br. 07-00-127/2014-02 datum: 4. 9. 2014.
MIŠLjENjE
Mišljenje je doneto u postupku povodom pritužbe organizacije „C. p. z.” iz K. u ime i uz saglasnost Lj. S, M. V, D. M. i M. G. iz K. protiv Opštinske uprave opštine Kikinda, P. M, predsednika opštine Kikinda i Lj. S, načelnika Opštinske uprave opštine Kikinda. U pritužbi je navedeno da su Lj. S, M. V, D. M. i M. G, nakon promene vlasti u opštini Kikinda, raspoređeni na radna mesta u „poljočuvarskoj službi”, utvrđivanjem nižih zvanja i nižeg koeficijenta za utvrđivanje plate, čime se njihov radnopravni položaj pogoršao u odnosu na radnopravni položaj koji su ranije imali. Lj. S, M. V, D. M. i M. G. smatraju da je odluka o njihovom raspoređivanju na niža radna mesta doneta jer su drugačijih političkih uverenja od predsednika opštine Kikinda P. M. i načelnika Opštinske uprave opštine Kikinda Lj. S, odnosno, zato što su članovi/ce ili simpatizeri/ke Demokratske stranke. U toku postupku je utvrđeno da je da je 20. novembra 2013. godine Opštinska uprava opštine Kikinda donela Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi. Nakon izmena sistematizacije, 60 zaposlenih, od ukupno 162 u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, premešteni su na druga radna mesta, a od toga su 24 zaposlena raspoređena u poljočuvarsku službu. Sagledavajući sve činjenice i okolnosti, Poverenica je zaključila da načelnik Opštinske uprave nije ponudio činjenice i dokaze na osnovu kojih bi se moglo zaključiti da su Lj. S, M. V, D. M. i M. G. iz objektivnih razloga raspoređeni na druga radna mesta, sa nižim zvanjem i nižim koeficijentom za utvrđivanje plate. Evidentno je da je u javnosti poznato političko opredeljenje Lj. S, M. V, D. M. i M. G. – oni su ili članovi ili otvoreni simpatizeri Demokratske stranke. Okolnost da su svo četvoro raspoređeni u „poljočuvarsku službu”, zajedno sa još 20 zaposlenih, od kojih su 18 bili članovi Demokratske stranke, dok su ostali bili članovi porodica članova ove stranke ili njeni simpatizeri, dodatno upućuje na zaključak da je odluka o njihovom raspoređivanju u „poljočuvarsku službu” bila motivisana njihovim političkim uverenjem. To potvrđuje i činjenica da su Z. L, D. P. i S. S. nakon ispisivanja iz Demokratske stranke ili vraćene na ranija radna mesta ili raspoređene na druga radna mesta iz “poljočuvarske službe”. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti dala je mišljenje da je donošenjem odluke o raspoređivanju Lj. S, M. V, D. M. i M. G. Lj. S, načelnik Opštinske uprave opštine Kikinda, izvršio je akt diskriminacije prema njima na osnovu političkog uverenja. P. M, predsednik opštine Kikinda nije prekršio odredbe Zakona o zabrani diskriminacije, s obzirom da nije nadležan za donošenje odluka o raspoređivanju zaposlenih, utvrđivanju zvanja i koeficijenata za utvrđivanje plata. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti preporučuje Lj. S, načelniku Opštinske uprave opštine Kikinda da preduzme sve potrebne mere u cilju otklanjanja posledica diskriminatornog postupanja prema zaposlenima Lj. S, M. V, D. M. i M. G, te da ubuduće ne donosi odluke kojima se krše antidiskriminacioni propisi.
1. TOK POSTUPKA
1.1. Organizacija „C. p. z.” iz K. podnela je pritužbu u ime i uz saglasnost Lj. S, M. V, D. M. i M. G. iz K. protiv Opštinske uprave opštine Kikinda, P. M, predsednika opštine Kikinda i Lj. S, načelnika Opštinske uprave opštine Kikinda. Pritužba je podneta zbog navodne diskriminacije navedenih osoba po osnovu njihovog političkog ubeđenja.
1.2. U pritužbi je navedeno:
– da je Lj. S. bila zaposlena u Opštinskoj upravi opštine Kikinda na radnom mestu finansijski poslovi iz oblasti socijalne zaštite i oblasti predškolskog obrazovanja i društvene brige o deci, a da je nakon formiranja nove lokalne vlasti u opštini Kikinda premeštena na niže radno mesto – koordinatorka na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata za MZ i MK B. Dalje je navedeno da je ubrzo nakon raspoređivanja Lj. S. na niže radno mesto, Opštinska uprava opštine Kikinda zaposlila dva izvršioca na radnom mestu finansijski poslovi iz oblasti socijalne zaštite i oblasti predškolskog obrazovanja i društvene brige o deci, iako nisu imali radnog iskustva za obavljanje ovih poslova,
– da je M. V. bio zaposlen u Opštinskoj upravi opštine Kikinda na radnom mestu rukovodilac odseka uslužni centar, a da je nakon formiranja nove lokalne vlasti u opštini Kikinda premešten na niže radno mesto – čuvar objekata i poljoprivrednog zemljišta. Dalje je navedeno da je ubrzo nakon raspoređivanja M. V. na niže radno mesto, Opštinska uprava opštine Kikinda zaposlila dva izvršioca na radnom mestu rukovodilac odseka uslužni centar,
– da je D. M. bila zaposlena u Opštinskoj upravi opštine Kikinda na radnom mestu rukovoditeljke odseka za protokol u službi Skupštine, predsednika opštine i Opštinskog veća. Nakon formiranja nove lokalne vlasti u opštini Kikinda, u periodu od 4 meseca, premeštena je na nekoliko nižih radnih mesta – administrativno-tehnički poslovi za poslove pravne pomoći u Sekretarijatu za opštu upravu i zajedničke poslove, zatim na poslove zaštite, studentskog i učeničkog standarda i zaštite prava porodilja, da bi konačno bila premeštena na radno mesto čuvarke objekata i poljoprivrednog zemljišta za bivšu I MZ u Kikindi,
– da je M. G. bio zaposlen u Opštinskoj upravi opštine Kikinda na radnom mestu sekretar u Sekretarijatu za inspekcijske poslove, a da je nakon formiranja nove lokalne vlasti u opštini Kikinda premešten na niže radno mesto – koordinator na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata za MK i MZ Nakovo,
– da je predsednik opštine Kikinda P. M, u više navrata, u lokalnim medijima govorio o raspoređenim zaposlenima, odnosno, čitao potvrde o njihovom bolovanju i šifre njihovih bolesti u javnosti, čime je dovodio u pitanje da li su zaista bolesni i osuđivao činjenicu što su neki od zaposlenih koji su raspoređeni u „poljočuvarsku službu” započeli sa korišćenjem godišnjeg odmora. Da je, takođe, izjavio da će se obratiti direktorki Doma zdravlja i proveriti validnost bolovanja, kao i da će preispitati rad lekara,
– da Lj. S, M. V, D. M. i M. G. smatraju da je odluka o njihovom raspoređivanju na niža radna mesta doneta jer su drugačijih političkih uverenja od predsednika opštine Kikinda P. M. i načelnika Opštinske uprave opštine Kikinda Lj. S, odnosno, zato što su članovi/ce ili simpatizeri/ke Demokratske stranke.
