora); da pružalac usluge nema pravo da menja Operativni program rada zimske službe, niti može bez prethodne pismene saglasnosti naručioca da odstupa od istog (član 4. ugovora); da je između ostalih ugovorenih obaveza, pružalac usluge dužan da usluge ustuplјene navedenim ugovorom izvršava stručno, kvalitetno i blagovremeno sa svojom za ovu svrhu opremlјenom mehanizacijom i potrebnom radnom snagom; da za vreme trajanja zimske službe obezbedi kvalitetno rukovođenje i izvođenje radova i da se strogo pridržava Operativnog plana zimske službe na teritoriji opštine Inđija (član 8. ugovora). Članom 10. Ugovora o javnoj nabavci propisano je da je pružalac usluge obavezan da sačini, vodi i čuva dokumentaciju zimske službe, a da obaveznu dokumentaciju predstavlјaju: dnevnik zimske službe, dnevnik dežurstva, obračunski list građevinske knjige, putni nalog o radu mašina i transportnih sredstava i evidencija o radu i dežurstvu radnika, dok je članom 12. Ugovora propisano da se u dnevnik zimske službe upisuju sve činjenice i okolnosti koje nastaju tokom izvođenja radova, te između ostalog i evidencija o radu i dežurstvu, opis putnih pravaca, vreme početka i završetka radova.
Uvidom u fotokopiju dnevnika zimske službe za 2015/16. godinu i 2016/17. godinu, odnosno, vremenskih prilika i priloga o izvršenim radovima u zimskoj službi za navedeni period, utvrđeno je da čišćenje snega sa ulica trećeg prioriteta za zimsku sezonu 2015/2016. godinu nije zabeleženo, dok je u sezoni 2016/2017. godina zabeleženo da je sneg čišćen samo jednog dana, tačnije 25. januara 2017. godine, odnosno da je 10. januara 2017. godine, zabeleženo čišćenje celokupne teritorije opštine Inđija u „više navrata“. Uvidom u dnevnik vremenskih prilika utvrđeno da je padanje snega zabeleženo kako u zimskoj sezoni 2015/2016. godine, tako i u sezoni 2016/2017. godine i to zaklјučno sa 18. januarom 2017. godine. Članom 2. Ugovora o javnoj nabavci usluga – zimska služba za zimu 2017-2018 godine propisano je da je usluge koje su predmet ovog ugovora JKP „Komunalac“ Inđija, kao pružalac usluga dužan da izvede u svemu prema važećim zakonskim i podzakonskim propisima; usvojenom programu zimske službe; opšte usvojenim pravilima struke i standardu pažnje dobrog privrednika. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti konstatuje da se uvidom u navedenu dokumentacije, može zaklјučiti da su ulice I i II prioriteta čišćene u svim danima kada su zabeležene snežne padavine, kojih je, kako to takođe proizilazi iz dnevnika zimske službe, bilo kako u zimskoj sezoni 2015/2016. godine, tako i u zimskoj sezoni 2016/2017. godine, dok to nije slučaj sa ulicama trećeg prioriteta.
Naime, nesporno je da održavanje puteva u zimskom periodu i uklanjanje snega i leda predstavlјa odgovoran posao koji podrazumeva angažovanje resursa, odnosno radne snage i materijala, zbog čega je racionalno ponašanje izvođača radova, odnosno ovlašćenih preduzeća za održavanje puteva neophodno. Međutim, Poverenik smatra da je u konkretnom slučaju racionalizacija izdataka postignuta samim propisivanjem obaveze pružaocu usluge, u konkretnom slučaju JKP „Komunalac“ Inđija, da ulice III prioriteta očisti u roku od 72 sata od prestanka padavina, zbog čega nepostupanje u skladu sa preuzetom obavezom osim neispunjavanja ugovorne obaveze, predstavlјa i neopravdano uskraćivanje prava određenoj grupi lica na jednak pristup javnim uslugama na osnovu mesta njihovog stanovanja. S druge strane, uvidom u cenovnik JKP „Komunalac“ Inđija, a koji je objavlјen na zvaničnoj internet stranici ovog preduzeća, Poverenik konstatuje da se osnovu istog može zaklјučiti da svi stanovnici koji žive na teritoriji opštine Inđija plaćaju cenu komunalnih usluga prema jedinstvenom cenovniku ovog preduzeća. Iako u konkretnom slučaju propisivanje obaveze čišćenja ulica trećeg prioriteta nije u nadležnosti JKP „Komunalac“ Inđija već JP „Inđija put“, Poverenik ukazuje da je uporedna analiza programa zimskog održavanja puteva i ulica pokazala da većina javnih preduzeća u ostalim gradovima Republike Srbije ulice trećeg prioriteta čisti u roku od 24 časa, odnosno 48 časova od prestanka padavina, zbog čega smatra da ne postoji opravdan razlog da se čišćenje ulica trećeg prioriteta nakon 72 sata, koliko je Programom rada zimske službe propisano, ne izvršava u skladu sa utvrđenim Programom rada.
