br. 07-00-206/2016-02 datum: 20. 6. 2016.

MIŠLjENjE

Mišljenje je doneto u postupku povodom pritužbe R.I.C., protiv privrednog društva N. d.o.o B., koje je izdavač internet portala S.I. Pritužba je podneta zbog više tekstova koje je objavio ovaj portal od maja 2015. godine do marta 2016. godine, a kojima se diskriminiše LGBT populacija. U toku postupka je utvrđeno da je prilokom izveštavanja o LGBT populaciji, u tekstovima: „Svaka čast – razbijena gej parada u Moldaviji”, „Sodoma i Gomora u Beogradu”, „Parada srama završena”, „Strašno: Na gej paradi u Beograduu promovisali pedofiliju”, „Homoseksualci stvaraju gej populaciju”, „Homoseksualnost, bolest ili opredeljenje” i „Satanizacija Srbije i njen politički establišment”, koji su objavljeni na ovom portalu u periodu od maja 2015. godine do marta 2016. godine, uredništvo portala S.I. povredilo dostojanstva lica drugačije seksualne orijentacije i stvorilo strah, neprijateljsko, ponižavajuće i uvredljivo okruženje prema LGBT populaciji. Osobe homoseksualne orijentacije su u ovim tekstovima dovođene u kontekst bolesti, nastranosti, pedofilije. Utvrđeno je da je način izveštavanja portala S.I. o LGBT populaciji u navedenim tekstovim neprihvatljiv i suprotan antidiskriminacionim propisima. Zbog toga je dato mišljenje da su naslovima tekstova: „Svaka čast-razbijena parada u Moldaviji” i „Sodoma i Gomora u Beogradu”, kao i tekstovima: „Parada srama završena”, „Strašno: Na gej paradi u Beogradu promovisali pedofiliju”, „Homoseksualci stvaraju gej populaciju”, „Homoseksualnost, bolest ili opredeljenje” i „Satanizacija Srbije i njen politički establišment”, koji su objavljeni na portalu S.I. u periodu od maja 2015. godine do marta 2016. godine, izražene ideje i stavovi koji su uznemirujući i ponižavajući i kojima se vređa dostojanstvo osoba drugačije seksualne orijentacije od heteroseksualne. Portalu S.I. preporučeno je da uputi izvinjenje pripadnicima i pripadnicama LGBT populacije koje će objaviti na ovom portalu, zbog iznošenja diskriminatornih stavova, kao i da ubuduće ne objavljuje tekstove kojima se vređa dostojanstvo pripadnika i pripadnica LBT populacije i podržavaju stereotipi prema osobama istopolne seksualne orijentacije, te da svojim prilozima doprinosi smanjenju homofobije, nasilja i diskriminacije i povećanju tolerancije prema ovoj populaciji, kao i svim drugim manjinskim grupama.

1. TOK POSTUPKA

1.1. Poverenici za zaštitu ravnopravnosti pritužbom se obratio R.I.C., povodom više tekstova objavljenih na portalu S.I., zbog načina na koji ovaj portal izveštava o LGBT populaciji.

1.2. U pritužbi je navedeno:
– da se tekstom: „Svaka čast-razbijena gej parada u Moldaviji”, objavljenim 18. maja 2015. godine diskriminiše LGBT populacija i podržava nasilje nad LGBT populacijom u Moldaviji;
– tekstom: „Sodoma i Gomora u Beogradu”: Na jesen će se istog dana održati „Gej parada” i „Trans prajd”, koji je objavljen na portalu S.I. 14. avgusta 2015. godine, protesti LGBT populacije se stavljaju u kontekst Sodome i Gomore;
– tekstom: „Parada srama završena”, koji je na ovom portalu objavljen 20. septembra 2015. godine, protest LGBT populacije se kroz ceo tekst naziva Paradom srama, čime se diskriminiše LGBT populacija, naročito u komentarima čitalaca;
– tekstom: „Strašno: Na gej paradi u Beogradu promovisali i pedofiliju”, objavljenim 20. septembra 2015. godine, pokušava da se napravi jednakost između homoseksualnosti i pedofilije;
– tekstom: „Homoseksualnost, bolest ili opredeljenje”, koji je objavljen 8. marta 2016. godine, opet se pokušava napraviti paralela između homoseksualnosti i pedofilije i homoseksualnost se predstavlja kao pretnja društvu;
– delom teksta: „Satanizacija Srbije i njen politički establišment”, koji je objavljen 12. marta 2016. godine, diskriminiše se LGBT populaija;
– teskstom: „Homoseksualci stvaraju „gej” populaciju”, koji je objavljen 11. februara 2016. godine javnost se zastrašuje, naročito rečenicama kao što su: „Gej ideologija ubija život!”