1.3. Uz pritužbu su dostavljeni sledeći dokazi: 1) saglasnosti Lj. S, M. V, D. M. i M. G. iz K.; 2) rešenje Opštinske uprave za Lj. S. br. III-03-112-1/2012-56; 3) rešenje Opštinske uprave za Lj. S. br. III-03-113-1/2013-182; 4) rešenje Opštinske uprave za Lj. S. br. III-03-113-1/2013-246; 5) rešenje Opštinske uprave za Lj. S. br. III-03-112-1/2014-8; 6) prigovor Lj. S. na rešenje br. III-03-113-1/2013-246; 7) prigovor Lj. S. na rešenje br. III-03-112-1/2014-8; 8) zahtev koji je 19. decembra 2013. godine Lj. S. uputila načelniku Opštinske uprave; 9) zahtev koji je 26. februara 2014. godine Lj. S. uputila načelniku Opštinske uprave; 10) predstavka koju je Lj. S. uputila Upravnoj inspekciji; 11) tužba Lj. S. za poništenje rešenja; 12) izjava Lj. S; 13) rešenje Opštinske uprave za D. M. br. III-03-112-1/2013-41; 14) rešenje Opštinske uprave za D. M. br. III-03-113-1/2013-180; 15) rešenje Opštinske uprave za D. M. br. III-03-113-1/2013-203; 16) rešenje Opštinske uprave za D. M. br. III-03-112-1/2013-236; 17) prigovor D. M. na rešenje br. III-03-113-1/2013-236; 18) predstavka koju je D. M. uputila Upravnoj inspekciji; 19) tužba D. M. za poništenje rešenja; 20) odgovor Upravne inspekcije D. M; 21) izveštaj lekara specijaliste za D. M; 22) izjava D. M.; 23) rešenje Opštinske uprave za M. V. br.III-03-112-1/2013-142; 24) rešenje Opštinske uprave za M. V. br. III-03-112-1/2013-256; 25) rešenje Opštinske uprave za M. V. br. III-03-112-1/2014-09; 26) prigovor M. V. na rešenje br. III-03-112-1/2013-256; 18) prigovor M. V. na rešenje br. III-03-112-1/2014-09; 20) predstavka koju je M. V. uputio Upravnoj inspekciji; 27) tužba M. V. za poništenje rešenja; 28) odgovor Upravne inspekcije M. V.; 29) rešenja M. V. za izuzetna zalaganja u izvršavanju poslova; 30) zahtev koji je 18. decembra 2013. godine M. V. uputio načelniku Opštinske uprave; 31) zahtev koji je 25. februara 2014. godine M. V. uputio načelniku Opštinske uprave; 32) izjava M. V; 33) rešenje Opštinske uprave za M. G. br.III-03-112-1/2013-187; 34) rešenje Opštinske uprave za M. G. br. III-03-112-1/2013-227; 35) prigovor M. G. na rešenje br. III-03-112-1/2013-227; 36) predstavka koju je M. G. uputio Upravnoj inspekciji; 37) tužba M. G. za poništenje rešenja; 38) odgovor Upravne inspekcije M. G; 39) rešenja M. G. za izuzetna zalaganja u izvršavanju poslova; 40) izjava M. G; 41) linkovi sa snimcima televizijskih nastupa predsednika opštine Kikinda u lokalnim medijima; 42) oglas u dnevnom listu „Danas” za prijem 12 radnika u radni odnos na neodređeno vreme u Opštinskoj upravi opštine Kikinda; 43) Odluka o izmenama i dopunama odluke o zaštiti poljoprivrednih imanja na teritoriji opštine Kikinda i 44) Pravilnik o izmeni pravilnika o platama, dodacima, naknadama i ostalim primanjima zaposlenih lica u Opštinskoj upravi opštine Kikinda.
1.4. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti konstatuje da je organizacija „C. p. z.” iz K. podnela četiri pritužbe i time pred Poverenikom pokrenula četiri postupka za zaštitu od diskriminacije. Imajući u vidu da su sve pritužbe podnete protiv istih lica, da je u svim pritužbama kao osnov diskriminacije navedeno isto lično svojstvo – političko uverenje i da se sve pritužbe zasnivaju na sličnom činjeničnom stanju, Poverenica je, saglasno čl. 40. st. 4 Zakona o zabrani diskriminacije, u vezi sa čl. 117. Zakona o opštem upravnom postupku („Sl. list SRJ”, br. 33/97 i 31/2001 i „Sl. glasnik RS”, br. 30/2010), spojila predmete i sprovela jedinstven postupak.
1.5. U cilju utvrđivanja pravno relevantnih činjenica i okolnosti, a u skladu sa čl. 35. st. 4. i čl. 37. st. 2. Zakona o zabrani diskriminacije , zatraženo je izjašnjenje od osoba protiv kojih su pritužbe podnete: od Lj. S, načelnika Opštinske uprave Kikinda i od P. M, predsednika opštine Kikinda.
1.6. Predsednik opštine Kikinda i načelnik Opštinske uprave uputili su identična izjašnjenja, u kojima je, između ostalog, navedeno:
– da je Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi br. III-03-110-1/2013 od 28. marta 2013. godine sistematizovano radno mesto koordinator na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata, kao i radno mesto čuvari objekata i poljoprivrednog zemljišta,
– da je opština, krajem oktobra 2013. godine, odlučila da sa agencijom „Beo zaštita” iz Beograda raskine ugovor o obavljanju poslova zaštite poljoprivrednih imanja i poslova održavanja komunalnih i drugih objekata, te da je određeni broj zaposlenih iz Opštinske uprave bio premešten da obavlja ove poslove,
– da je Opštinska uprava ovu odluku donela isključivo radi racionalizacije troškova i izbegavanja otpuštanja zaposlenih, te je stoga, 20. novembra 2013. godine, načelnik Opštinske uprave doneo Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi br. III-03-110-15/2013, kojim je povećan broj izvršilaca na radnim mestima koordinator na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata i čuvari objekata i poljoprivrednog zemljišta,
– da je diskreciono pravo poslodavca da utvrdi da su nastupile takve potrebe posla koje uslovljavaju da se zaposleni rasporedi na druge poslove,
– da se zaposlenima koji su raspoređeni na druge poslove ne menjaju uslovi rada u pogledu vrste i stepena stručne spreme, već su samo promenili posao,
– da je svim zaposlenima, koji su raspoređeni na isto radno mesto, utvrđeno isto zvanje koje odgovara tom radnom mestu, jer se radi o manje složenim poslovima za koje je predviđen radni staž od najmanje jedne godine,
– da je zvanje zaposlenih utvrđeno na osnovu Zakona o radnim odnosima u državnim organima i Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi opštine Kikinda,
– da nije došlo do povrede prava iz čl. 35. Zakona o radnim odnosima u državnim organima, jer nema ocenjivanja zaposlenih, te stoga zaposleni nisu mogli da steknu viša zvanja od onih koji su utvrđeni zakonom za određeno radno mesto, odnosno, da su zvanja sticali samo na osnovu radnog staža, bez obzira na poslove koje su obavljali,
– da, iako se uglavnom za sva radna mesta na koje su zaposleni prethodno bili raspoređivani sa visokom školskom spremom tražio radni staž od najmanje jedne godine, jer se radi o manje složenim poslovima, zvanja su im bila različito utvrđivana, odnosno, neki su odmah stekli zvanje samostalnog stručnog saradnika ili višeg stručnog saradnika,
– da, ukoliko bi zaposleni zadržali svoja zvanja, došli bi u situaciju da se za iste poslove utvrđuju različita zvanja, a samim tim i različit koeficijent za utvrđivanje plate, pa bi zaposleni sa nižim zvanjem imali manju platu i bili bi stavljeni u nepovoljniji položaj u odnosu na druge izvršioce, iako ispunjavaju uslove radnog mesta i obavljaju iste poslove,
– da su i ranije zaposleni raspoređivani na druga radna mesta i određivana su im niža zvanja od onih koja su imali,
– da je nakon formiranja nove lokalne vlasti u opštini Kikinda, na druga radna mesta raspoređeno oko 60 zaposlenih, od toga 24 zaposlena su raspoređena u poljočuvarsku službu,
– da Opštinska uprava ne vodi evidenciju ko kojoj stranci pripada, niti ko je simpatizer koje političke partije,
– da se može konstatovati da su zaposleni raspoređeni na radna mesta koja odgovaraju njihovoj stručnoj spremi i radnim sposobnostima, kako u pogledu školske spreme tako i u pogledu radnog staža, te se ne može reći da su raspoređeni na niža radna mesta.