Poverenik za zaštitu ravnopravnosti smatra da prema dostavlјenoj dokumentaciji, a u pogledu održavanja prohodnosti ulica trećeg prioriteta u koju spada i ulica Ratka Pavlovića, JKP „Komunalac“ Inđija nije postupao u skladu sa Operativnim planom rada zimske službe, čime je u neopravdano lošiji položaj stavio građane i građanke koji žive u navedenoj ulici u odnosu na građane i građanke koji žive u centralnom gradskom jezgru. Na taj način, stanovnici ulice Ratka Pavlovića u Inđiji, koja prema prioretitima održavanja prohodnosti opštinskih puteva i ulica spada u ulicu trećeg prioriteta, neopravdano su uskraćeni za pružanje komunalnih usluga – održavanja čistoće na površinama javne namene u odnosu na stanovnike Inđije koji žive u ulicama I i II prioriteta, a na osnovu svog ličnog svojstva – mesta stanovanja.
Takođe, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti ističe da je tokom postupka između ostalog došao i do saznanja da su stanovnici ulice Ratka Pavlovića u Inđiji pretežno lica starije životne dobi i s tim u vezi ukazuje da Zakon o zabrani diskriminacije propisuje da stari imaju pravo na dostojanstvene uslove života bez diskriminacije, kao i pravo na jednak pristup i zaštitu od zanemarivanja i uznemiravanja u korišćenju zdravstvenih i drugih javnih usluga. Takođe, Poverenik ukazuje da je održavanje čistoće na površinama javne namene (čišćenje snega i leda) i održavanje prohodnosti ulica u zimskom periodu, podjednako važno i da se podjednako odražava i na položaj osoba sa invaliditetom, decu, trudnice, kao i ostale građane i građanke koji se otežano kreću.
S tim u vezi, Poverenik ističe da u uslovima kada je zadovolјavanje nekih od osnovnih životnih potreba moguće isklјučivo posredstvom preduzeća koja vrše komunalnu ili sličnu delatnost od opšteg interesa, valјano vršenje njihove delatnosti je od velikog opšteg interesa za sve građane i građanke podjednako. Stoga, svako nepostupanje u skladu sa propisima, a naročito obustava ili neredovno pružanje usluga, može imati teške posledice, naročito po starije korisnike koji su u većem riziku od povreda ukoliko sneg i led nisu očišćeni sa ulica kojim se kreću, kao i na osobe sa invaliditetom, decu, trudnice i građane i građanke koji se otežano kreću. Na osnovu svega napred navedenog, Poverenik smatra da ne postoji opravdanje zbog kojih stanovnici ulica na periferiji ne bi uživali prava koja uživaju stanovnici ulica u centru, usled čega se kod njih stvara osećaj da su manje važni samo zbog mesta svog stanovanja.
Sagledavajući sve ove okolnosti, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je saglasno članu 33. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije, upućuje preporuku Javnom komunalnom preduzeću „Komunalac“ Inđija, uz obavezu da ga obavesti o preduzetim merama u cilјu sprovođenja ove preporuke, u roku od 30 dana od dana prijema preporuke mera za ostvarivanje ravnopravnosti.
[1] Zakon o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS“, broj 22/09), čl. 33. st. 1. tač. 9.
[2] Ustav Republike Srbije („Službeni glasnik RS“, broj 98/06)
[3] Zakona o zabrani diskriminacije, član 33.
[4] „Službeni glasnik RS“, broj 15/16
[5] „Službeni glasnik RS“, broj 15/16, član 4. stav 1. tačka 1.
[6] „Službeni glasnik RS“, br. 88/11 i 104/16
[7] „Službeni list SFRJ“, br. 29/78,39/85,45/89 – odluka USJ i 57/89, „Službeni list SRJ“, br. 31/93 i „Službeni list SCG“, br. 1/03 – Ustavna povelјa
[8] „Službeni glasnik RS“, br. 62/14 i 6/16 – dr. zakon
[9] „Službeni list opštine Inđija“, broj 3/13
POVERENICA ZA ZAŠTITU RAVNOPRAVNOSTI
Brankica Janković
Preporuku mera za ostvarivanje ravnopravnosti Javnom komunalnom preduzeću „Komunalac“ Inđija 