1.3. Uz pritužbu su dostavljene fotokopije navedenih tekstova, koje je objavio portal S.I.

1.4. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti je, u skladu sa članom 35. stav 4. Zakona o zabrani diskriminacije , dostavila pritužbu na izjašnjenje vlasniku i izdavaču portala S.I., privrednom društvu N. d.o.o. B. Zahtev za izjašnjenje je primljen 20. aprila 2016. godine, međutim u propisanom roku od 15 dana, kao ni do okončanja postupka, privredno društvo N. d.o.o. B. nije dostavilo izjašnjenje na navode pritužbe.

2. ČINjENIČNO STANjE

2.1. Uvidom u tekst objavljen 18. maja 2015. godine na portalu S.I. utvrđeno je da ovaj tekst, pod naslovom: „Svaka čast – razbijena gej parada u Moldaviji” odnosi na održavanje Parada ponosa u Moldaviji, odnosno tekst prenosi informacije o prekidu ovog skupa u Moldaviji. U tekstu je, između ostalog napisano: „Protivnici gej parade počeli su proboj kroz zaštitni policijski kordon, pa su gej-paraderi po savetu policije brižljivo posedali u autobuse i vratili se tamo odakle su i došli”.

2.2. Tekst koji je objavljen na portalu S.I. 14. avgusta 2015. godine, čiji je naslov: „Sodoma i Gomora u Beogradu: Na jesen će se istog dana održati „Gej parada” i „Trans parada” počinje obaveštenjem da će u Beogradu 20. septembra 2015. godine pored Parade ponosa biti održan i skup trans osoba. U tekstu je prenet stav Zlatka Nikolića, kriminologa povodom održavanja ova dva događaja. Na kraju se navodi da je „glavni razlog zbog kojeg transeksualne osobe protestvuju je diskriminacija, kao i nedostatak propisa koji bi im olakšao život. Pol u Srbiji godišnje promeni šest do devet osoba, a zahtev podnese njih dvadesetak. U poslednje dve decenije, prema podacima LGBT udruženja, 150-200 ljudi u našoj zemlji podvrglo se toj operaciji”.

2.3. Tekst pod naslovom: „Parada srama završena-gejevi sa policijom i svojim gostima ispred Skupštine Srbije napravili žurku”, koji je objavljen 20. septembra 2015. godine na ovom portalu, počinje informacijom da su učesnici Parade ponosa oko 13 sati došli do Skupštine grada Beogada, a da je šetnja prošla bez incidenta. U nastavku teksta, između ostalog, objavljene su i izjave Biljane Srbljanović, Ivana Tasovca, ministra kulture, zatim gradonačelnika Beograda, Siniše Malog, ambasadora Sad u Srbiji, Majkla Kirbija i Poverenice za zaštitu ravnopravnosti, Brankice Janković. Parada ponosa je u celom tekstu nazvana „paradom srama”.

2.4. Uvidom u tekstom koji je objavljen 20. septembra 2015. godine na ovom portalu, pod naslovom: „Strašno: Na gej paradi u Beogradu promovisali i pedofiliju”, utvrđeno je da se ovaj tekst odnosi na fotografiju osobe koja u levoj ruci drži sliku deteta sa porukom: „Poštuj detetovu želju!!! Nikita.” U tekstu se dalje navodi: „na prvi pogled, utisak je da ova osoba traži da se legalizuje pedofilija, odnosno da i maloletna deca mogu sa starijim da stupaju u seksualne odnose, bez zakonskog sankcionisanja”.