1.7. Organizacija „C. p. z.” iz K. podnela je 11. juna 2014. godine dopunu pritužbe, u ime i uz saglasnost Lj. S, M. V, D. M. i M. G.
1.8. U dopuni pritužbe je, između ostalog, navedeno:
– da su podnosioci pritužbe u međuvremenu došli do dodatnih dokaza koji mogu da potvrde tvrdnje iz pritužbe,
– da su svih 24 zaposlenih, koji su raspoređeni u poljočuvarsku službu, u trenutku promene vlasti u opštini Kikinda bili članovi Demokratske stranke (njih 18), članovi porodica članova DS ili su „procenjeni kao bliski DS”.
– da je nekoliko zaposlenih, koji su bili raspoređeni na poslove u poljočuvarskoj službi, nakon iščlanjenja iz DS-a, raspoređeno na druge poslove u Opštinskoj upravi opštine Kikinda,
– da su iz poljočuvarske službe na druga radna mesta, nakon potpisivanja istupnice iz Demokratske stranke, preraspoređene tri zaposlene – Z. L, D. P. i S. S,
– da je posebno značajan slučaj Z. L, nekadašnje potpredsednice lokalnog odbora DS-a, koja je nakon iščlanjenja iz Demokratske stranke i učlanjenja u Srpsku naprednu stranku, premeštena iz poljočuvarske službe na drugo radno mesto u Opštinskoj upravi opštine Kikinda.
– da su i mnogi drugi zaposleni, označeni na priloženom spisku zaposlenih u „poljočuvarskoj službi”, za koje se tvrdi da su članovi/ce DS ili bliski DS iz različitih razloga (iščlanjenja iz DS, učlanjenja u SNS, pritiska javnosti i donatora projekata) preraspoređeni iz „poljočuvarske službe” na druga radna mesta u okviru Opštinske uprave.
1.9. Uz dopunu pritužbe su dostavljeni sledeći dokazi: 1) tabela zaposlenih u poljočuvarskoj službi i njihovo članstvo u DS; 2) informacija o iščlanjenju određenih zaposlenih iz DS; 3) članak iz Kikindskih novina o prelasku Z. L. iz DS u SNS; 4) video snimak o prelasku Z. L. iz DS u SNS; 5) izvod iz APR za agenciju koja je angažovana za obavljanje poljočuvarske delatnosti i 6) presuda Osnovnog suda u Kikindi kojom se usvaja tužbeni zahtev tužilje D. M.
1.10. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti zatražila je izjašnjenja na navode iz dopune pritužbe od P. M, predsednika opštine Kikinda i od Lj. S, načelnika Opštinske uprave Kikinda.
1.11. U izjašnjenju predsednika opštine Kikinda i načelnika Opštinske uprave, između ostalog, navedeno je:
– da su nakon donošenja Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi br. III-03-110-15/2013 od 20. novembra 2013. godine, rasporedili devet zaposlenih, koji su bili raspoređeni na radna mesta u poljočuvarskoj službi, na druga radna mesta zbog potrebe posla, na zahtev neposrednog rukovodioca i iz zdravstvenih razloga zaposlenih,
– da je u trenutku formiranja nove vlasti 2013. godine u opštini Kikinda, Z. L. bila raspoređena na radno mesto poslovi izdavanja dozvola, monitoringa, zaštite od udesa i preventivne zaštite u Sekretarijatu za zaštitu životne sredine. Međutim, nakon izmena i dopuna Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi, Z. L. je raspoređena na radno mesto koordinatorka na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata. Nakon toga, Z. L. je 12. februara 2014. godine raspoređena na radno mesto poslovi izdavanja dozvola, monitoringa, zaštite od udesa i preventivne zaštite u Sekretarijatu za zaštitu životne sredine, koje je i ranije obavljala, i to zbog potrebe posla, na zahtev neposrednog rukovodioca,
– da je D. P, u trenutku formiranja nove vlasti u opštini Kikinda, radila na radnom mestu finansijski poslovi za utvrđivanje naknade zarade za vreme porodiljskog odsustva i prava u oblasti predškolskog vaspitanja u Sekretarijatu za društvene delatnosti. Međutim, nakon izmena i dopuna Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi raspoređena je na radno mesto koordinatorke na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata. D. P. je 27. januara 2014. godine raspoređena na radno mesto administartorka sistema 48 sati u Sekretarijatu za opštu upravu i zajedničke poslove, uslužni centar na zahtev neposrednog rukovodioca i iz zdravstvenih razloga zaposlene,
– da je S. S, u trenutku formiranja nove vlasti u opštini Kikinda, radila na radnom mestu inspektorke kancelarijske kontrole u Sekretarijatu lokalne poreske administracije. S. S. raspoređena je 1. maja 2014. godine na radno mesto zamenice matičara zbog privremeno povećanog obima posla, na zahtev neposrednog rukovodioca i iz zdravstvenih razloga zaposlene,
– da je „uvlačenje politike” u opštinsku upravu vrlo opasna i štetna pojava, protiv koje se bori novoformirana vlast u opštini Kikindi, te da je nekontrolisano zapošljavanje, gde je jedini kriterijum bila politička pripadnost zaposlenih, dovela do enormnog povećanja broja zaposlenih sa neodgovarajućim kvalifikacijama što je dovelo do neefikasne uprave,
– da nije tačno da je bliskost Demokratskoj stranci razlog za raspoređivanje zaposlenih u poljočuvarsku službu, što pokazuje primer zaposlenog J. R, istaknutog člana DS-a, koji je nakon razrešenja u Opštinskom veću raspoređen na radno mesto zamenika matičara,
– da su dolaskom nove vlasti u opštinu Kikinda, na čelo svih sekretarijata postavljeni novi sekretari, dok su prethodni sekretari raspoređeni na radna mesta u okviru Opštinske uprave, izuzev zaposlenog M. G, koji je raspoređen na poslove koordinatora poljočuvarske službe, jer nije imao adekvatnu stručnu spremu i kratko je radio u Opštinskoj upravi,
– da je D.M, od dolaska u Opštinsku upravu, bila privilegovana u odnosu na ostale zaposlene, te da je sa srednjom stručnom spremom obavljala poslove za koje je sistematizacijom propisana viša stručna sprema. Navedeno je, takođe, da je D. M, tokom 2012. i 2013. godine, četiri puta bila nagrađivana sa povećanjem zarade i da je ostvarivala koeficijent za utvrđivanje zarade veći od koeficijenta koji ostvaruju zaposleni sa visokim stepenom stručne spreme,
– da je D. M. raspoređena na drugo radno mesto ne zato što je članica DS-a, već zato što za to radno mesto ispunjava uslove, dok je na njeno prethodno radno mesto načelnik postavio vrednu, savesnu i pouzdanu zaposlenu koja je kod njega obavljala tehničko sekretarske poslove dok je bio sekretar sekretarijata,
– da pritužba nije osnovana, jer svi zaposleni koji su podneli pritužbu redovno rade i ostvaruju sva prava i obaveze iz radnog odnosa. Ova činjenica dokazuje tvrdnju da predsednik opštine i načelnik Opštinske uprave nisu imali, niti imaju nameru da bilo koga diskriminišu.
1.12. Uz pritužbu Organizacije „C. p. z.” iz K. podnete su izjave zaposlenih u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, u čije ime i saglasnost je pritužba podneta Lj. S, M. V, D. M. i M. G. Sadržina njihovih izjava je sledeća:
Lj.S. navodi da ima 52 godine, da će 2014. godine navršiti 15 godina radnog staža u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, u kojoj je obavljala brojne poslove. U poslednjih pet godina bila je rukovoditeljka budžeta, odnosno, obavljala je najsloženije finansijske i druge poslove i bila „desna ruka dvojici predsednika i načelniku”. Navodi da je 2013. godine u Opštinskoj upravi među zaposlenima počelo da se govori da će nakon promene vlasti ona „leteti” sa radnog mesta. Ističe da joj je tadašnji načelnik Lj, kada je bilo izvesno da je „sve gotovo”, ponudio mesto u Sekretarijatu za društvene delatnosti, jer je „znao šta ih čeka”. Navodi da nije želela da je izbacuju iz kancelarije, već je dobrovoljno prihvatila radno mesto finansijski poslovi iz oblasti socijalne zaštite, iz oblasti predškolskog obrazovanja i društvene brige o deci sa zvanjem samostalnog stručnog saradnika koje je već imala i koeficijentom zarade od 12.05 koji odgovara tom zvanju, kao i dodatnim koeficijentom 1, koji su imali svi zaposleni u sekretarijatu koji su obavljali finansijske poslove. Ističe da je sistematizacija radnih mesta svake nedelje pripremana u tajnosti, te da su se svakog petka zaposlenima „delila rešenja”. Pozvana je u kadrovsko odeljenje 29. novembra 2013. godine i uručeno joj je rešenje o raspoređivanju u poljočuvarsku službu u MZ Sajan. Navodi da je vrlo brzo ostala bez oba poljočuvara, te je morala, kao koordinatorka, da obavlja i poljočuvarske poslove. Kada je počela da se navikava na posao u MZ Sajan, dobila je premeštaj u MZ B, gde sada radi sa troje kolega/nica koji su članovi/ce DS-a. Dodaje da na novom radnom mestu nije dobila potrebnu opremu za rad, smeštena je u salu bez računara i telefona, a kada izlazi na teren smatra da joj je bezbednost ozbiljno ugrožena, jer nema znanje, iskustvo, kao ni opremu kako bi se zaštitila od napadača i zaštitila svoj život. Smatra da radi krajnje ponižavajuće poslove u odnosu na svoju stručnu spremu diplomirane ekonomistkinje i posao joj se vrlo često sastoji od jurenja kokošaka i krava po poljima, rešavanja komšijskih svađa i hvatanja kradljivaca drva. Ističe da joj je premeštajem u poljočuvarsku službu utvrđeno zvanje stručna saradnica, da joj je koeficijent zarade 10,10, što je niže od pripravničkog koeficijenta zarade.
M. V. navodi da ima 60 godina i da u Opštinskoj upravi opštine Kikinda radi od 2000. godine. Ističe da od 2008. godine radi na radnom mestu koordinator uslužnog centra, koje je kasnije preimenovano u radno mesto rukovodilac uslužnog centra. Nakon promene vlasti u opštini Kikinda 2013. godine, raspoređen je na radno mesto poljočuvara, te umesto zvanja viši referent sada ima zvanje referenta, sa koeficijentom zarade u skladu sa novim radnim mestom i zvanjem. Navodi da su na njegovom prethodnom radnom mestu zaposlena dva izvršioca, jer je uveden rad u smenama, kao i da je raspisan konkurs za radno mesto rad na šalteru, inspekcijski poslovi i mala privreda, koje je nekada obavljao. Zatražio da je da bude premešten na svoje staro radno mesto na šalteru, ali odgovor nikada nije dobio. Smatra da posao poljočuvara, koji trenutno obavlja, narušava njegovo zdravstveno stanje i predstavlja mu krajnji napor. Naime, kao poljočuvar, obavezan je da pešači nekoliko kilometara do mesta na kome se vrše prekršaji, ne poseduje gotovo ništa od sredstava za rad, niti obeležja poljočuvara, kao ni opremu za rad sa opasnim materijama. Na kraju, M. V. dodaje da je po političkom ubeđenju veoma blizak DS-u, te da se druži sa visokim funkcionerima ove političke partije u Kikindi.
D. M. navodi da je završila gimnaziju, a da trenutno pohađa Visoku školu strukovnih studija u Sremskim Karlovcima. U Opštinskoj upravi opštine Kikinda zaposlena je od 2008. godine i nakon niza obuka konačno je zasnovala radni odnos na radnom mestu šefice odseka za protokol u službi Skupštine, predsednika i Opštinskog veća, ali je nastavila da obavlja i sekretarske poslove, koje je ranije radila. Dolaskom nove vlasti u opštinu Kikinda 2013. godine raspoređena je na radno mesto administrativno-tehnički poslovi besplatne pravne pomoći, sa obrazloženjem načelnika da su joj „našli nešto prikladno, jer je bila korektna”. Nakon mesec dana ponovo je raspoređena na drugo radno mesto – šalter za dečiji i roditeljski dodatak, te iako su ostala dva upražnjena radna mesta na ovoj poziciji, 29. novembra 2013. godine premeštena je u poljočuvarsku službu u I Mesnu zajednicu. Navodi da se, kada je saznala opis poslova koje kao poljočuvarka treba da obavlja, osetila degradirano i osramoćeno, jer smatra da je za obavljanje tih poslova dovoljna nekvalifikovana radna snaga. Ističe da na radnom mestu koristi prostor koji nije godinama korišćen, bez telefona i računara, da je prinuđena da sedi osam sati i ne može da obavlja radne zadatke, jer joj nadređeni nisu obezbedili legitimaciju, opremu, niti obuku za obavljanje novih radnih zadataka.
M. G. navodi da je do 17. septembra 2013. godine radio na radnom mestu sekretara u Sekretarijatu za inspekcijske poslove i zaštitu životne sredine, nakon čega je raspoređen na radno mesto koordinator na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja. Ističe da je dolaskom nove vlasti u opštinu Kikinda izvršena politička diskriminacija zaposlenih za koje su novi vršioci vlasti znali ili su pretpostavili da su članovi, odnosno, simpatizeri DS-a.
2. ČINjENIČNO STANjE
2.1. Opšte je poznato da je u septembru 2013. godine u opštini Kikinda došlo do promene vladajuće strukture. Novu skupštinsku većinu čine odbornici Srpske napredne stranke, Socijalističke partije Srbije, Demokratske stranke Srbije i Saveza vojvođanskih Mađara, dok su pre toga skupštinsku većinu činili odbornici Demokratske stranke, Lige socijaldemokrata Vojvodine, Saveza vojvođanskih Mađara i Jedinstvene Srbije. Za novog predsednika skupštine opštine izabran je P. M. iz Srpske napredne stranke, dok je ovu funkciju ranije obavljao S. D. iz Demokratske stranke.
2.2. Nesporno je da je 20. novembra 2013. godine donet Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi br. III-03-110-15/2013. Izmenama i dopunama pravilnika povećan je broj radnih mesta na poslovima koordinator na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata i čuvari objekata i poljoprivrednog zemljišta. Nakon izmena sistematizacije, 60 zaposlenih, od ukupno 162 u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, premešteni su na druga radna mesta, a od toga su 24 zaposlena raspoređena u poljočuvarsku službu.