2.5. U tekstu: „Homoseksualci stvaraju „gej” populaciju”, koji je objavljen 11. februara 2016. godine na portalu S.I., navodi se: „Gej ideologija ubija život! U toku novembra i decembra 2015. godine, u organizaciji MUP-a RS i homoseksualnog udruženja „L.” organizovano je više seminara za policijske službenike kao nastavak obuke koja je započeta u oktobru i novembru 2014. godine. Ovim činom se nedvosmisleno šalje poruka većinskoj Srbiji, da smo mi građani drugog reda, a da je primat državnih ogana po svaku cenu favorizovanje grupice homoseksualaca i omogućavanje da budu zaštićeni kao „beli medvedi”, ma šta radili ili kako se ponašali. U tekstu se dalje navodi: „Gej lobi, iza kojeg stoje satanske sile, krijući se iza takozvane borbe protiv izmišljene diskriminacije, ustvari ima za cilj potpuno uništenje svega onoga što nas čini ljudima, a to je vera, moral, dostojanstvo, čast i pre svega pravo na život, jer oni veličaju smrt… Ponižena, obespravljena i normalna svetosavska Srbijo, dokle ćeš ćutati i zlo trpeti?”

2.6. Tekstom: „Homoseksualnost, bolest ili opredeljenje”, koji je objavljen 8. marta 2016. godine, homuseksualnost se predstavlja kao nastrana i bolesna, a LGBT osobe se smatraju odgovornim za propast Stare Grčke i Rima. U tekstu se, između ostalog navodi: „Pedera ili kako je danas popularno gej osoba je uvek bilo. U Staroj Grčkoj i Rimskom carstvu bili su široko rasprostranjeni, a kako su prošle te civilizacije opšte je poznato, uništene su. Stara Grčka, a pogotovo Rim, su civilizacije gde je perverzija bila jako rasprostranjena. Cvetale su sve vrste perverzija (odnosi sa istim polom, sa životinjama, sa decom) i veoma je bilo rasprostranjeno orgijanje. Kasnije, pod uticajem Hrišćanstva, te nastranosti su svedene na minimum, ali je početkom 60-ih godina 20-og veka počela promocija svih vrsta nemorala. Poznato je da su 60% obolelih od AIDS-a (SIDA) u svetu homoseksualci. Oni su skloni orgijanju, čestim promenama partnera i zato su skloni svim vrstama polnih bolesti. Pored polnih bolesti poznato je da homoseksualni parovi (tamo gde je to dozvoljeno) usvajaju decu, a u najvećem broju slučajevati parovi usvajaju decu onog pola kog su oni. Većina homoseksualaca nisu pedofili, ali većina pedofila jesu homoseksualci. Homoseksualizam je protivan svim moralnim načelima našeg društva. Baš iz tog razloga tu bolest pokušavaju da predstave kao normalnu. Vrši se agresivna, zastrašujuća, masovno rasprostranjena i intenzivna kampanja da se homoseksualizam predstavi kao nešto normalno.”

2.7. U delu teksta pod nazivom: „Da li je slučajno: Satanizacija Srbije i njen politički establišment” koji je objavljen 12. marta 2016. godine na portalu S.I., navodi se: „Takođe, kao sastavni deo ovih procesa uspostavlja se i zakonska zaštita tzv. „manjinskih grupa”, koje promovišu anti-hrišćanske vrednosti i aktivnosti (homoseksualizam, prostitucija itd), što stvara zakonski osnov za otvoreni državni progon onih koji pokušavaju da se bore za očuvanje osnovnih hrišćanskih tekovina, odnosno za pravo da slobodno iznose svoja hrišćanska uverenja. Relativno svež primer imate u načinu na koji je srpska državna sila (izvršna vlast, policija i pravosuđe) primorala Srbe da prihvate paradiranje homoseksualaca i pedofila centrom Beograda, uz drastično i otvoreno kršenje ljudskih i građanskih prava, verskih sloboda, pravo na okupljanje i slobodu izražavanja većinske hrišćanske populacije.”