2.3. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2012-56 od 12. marta 2012. godine utvrđeno je da je Lj. S, zaposlena u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, raspoređena na radno mesto rukovoditeljka odseka za trezor, budžet i finansije u Sekretarijatu za finansije. Zaposlenoj je utvrđeno zvanje samostalna stručna saradnica sa ukupnim koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 16,50. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-246 od 29. novembra 2013. godine utvrđeno je da je Lj. S. raspoređena na radno mesto koordinatorke na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata za MK i MZ Sajan u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata. Zaposlenoj je, novim rešenjem, utvrđeno zvanje stručna saradnica sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 10,10.
2.4. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-187 od 17. septembra 2013. godine utvrđeno je da je M. G, zaposlen u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, raspoređen na radno mesto poslovi upravljanja zaštitom životne sredine u Sekretarijatu za zaštitu životne sredine, Odsek za inspekcijske poslove iz zaštite životne sredine. Zaposlenom je utvrđeno zvanje samostalni stručni saradnik sa ukupnim koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 12,05. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-227 od 29. novembra 2013. godine utvrđeno je da je M. G. raspoređen na radno mesto koordinatora na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata za MK i MZ Nakovo u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata. Zaposlenom je, novim rešenjem, utvrđeno zvanje stručni saradnik sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 10,45.
2.5. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-41 od 23. aprila 2013. godine utvrđeno je da je D. M, zaposlena u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, raspoređena na radno mesto rukovoditeljka odseka za protokol u Službi skupštine, predsednika opštine i Opštinskog veća. Zaposlenoj je utvrđeno zvanje viša referentkinja sa ukupnim koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 12,45. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-180 od 17. septembra 2013. godine utvrđeno je da je raspoređena na radno mesto administrativno-tehnički poslovi za poslove pravne pomoći u Sekretarijatu za opštu upravu i zajedničke poslove, dok je rešenjem br. III-03-112-1/2013-203 od 28. oktobra 2013. godine privremeno raspoređena na radno mesto poslovi dečije zaštite, studentskog i učeničkog standarda i zaštite prava porodilja u Sekretarijatu za opštu upravu i zajedničke poslove, Uslužni centar. Jednim i drugim rešenjem zaposlenoj je utvrđen koeficijent za utvrđivanje plate u visini od 9,85. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-236 od 29. novembra 2013. godine utvrđeno je da je D. M. raspoređena na radno mesto čuvarke objekata i poljoprivrednog zemljišta za bivšu I MZ u Kikindi u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata. Zaposlenoj je, novim rešenjem, utvrđeno zvanje referentkinja sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 8,74.
2.6. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-142 od 23. aprila 2013. godine utvrđeno je da je M. V, zaposlen u Opštinskoj upravi opštine Kikinda, raspoređen na radno mesto rukovodilac odseka Uslužni centar u Sekretarijatu za opštu upravu i zajedničke poslove. Zaposlenom je utvrđeno zvanje viši referent sa ukupnim koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 11,45. Uvidom u rešenje br. III-03-112-1/2013-256 od 29. novembra 2013. godine utvrđeno je da je M. V. raspoređen na radno mesto čuvara objekata i poljoprivrednog zemljišta za MK i MZ u Banatskoj Topoli u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata. Zaposlenom je, novim rešenjem, utvrđeno zvanje referent sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 8,74.
2.7. Uvidom u oglas Opštinske uprave opštine K. br. III-03-111-5/2013 utvrđeno je da je načelnik Opštinske uprave opštine Kikinda 18. decembra 2013. godine raspisao konkurs za prijem u radni odnos u Opštinskoj upravi na neodređeno vreme za 12 radnih mesta, među kojima su: finansijsko materijalni poslovi za javna preduzeća i javne agencije; poslovi obračuna zarada i blagajne; poslovi urbanizma, stambeni poslovi; poslovi biračkog spiska i registra stanovništva; inspekcijski, stambeno-komunalni poslovi i poslovi male privrede; poslovi organizovanja elektronskih sednica Skupštine opštine, Opštinskog veća i radnih tela Skupštine; finansijski poslovi iz oblasti socijalne zaštite, iz oblasti predškolskog obrazovanja i društvene brige o deci i poreski kontrolori za utvrđivanje i naplatu. Konkurs je objavljen posle donošenja rešenja o raspoređivanju Lj. S, M. V, D. M. i M. G.
2.8. U toku postupka utvrđeno je da su Z. L, D. P. i S. S. zaposlene u Opštinskoj upravi Opštine Kikinda. U trenutku promene strukture vladajuće koalicije u opštini Kikinda, Z. L. je bila zaposlena na poslovima izdavanja dozvola, monitoringa, zaštite od udesa i preventivne zaštite u Sekretarijatu za zaštitu životne sredine, D. P. je bila zaposlena na radnom mestu finansijski poslovi za utvrđivanje naknade zarade za vreme porodiljskog odsustva i prava u oblasti predškolskog vaspitanja u Sekretarijatu za društvene delatnosti, dok je S. S. bila zaposlena na radnom mestu inspektorke kancelarijske kontrole u Sekretarijatu lokalne poreske administracije.
Utvrđeno je da su, nakon što je novo opštinsko rukovodstvo izmenilo Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi, Z. L, D. P. i S. S. raspoređene na radno mesto koordinatorka na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata.
Utvrđeno je da je 24. januara 2014. godine, Z. L. uputila dopis Opštinskom odboru Demokratske stranke u Kikindi i obavestila ih je da traži ispisnicu iz članstva stranke iz ličnih razloga. To su učinile i D. P, koja je dala izjavu o istupanju iz članstva DS-a 19. februara 2014. godine, kao i S. S. koja je to učinila 25. februara 2014. godine.
Utvrđeno je da je Z. L. 12. februara 2014. godine vraćena na radno mesto koje je obavljala do promene vladajuće strukture u opštini Kikinda, odnosno, raspoređena je na radno mesto na poslovima izdavanja dozvola, monitoringa, zaštite od udesa i preventivne zaštite u Sekretarijatu za zaštitu životne sredine. D. P. je od 27. januara 2014. godine raspoređena na radno mesto administartorka sistema 48 sati u Sekretarijatu za opštu upravu i zajedničke poslove, dok je S. S. 1. maja 2014. godine raspoređena na radno mesto zamenice matičara.
2.9. Uvidom u priloge koji su dostavljeni uz dopunu pritužbe utvrđeno je da je Z. L. bila potpredsednica Opštinskog odbora DS-a, te da je 7. februara 2014. godine, na konferenciji za medije SNS-a u Kikindi, o kojoj su mediji izveštavali, izjavila da je pristupila Srpskoj naprednoj stranci.
2.10. Što se tiče drugih zaposlenih, za koje se u dopuni pritužbe tvrdi da su, navodno, članovi/ce Demokratske stranke ili su bliski Demokratskoj stranci, i da su iz različitih razloga (iščlanjenja iz DS, učlanjenja u SNS, pritiska javnosti i donatora projekata) preraspoređeni iz „poljočuvarske službe” na druga radna mesta u okviru Opštinske uprave, podnosilac pritužbe nije podneo dokaz o činjenicama koje su vezane za njihovo preraspoređivanje i razloge raspoređivanja, pa istinitost navoda o ovim činjenicama nije utvrđena.
3. MOTIVI I RAZLOZI ZA DONOŠENjE MIŠLjENjA
3.1. Poverenica za zaštitu ravnopravnosti, prilikom odlučivanja u ovom predmetu, imala je u vidu činjenične navode navedene u pritužbi, dopuni pritužbe, izjašnjenju, dopuni izjašnjenja, kao i podnete dokaze.