3. MOTIVI I RAZLOZI ZA DONOŠENjE MIŠLjENjA

3.1. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti, prilikom odlučivanja u ovom predmetu, imala je u vidu navode iz pritužbe, dokaze koji su dostavljeni, kao i relevantne pravne propise u oblasti zaštite od diskriminacije.

Pravni okvir

3.2. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je samostalan, nezavisan i specijalizovan državni organ ustanovljen Zakonom o zabrani diskriminacije sa zadatkom da radi na suzbijanju svih oblika i vidova diskriminacije i ostvarivanju ravnopravnosti u društvenim odnosima. Nadležnost Poverenika za zaštitu ravnopravnosti široko je određena, u skladu sa međunarodnim standardima, kako bi se omogućilo da delotvorno i efikasno ostvaruje svoju ulogu. Jedna od osnovnih nadležnosti Poverenika jeste da prima i razmatra pritužbe zbog diskriminacije, daje mišljenja i preporuke u konkretnim slučajevima diskriminacije i izriče zakonom utvrđene mere. Pored toga, Poverenik je ovlašćen da predlaže postupak mirenja, kao i da pokreće sudske postupke za zaštitu od diskriminacije i podnosi prekršajne prijave zbog akata diskriminacije propisanih antidiskriminacionim propisima. Poverenik je, takođe, ovlašćen da upozorava javnost na najčešće, tipične i teške slučajeve diskriminacije i da organima javne vlasti preporučuje mere za ostvarivanje ravnopravnosti.

3.3. Evropska konvencija za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda iz 1950. godine , u članu 14. zabranjuje diskriminaciju i propisuje da se uživanje prava i sloboda predviđenih u ovoj Konvenciji obezbeđuje bez diskriminacije po bilo kom osnovu, kao što su pol, rasa, boja kože, jezik, veroispovest, političko ili drugo mišljenje, nacionalno ili socijalno poreklo, veza sa nekom nacionalnom manjinom, imovno stanje, rođenje ili drugi status.

3.4. Ustav Republike Srbije u članu 21. zabranjuje svaku diskriminaciju, neposrednu ili posrednu, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političkog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti i psihičkog ili fizičkog invaliditeta. Takođe, Ustav Republike Srbije jemči slobodu mišljenja i izražavanja, kao i slobodu da se govorom, pisanjem, slikom ili na drugi način traže, primaju i šire obaveštenja i ideje i propisuje da se sloboda izražavanja može zakonom ograničiti, ako je to, pored ostalog, neophodno i radi zaštite prava i ugleda drugih.

3.5. Ustavna zabrana diskriminacije bliže je razrađena Zakonom o zabrani diskriminacije , koji u članu 2. stav 1. tačka 1. propisuje da diskriminacija i diskriminatorno postupanje označavaju svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i na članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima. Odredbom člana 12. Zakona o zabrani diskriminacije zabranjeno je uznemiravanje i ponižavajuće postupanje koje ima za cilj ili predstavlja povredu dostojanstva lica ili grupe lica na osnovu njihovog ličnog svojstva, a naročito ako se time stvara strah ili neprijateljsko, ponižavajuće i uvredljivo okruženje. Član 21. stav 2. Zakona o zabrani diskriminacije propisuje da svako ima pravo da se izjasni o svojoj seksualnoj orijentaciji, a diskriminatorno postupanje zbog takvog izjašnjavanja je zabranjeno.