Pravni okvir
3.2. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je samostalan, nezavisan i specijalizovan državni organ ustanovljen Zakonom o zabrani diskriminacije sa zadatkom da radi na suzbijanju svih oblika i vidova diskriminacije i ostvarivanju ravnopravnosti u društvenim odnosima. Nadležnost Poverenika za zaštitu ravnopravnosti široko je određena, u skladu sa međunarodnim standardima, kako bi se omogućilo da delotvorno i efikasno ostvaruje svoju ulogu. Jedna od osnovnih nadležnosti Poverenika jeste da prima i razmatra pritužbe zbog diskriminacije, daje mišljenja i preporuke u konkretnim slučajevima diskriminacije i izriče zakonom utvrđene mere. Pored toga, Poverenik je ovlašćen da predlaže postupak mirenja, kao i da pokreće sudske postupke za zaštitu od diskriminacije i podnosi prekršajne prijave zbog akata diskriminacije propisanih antidiskriminacionim propisima. Poverenik je, takođe, ovlašćen da upozorava javnost na najčešće, tipične i teške slučajeve diskriminacije i da organima javne vlasti preporučuje mere za ostvarivanje ravnopravnosti.
3.3. Evropska konvencija za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda iz 1950. godine, u čl. 14. zabranjuje diskriminaciju, odnosno, propisuje da se uživanje prava i sloboda predviđenih u ovoj Konvenciji obezbeđuje bez diskriminacije po bilo kom osnovu, kao što su pol, rasa, boja kože, jezik, veroispovest, političko ili drugo mišljenje, nacionalno ili socijalno poreklo, veza sa nekom nacionalnom manjinom, imovno stanje, rođenje ili drugi status.
3.4. Konvencijom Međunarodne organizacije rada br. 111 koja se odnosi na diskriminacija u pogledu zapošljavanja i zanimanja propisano je da je diskriminacija svako pravljenje razlike, isključenje ili davanje prvenstva zasnovano na rasi, boji, polu, veri, političkom mišljenju, nacionalnom ili socijalno poreklu, koji idu za tim da unište ili naruše jednakost mogućnosti ili postupanja u pogledu zapošljavanja ili zanimanja.
3.5. Ustav Republike Srbije u čl. 21. zabranjuje svaku diskriminaciju, neposrednu ili posrednu, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političkog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti i psihičkog ili fizičkog invaliditeta
3.6. Ustavna zabrana diskriminacije bliže je razrađena Zakonom o zabrani diskriminacije , kojim je propisano da diskriminacija i diskriminatorno postupanje označavaju svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i na članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima. Odredbama čl. 15-27. Zakona o zabrani diskriminacije propisani su posebni slučajevi diskriminacije, pa je tako čl. 25. st. 1. zabranjena diskriminacija zbog političkih ubeđenja lica ili grupe lica, odnosno pripadnosti ili nepripadnosti političkoj stranci, odnosno sindikalnoj organizaciji.
3.7. Zakonom o radnim odnosima u državnim organima , odredbama čl. 4, propisano je da su zaposleni u državnim organima i izabrana odnosno postavljena lica dužni da svoje poslove obavljaju savesno i nepristrasno, u skladu s Ustavom i zakonom, te da se
zaposleni u državnim organima i postavljena lica ne mogu u obavljanju svojih poslova rukovoditi svojim političkim ubeđenjima niti ih mogu izražavati i zastupati. Odredbama čl 14. propisano je da ako to potrebe državnog organa zahtevaju, funkcioner koji rukovodi državnim organom može rasporediti zaposlenog na drugo radno mesto u istom organu koje odgovara njegovoj stručnoj spremi i radnim sposobnostima. Odredbama čl. 28. propisani su uslovi za sticanje zvanja, te je navedeno da se zvanja (savetnika, samostalnog stručnog saradnika, višeg stručnog saradnika, stručnog saradnika, višeg savetnika, referenta, višeg referenta) stiču na osnovu školske spreme zaposlenog, radnog iskustva i osposobljenosti za obavljanje poslova, a čl. 33. propisano je da zaposleni u državnim organima napreduju sticanjem višeg zvanja. Radi utvrđivanja postojanja uslova za napredovanje, rad zaposlenih ocenjuje se jednom godišnje. Vrste ocena, postupak ocenjivanja zaposlenih u svim državnim organima, način sticanja i oduzimanja zvanja utvrđuje se aktom Vlade. Prelazak u neposredno niže zvanje propisan je čl. 35. st. 1 i 2. te je određeno da zaposleni koji je ocenjen najnižom ocenom gubi zvanje i prelazi u neposredno niže zvanje u okviru iste školske spreme, a ako takvo zvanje ne postoji, prelazi u najviše zvanje u okviru neposredno niže školske spreme. Zaposleni kome je utvrđeno niže zvanje može biti raspoređen na drugo radno mesto, koje odgovara njegovom znanju i sposobnostima. Odredbama čl. 36. st. 1. i 2. ovog zakona propisano je da se za sve zaposlene u državnim organima i postavljena lica vodi se evidencija o svim okolnostima vezanim za njihov rad (radni list). U radni list upisuju se ocene zaposlenog.
Analiza navoda iz izjašnjenja i dokaza sa aspekta antidiskriminacionih propisa
3.8. Imajući u vidu predmet pritužbe i nadležnost Poverenika za zaštitu ravnopravnosti, u ovom postupku zadatak Poverenice bio je da ispita da li su Lj. S, M. V, D. M. i M. G, raspoređivanjem na druga radna mesta u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata u Opštinskoj upravi opštine Kikinda (u daljem tekstu: „poljočuvarska služba”) i utvrđivanjem nižih zvanja i nižih koeficijenata za utvrđivanje plate, diskriminisani na osnovu svojih političkih uverenja.
3.9. Poverenica najpre ukazuje da, s obzirom na predmet i sadržinu pritužbe, u ovom postupku uopšte nije ispitivano da li su Lj. S, M. V, D. M. i M. G. u ranijem periodu, u vreme dok je lokalnu vlast vršila koalicija okupljena oko Demokratske stranke, bili privilegovani u pogledu zasnivanja radnog odnosa, sticanja zvanja, nagrađivanja i/ili napredovanja u službi po bilo kom ličnom svojstvu, uključujući i političko uverenje, na šta se u izjašnjenju posredno ukazuje. Ukoliko je do ovog vida diskriminacije dolazilo, svaki takav pojedinačni akt diskriminacije, mogao bi, pod uslovima propisanim zakonom, da bude predmet zakonom propisanog postupka, u kojem bi se utvrdila povreda prava na ravnopravnost i uklonile posledice povrede. Prema podacima kojima Poverenica raspolaže, povodom zasnivanja radnog odnosa, sticanja zvanja, nagrađivanja i napredovanja u službi Lj. S, M. V, D. M. i M. G. u ranijem periodu nisu vođeni postupci za utvrđivanje diskriminacije. Međutim, nezavisno od toga, čak i kada bi se, hipotetički, uzelo da su u ranijem periodu, u vreme dok je lokalnu vlast vršila koalicija okupljena oko Demokratske stranke, Lj. S, M. V, D. M. i M. G. na osnovu svojih političkih uverenja bili privilegovani u odnosu na druge zaposlene u pogledu zasnivanja radnog odnosa, sticanja zvanja i/ili napredovanja, ova diskriminatorna postupanja, sama po sebi, ne bi mogla biti opravdanje za novu diskriminaciju, niti bi mogla isključiti odgovornost za nove akte diskriminacije. Prema tome, ni u ovom, kao ni u drugim slučajevima, diskriminacija se ne može opravdati potrebom da se otklone posledice eventualne ranije diskriminacije.