3.6. Odredbom člana 75. Zakona o javnom informisanju i medijima, propisana je da se idejama, mišljenjem, odnosno informacijama, koje se objavljuju u medijima ne sme podsticati diskriminacija, mržnja ili nasilje protiv lica ili grupe lica zbog njihovog pripadanja ili nepripadanja nekoj rasi, veri, naciji, polu, zbog njihove seksualne opredeljenosti ili drugog ličnog svojstva, bez obzira na to da li je objavljivanjem učinjeno krivično delo. Takođe, Zakonom o elektronskim medijima , koji se primenjuje na elektronska izdanja, propisano je da se regulator stara da programski sadržaj pružaoca medijske usluge ne sadrži informacije kojima se podstiče, na otvoren ili prikriven način, diskriminacija, mržnja ili nasilje zbog rase, boje kože, predaka, državljanstva, nacionalne pripadnosti, jezika, verskih ili političkih ubeđenja, pola, rodnog identiteta, seksualne orijentacije, imovnog stanja, rođenja, genetskih osobenosti, zdravstvenog stanja, invaliditeta, bračnog i porodičnog statusa, osuđivanosti, starosne dobi, izgleda, članstva u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugih stvarnih, odnosno pretpostavljenih ličnih svojstava.

Analiza priloga sa aspekta antidiskriminacionih propisa

3.7. Imajući u vidu navode iz pritužbe, potrebno je utvrditi da li navedeni naslovi i tekstovi objavljeni na portalu S.I. predstavlja uznemiravajuće i ponižavajuće postupanje i povredu dostojanstva lica ili grupe lica na osnovu njihovog ličnog svojstva, odnosno, da li se njime stvara neprijateljsko, ponižavajuće i uvredljivo okruženje.

3.8. S obzirom na predmet pritužbe, Poverenica najpre podseća da član 46. Ustava Republike Srbije jemči slobodu mišljenja i izražavanja, kao i slobodu da se govorom, pisanjem, slikom ili na drugi način traže, primaju i šire obaveštenja i ideje. Stavom 2. ovog člana propisano je da se sloboda izražavanja može zakonom ograničiti ako je to neophodno radi zaštite prava i ugleda drugih, čuvanja autoriteta i nepristrasnosti suda i zaštite javnog zdravlja, morala demokratskog društva i nacionalne bezbednosti Republike Srbije. Međutim, proklamovanje slobode govora ne znači da je ta sloboda neograničena. U skladu sa Ustavom, a upravo radi zaštite prava i ugleda drugih, odredbama člana 12. Zakona o zabrani diskriminacije izričito je zabranjeno uznemiravanje i ponižavajuće postupanje koje ima za cilj ili predstavlja povredu dostojanstva lica ili grupe lica na osnovu njihovog ličnog svojstva, kao jedan od posebnih oblika diskriminacije. Same radnje kojima se lice ili grupa lica uznemiravaju i ponižavaju na osnovu njihovog ličnog svojstva mogu biti raznovrsne, uključujući i usmeno ili pisano saopštavanje određenih ideja, stavova i mišljenja. Prema tome, ograničenje slobode govora podrazumeva da i mediji podležu određenim ograničenjima, što potvrđuje i odredba člana 75. Zakona o javnom informisanju i medijima.

3.9. Analiza naslova teksta: „Svaka čast-razbijena gej parada u Moldaviji”, pokazuje da izbor ovakvog naslova, iako se u tekstu opisuje prekidanje Parade ponosa u Moldaviji, šalje poruku čitaocima da je Parada ponosa negativna društvena pojava, zbog čega uredništvo ovog portala izražava zadovoljstvo čestitkom „Svaka čast”, što je ovaj skup prekinut. Takođe, naslovom teksta: „Sodoma i Gomora u Beogrdu” skup LGBT populacije, odnosno održavanje Parade ponosa u Beogradu 20. septembra 2015. godine, stavlja se u kontekst „greha” odnosno Sodome i Gomore, dok se kroz ceo tekst objavljen 20. septembra 2015. godine, pod naslovom: „Parada srama završena” održavanje Parade ponosa naziva „paradom srama”. Dalje, u tekstu: „Na gej paradi u Beogradu promovisali pedofiliju”, koji sadrži fotografiju osobe koja u ruci drži sliku deteta sa porukom: „Poštuj detetovu želju!!!” uredništvo portala S.I. iznosi „utisak da ova osoba traži da se legalizuje pedofilija, odnosno da i maloletna deca mogu sa starijima da stupaju u seksualne odnose, bez zakonskog sankcionisanja”, na koji način se homoseksualnost izjednačava sa pedifilijom. U teksu: „Homoseksualnost, bolest ili opredeljenje”, LGBT populacija se predstavlja kao „perverzna, nastrana i bolesna”, dok se u tekstu sa podnaslovom „Homoseksualnost kao pretnja društvu” navodi da se „ova nastranost danas širokom auditorujumu poredstavlja kao nešto poželjno”. Naime, ovakvi stavovi u navedenom tekstu su izvedeni iz tvrdnji da su „homoseksualci odgovorni za propast Stare Grčke i Rima, da su pedofili većinom homoseksualci, da homoseksualni parovi uglavnom usvajaju decu istog pola kog su oni, te da nijedna vera ne odobrava istopolne seksualne odnose.”