3.10. S druge strane, imajući u vidu predmet postupka i nadležnost Poverenika, u ovom postupku nije ocenjivana zakonitost Pravilnika o izmenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Opštinskoj upravi br. III-03-110-15/2013, zakonitost rešenja o raspoređivanju na druge poslove, zakonitost prethodnog napredovanja u službi, zakonitost povećanja zarada i utvrđivanja zvanja zaposlenih, niti su utvrđivani eventualni propusti u pogledu obezbeđivanja uslova rada i bezbednosti na radu zaposlenih u „poljočuvarskoj službi”. Takođe, Poverenica za zaštitu ravnopravnosti nije ispitivala navode iz pritužbe u vezi sa medijskim nastupima predsednika opštine P. M, odnosno, njegovo javno komentarisanje bolovanja zaposlenih i osuđivanja korišćenja godišnjeg odmora, s obzirom da zaštita podataka o ličnosti, uključujući i podatke iz medicinske dokumentacije, nije u nadležnosti Poverenika za zaštitu ravnopravnosti. Sva ova pitanja, na koja se u podnescima ukazuje, nisu od značaja su za utvrđivanje diskriminacije u ovom postupku, izvan su nadležnosti Poverenika za zaštitu ravnopravnosti i mogu se rešavati pred nadležnim organima. Saglasno tome, jedino što se u konkretnom postupku pred Poverenikom može ispitati jeste da li su Lj. S, M. V, D. M. i M. G, raspoređivanjem na radna mesta u „poljočuvarskoj službi” i utvrđivanjem nižih zvanja i nižih koeficijenata za utvrđivanje plate diskriminisani na osnovu njihovog ličnog svojstva – političkog uverenja.
3.11. U ovom predmetu, pritužba je podneta protiv P. M, predsednika opštine Kikinda, i Lj. S, načelnika Opštinske uprave Kikinda. Međutim, imajući u vidu predmet pritužbe, kao i činjenicu da je za donošenje odluka o raspoređivanju zaposlenih, utvrđivanju zvanja i koeficijenata za utvrđivanje plata isključivo bio nadležan Lj. S, načelnik opštinske uprave, evidentno je da samo on i može snositi odgovornost za diskriminaciju. Prema tome, u konkretnom slučaju, s aspekta propisa o zabrani diskriminacije, P. M. se, kao predsednik opštine, ne može smatrati pravno odgovornim.
3.12. Poverenica konstatuje da je, saglasno pravilima o teretu dokazivanja diskriminacije (čl. 45. Zakona o zabrani diskriminacije), u konkretnom postupku podnosilac pritužbe dužan da učini verovatnim akte diskriminacije Lj. S, M. V, D. M. i M. G, a donosilac odluke ima mogućnost da opravda svoje postupanje iznošenjem činjenica i dokaza na osnovu kojih se može pouzdano zaključiti da načelo jednakosti nije povređeno, tj. da su navedene osobe raspoređene na niža i manje plaćena radna mesta iz objektivnih razloga koji nisu ni u kakvoj vezi sa njihovim političkim uverenjima. Poverenica ukazuje da je ratio posebnih pravila o teretu dokazivanja u slučajevima diskriminacije olakšavanje dokazivanja diskriminacije kako bi se obezbedila delotvorna zaštite od diskriminacije, s obzirom da se diskriminacija, po pravilu, ne vrši otvoreno, već se prikriva i pravda raznim izgovorima, a nekada je posledica načina mišljenja i predrasuda i stereotipa kojih nisu svesni ni sami izvršioci diskriminacije. Upravo iz ovih razloga, za postojanje diskriminacije nije od značaja namera da se ona vrši, niti nepostojanje krivice za izvršenu diskriminaciju oslobađanja njenog izvršioca od odgovornosti.
3.13. Radi zauzimanja pravilnog stava, Poverenica je analizirala sve argumente koji su u izjašnjenju i dopuni izjašnjenja navedeni u prilog tvrđenju da u konkretnom slučaju nije izvršena diskriminacija.
3.14. U ovom predmetu najpre je potrebno oceniti da li se raspoređivanjem na radna mesta u „poljočuvarskoj službi”, utvrđivanjem nižih zvanja i nižeg koeficijenta za utvrđivanje plate radnopravni položaj Lj. S, M. V, D. M. i M. G. pogoršao u odnosu na radnopravni položaj koji su ranije imali i da li su, ako jeste, za to postojali opravdani razlozi.
U izjašnjenju je izneta tvrdnja da se zaposlenima koji su raspoređeni na druge poslove ne menjaju uslovi rada u pogledu vrste i stepena stručne spreme, već da su „samo promenili posao”. Ukazano je i na okolnost da, ukoliko bi Lj. S, M. V, D. M. i M. G. na novim radnim mestima u „poljočuvarskoj službi” zadržali svoja zvanja, došlo bi se u situaciju da se za iste poslove utvrđuju različita zvanja, a samim tim i različit koeficijent za utvrđivanje plate, pa bi zaposleni sa nižim zvanjem imali manju platu i bili bi stavljeni u nepovoljniji položaj u odnosu na druge izvršioce, iako ispunjavaju uslove radnog mesta i obavljaju iste poslove. Takođe je navedeno da u Opštinskoj upravi opštine Kikinda „nema ocenjivanja zaposlenih”, te da zaposleni nisu ni mogli da steknu viša zvanja od onih koji su utvrđeni zakonom za određeno radno mesto, odnosno, da su zvanja sticali samo na osnovu radnog staža, bez obzira na poslove koje su obavljali.
Što se tiče stava da zaposlenima koji su raspoređeni na druge poslove nisu izmenjeni uslovi rada u pogledu vrste i stepena stručne spreme, već da su „samo promenili posao”, Poverenica ocenjuje da on nije utemeljen na objektivnim činjenicama. Naime, imajući u vidu prirodu poslova koje su Lj. S, M. V, D. M. i M. G. obavljali pre raspoređivanja i prirodu poslova koje obavljaju na novim radnim mestima u „poljočuvarskoj službi”, kao i činjenicu da su raspoređivanjem na ova radna mesta izgubili dotadašnja viša zvanja, evidentno je da su na taj način degradirani i da je njihova zarada umanjena. To nije samo njihov subjektivni doživljaj, već objektivna činjenica. U kontekstu ovih okolnosti ne može se prihvatiti ni stav da zaposleni nisu raspoređeni na niža radna mesta, s obzirom da su, kako se navodi, raspoređeni na radna mesta koja odgovaraju njihovoj stručnoj spremi i radnim sposobnostima, kako u pogledu školske spreme tako i u pogledu radnog staža.
Kad je reč o tvrđenju da Lj. S, M. V, D. M. i M. G. na novim radnim mestima u „poljočuvarskoj službi” ne bi mogli da zadrže svoja zvanja jer bi to za posledicu imalo da za iste poslove utvrđuju različita zvanja, a samim tim i različit koeficijent za utvrđivanje plate, Poverenica konstatuje da to nije argument kojim se može opravdati postupanje prema Lj. S, M. V, D. M. i M. G. Upravo je donosilac odluke o raspoređivanju morao da vodi računa o posledicama koje će njihovo raspoređivanje u „poljočuvarsku službu” izazvati u pogledu utvrđivanja zvanja i koeficijenta za utvrđivanje plate.