3.10. Načinom izveštavanja u tekstu od 11. februara 2016. godine u kome se, između ostalog, navodi da: „Gej ideologija ubija život, odnosno da „gej” lobi, iza koje stoje satanske sile veliča smrt” stvara se strah i neprijateljsko raspoloženje prema LGBT polupalici. Takođe, u delu teksta: „Satanizacija Srbije i njen politički establišment”, diskriminiše se LGBT populacija i produbljuje jaz između pripadnika/ca LGBT populacije i većinskog stanovništva i izaziva strah kod čitalaca da će pripadnici LGBT populacije dovesti do poremećaja sistema vrednosti, jer se „uspostavlja i zakonska zaštita tzv „manjinskih grupa koje promovišu anti-hrišćanske vrednosti i aktivnosti (homoseksualizam, prostitucija itd), te da je „srpska državna sila primorala Srbe da prihvate paradiranje homoseksualaca i pedofila centrom Beograda, uz drastično i otvoreno kršenje ljudskih i građanskih prava, verskih sloboda, prava na okupljanje i slobodu izražavanja većinske hrišćanske populacije”.

3.11. Ovakav način izveštavanja, praćen navedenim naslovima i tekstovima predstavlja povredu dostojanstva lica drugačije seksualne orijentacije i stvara strah, neprijateljsko, ponižavajuće i uvredljivo okruženje prema LGBT populaciji. Nesporno je da mediji daju značajan doprinos diskusijama o mnogobrojnim pitanjima od javnog interesa, kao i u pružanju različitih informacija i stavova, zbog čega su dužni da vode računa o objavljivanju tekstova koji svojim sadržajem promovišu predrasude i podstiču neprijateljsko i uvredljivo okruženje za pojedine grupe ljudi.
Sloboda govora, bez obzira na način iznošenja i objavljivanja ideja i stavova, nikada ne sme da bude izgovor za diskriminaciju na osnovu bilo kog ličnog svojstva. Način izveštavanja portala S.I. o LGBT populaciji u navedenim naslovima i tekstovima je neprihvatljiv i suprotan antidiskriminacionim propisima i dovodi do posledice da pripadnici LGBT populacije postaju nepoželjni u društvu, što je posebno opasno kada se zna da su osobe homoseksualne orijentacije jedna od marginalizovanih i stigmatizovanih društvenih grupa, kao i da se svakodnevno susreću sa brojnim pretnjama, uznemiravanjem i drugim problemima.
Svako dovođenja osoba seksualne orijentacije drugačije od heteroseksualne u kontekst bolesti, zla, nastranosti, greha, pedofilije, naročito putem sredstava javnog informisanja, veoma je opasno i zabrinjavajuće, jer podstiče diskriminaciju ove društvene grupe, osećaj izolovanosti od većinske populacije i nemogućnosti da se legitimnim sredstvima bore za ostvarenje prava na ravnopravnosti u svim oblastima društvenog života. Diskriminacija je deo svakodnevnog života ovih osoba, a prema podacima iz istraživanja, svaka peta osoba u Srbiji opravdava pretnje i nasilje u cilju sprečavanja Parade ponosa .
Takođe, istraživanje javnog mnjenja pokazuju da svaki drugi građanin smatra da je homoseksualnost bolest koju treba lečiti, a više od 80% ne želi osobe drugačije seksualne orijentacije u svojoj porodici. Homofobija i transfobija imaju duboke korene u društvu, i izraz su negativnih stereotipa i predrasuda. Osobe drugačije seksualne orijentacije su prinuđene da žive kao građani drugog reda, u strahu i neizvesnosti.

3.12. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti podseća da su Kodeksom novinara Srbije definisani profesionalni i etički standardi kojima se doprinosi podizanju ugleda novinarske profesije, promoviše zalaganje za slobodu mišljenja, govora i izražavanja, kao i nezavisnost medija. U delu Kodeksa pod nazivom „Odgovornost novinara”, navedeno je da se novinar mora suprotstaviti svima koji krše ljudska prava ili se zalažu za bilo koju vrstu diskriminacije, govor mržnje i podsticanje nasilja. U delu pod nazivom „Novinarska pažnja”, propisano je da novinar mora biti svestan opasnosti od diskriminacije koju mogu da šire mediji i učiniće sve da izbegne diskriminaciju zasnovanu, između ostalog, na rasi, polu, starosti, seksualnoj orijentaciji, jeziku, veri, političkom i drugom mišljenju, nacionalnom ili društvenom poreklu.

3.13. Na kraju, potrebno je ukazati da posebna pažnja mora da se posveti sprečavanju pojava omalovažavanja, uznemiravanja i ponižavajućeg postupanja, a kako mediji u tome imaju značajnu ulogu neophodno je da uredništvo portala S.I. kroz priloge koje objavljuje razvija svest o jednakosti i ravnopravnosti, kao i da utiče na izmenu obrazaca, običaja i prakse koji uslovljavaju stereotipe, predrasude i diskriminaciju u odnosu na osobe drugačije seksualne orijentacije od heteroseksualne.

4. MIŠLjENjE

Naslovima tekstova: „Svaka čast-razbijena parada u Moldaviji” i „Sodoma i Gomora u Beogradu”, kao i tekstovima: „Parada srama završena”, Strašno: Na gej paradi u Beogradu promovisali pedofiliju”, „Homoseksualci stvaraju gej populaciju”, „Homoseksualnost, bolest ili opredeljenje” i „Satanizacija Srbije i njen politički establišment”, koji su objavljeni na portalu S.I. u periodu od maja 2015. godine do marta 2016. godine, izražene su ideje i stavovi koji su uznemirujući i ponižavajući i kojima se vređa dostojanstvo osoba drugačije seksualne orijentacije od heteroseksualne. Objavljivanjem ovih tekstova prekršene su odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.

5. PREPORUKA

Poverenica za zaštitu ravnopravnosti preporučuje uredništvu portala S.I. da:

5.1. Uputi izvinjenje pripadnicima i pripadnicama LGBT populacije koje će objaviti na portalu S.I., zbog iznošenja diskriminatornih stavova na ovom portalu.

5.2. Ubuduće ne objavljuje tekstove i priloge kojima se vređa dostojanstvo pripadnika i pripadnica LGBT populacije i podržavaju stereotipi prema osobama istopolne seksualne orijentacije, te da svojim prilozima doprinosi smanjenju homofobije, nasilja i diskriminacije i povećanju tolerancije prema ovoj populaciji, kao i svim drugim manjinskim grupama.

Potrebno je da portal S.I. obavesti Poverenicu za zaštitu ravnopravnosti o sprovođenju ove preporuke, u roku od 30 dana od dana prijema mišljenja sa preporukom.

Saglasno članu 40. Zakona o zabrani diskriminacije, ukoliko portal S.I. ne postupe po preporuci u roku od 30 dana, biće doneto rešenje o izricanju mere opomene, protiv kojeg nije dopuštena žalba, a za slučaj da ovo rešenje ne sprovede, Poverenica za zaštitu ravnopravnosti može o tome obavestiti javnost preko sredstava javnog informisanja i na drugi pogodan način.

POVERENICA ZA ZAŠTITU RAVNOPRAVNOSTI

Brankica Janković

Pritužba R. i C. protiv N.o.o. zbog diskriminacije na osnovu seksualne diskriminacije