U pogledu tvrđenja da u Opštinskoj upravi opštine Kikinda „nema ocenjivanja zaposlenih”, te da zaposleni nisu ni mogli da steknu viša zvanja od onih koji su utvrđeni zakonom za određeno radno mesto, odnosno, da su zvanja sticali samo na osnovu radnog staža, bez obzira na poslove koje su obavljali, Poverenica konstatuje da je čl. 37. Zakona o radnim odnosima u državnim organima propisana mogućnost da zaposleni izgubi zvanje i pređe u neposredno niže zvanje u okviru iste školske spreme samo ukoliko je ocenjen najnižom ocenom. Imajući u vidu striktni karakter ovog propisa, ostaje nejasno iz kojih su razloga i na osnovu kojih kriterijuma Lj. S, M. V, D. M. i M. G. utvrđena niža zvanja, iako njihov rad uopšte nije ocenjivan u zakonom propisanom postupku.
Povodom navoda iz izjašnjenja da su u Opštinskoj upravi opštine Kikinda „i ranije zaposleni raspoređivani na druga radna mesta i određivana su im niža zvanja od onih koja su imali”, Poverenica konstatuje, ne ulazeći u istinitost ovog tvrđenja, da eventualna nezakonita praksa u prošlosti ne može biti izgovor za kršenje izričitih zakonskih propisa o uslovima pod kojima zaposleni može da izgubi zvanje i pređe u neposredno niže zvanje.
3.15. Obrazlažući razloge zbog kojih je doneta odluka o raspoređivanju Lj. S, M. V, D. M. i M. G. na poslove u „poljočuvarskoj službi”, donosilac odluke u izjašnjenju navodi da je „diskreciono pravo poslodavca da utvrdi da su nastupile takve potrebe posla koje uslovljavaju da se zaposleni rasporedi na druge poslove”. U vezi sa tim, Poverenica najpre konstatuje da je ovo diskreciono ovlašćenje neupitno. Funkcioner koji rukovodi organom lokalne samouprave ima zakonsko ovlašćenje da rasporedi zaposlenog na drugo radno mesto u istom organu koje odgovara njegovoj stručnoj spremi i radnim sposobnostima, ako potrebe državnog organa to zahtevaju, što je izričito propisano čl. 14. Zakona o radnim odnosima u državnim organima, koji se, saglasno čl. 75. ovog zakona, shodno primenjuje i na organe opština. Međutim, nema nikakve sumnje da je funkcioner dužan da u odluci o raspoređivanju navede razloge zbog kojih se zaposleni raspoređuje na drugo radno mesto, iz kojih se može videti koje su to konkretne potrebe organa zahtevale raspoređivanje zaposlenog na drugo radno mesto, što je opšteprihvaćen stav i u sudskoj praksi. Takva dužnost je u funkciji ostvarivanja objektivnosti u donošenju odluka, sprečavanja proizvoljnosti i mogućih zloupotreba diskrecionih ovlašćenja, čime se štite i interes javne službe i prava zaposlenih. Poverenica konstatuje da su u konkretnom slučaju Lj. S, M. V, D. M. i M. G. dobili rešenja o raspoređivanju na poslove u „poljočuvarskoj službi”, koja ne sadrže bilo kakvo obrazloženje u pogledu razloga za raspoređivanje, iako je elementarno pravo zaposlenih da budu upoznati sa razlozima odluke koja je od tako velikog uticaja na njihov lični i profesionalni status.
3.16. U izjašnjenju je iznet stav da je u ranijem periodu, dok je lokalnu vlast vršila koalicija okupljena oko Demokratske stranke, postojalo „nekontrolisano zapošljavanje”, što je „dovelo do enormnog povećanja broja zaposlenih sa neodgovarajućim kvalifikacijama”, a time i do „neefikasne uprave”. Iz ovoga se može zaključiti da je donošenje novog Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta i preraspoređivanje zaposlenih upravo bilo u funkciji unapređivanja efikasnosti uprave. Poverenica, međutim, ukazuje da je ovakav stav u neskladu sa činjenicom da je posle donošenja Pravilnika objavljen oglas za prijem 12 radnika u radni odnos na neodređeno vreme u Opštinskoj upravi opštine Kikinda.
3.17. Po tvrđenju iznetom u izjašnjenju, odluka da se određeni broj zaposlenih rasporedi u „poljočuvarsku službu” doneta jer je opština raskinula ugovor sa agencijom za obavljanje poljočuvarskih poslova, te je nastala potreba za angažovanjem većeg broja zaposlenih koji bi umesto radnika agencije, obavljali poslove zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih i drugih objekata. S druge strane, ukazuje se da odluka o raskidanju ugovora doneta „isključivo radi racionalizacije troškova i izbegavanja otpuštanja zaposlenih”.
U vezi sa tim, Poverenica ukazuje da se pravo organa lokalne samouprave da javne poslove iz svog delokruga rada organizuju rukovodeći se principima ekonomičnosti i racionalnosti ni na koji način ne dovodi u pitanje. Međutim, od donosioca odluke očekuje se da iznese konkretne razloge zbog kojih je doneta odluka da poslove u „poljočuvarskoj službi” obavljaju upravo Lj. S, M. V, D. M. i M. G, a da se na njihova prethodna radna mesta zaposle, odnosno, rasporede druga lica.
U izjašnjenju načelnika Opštinske uprave nije sadržan objektivno utemeljen odgovor na ovo pitanje. Naime, u izjašnjenju se navodi da su na ove poslove raspoređene Lj. S, M. V, D. M. i M. G. jer se smatralo da će ih oni „najbolje obavljati”. Ovakvo tvrđenje je proizvoljno i paušalno i nije potkrepljeno ni jednim dokazom. Činjenica je da su sve osobe za koje se u pritužbi tvrdi da su diskriminisane pre raspoređivanja na poslove u „poljočuvarskoj službi” obavljale veoma zahtevne i odgovorne poslove u Opštinskoj upravi, odnosno, poslove i zadatke vezane za rukovođenje sekretarijatom i odsecima u sekretarijatima, dok se posao u „poljočuvarskoj službi”, između ostalog, zasniva na organizovanju i vršenju zadataka vezanih za čišćenje objekata, dvorišta, parka, zelenih površina, košenja trave, čišćenje snega i leda ispred napuštenih objekata, obilaženje poljoprivrednih zemljišta, zaštita useva i sprečavanje svih radnji koje mogu naneti štetu. Iz opisa poslova i zadataka koordinatora i poljočuvara jasno je da su u pitanju uglavnom fizički poslovi ili staranje o blagovremenom i kvalitetnom izvršavanju opisanih poslova, te je lako uočiti da poslovi u „poljočuvarskoj službi” nisu ni u kakvoj vezi sa poslovima koje su ove osobe ranije obavljale (rukovođenje odsekom za trezor, budžet i finansije; poslovi upravljanja zaštitom životne sredine; rukovođenje odsekom za protokol u Službi skupštine, predsednika opštine i Opštinskog veća i rukovođenje Odsekom Uslužni centar). U svetlu ovih činjenica, ne može se prihvatiti objašnjenje da su Lj. S, M. V, D. M. i M. G. na poslove u „poljočuvarskoj službi” raspoređeni jer je ocenjeno da će ih oni najbolje obavljati. Štaviše, iz izjava zaposlenih, koje donosilac odluke o raspoređivanju nije osporio, može se konstatovati da neki od njih, po sopstvenoj oceni, nemaju znanje i iskustvo koje je potrebno za obavljanje poslova u „poljočuvarskoj službi”, a većina njih uopšte i ne obavlja poslove na koje su raspoređeni.
3.18. Sagledavajući sve činjenice i okolnosti, Poverenica je zaključila da načelnik Opštinske uprave nije ponudio činjenice i dokaze na osnovu kojih bi se moglo zaključiti da su Lj. S, M. V, D. M. i M. G. iz objektivnih razloga raspoređeni na druga radna mesta, sa nižim zvanjem i nižim koeficijentom za utvrđivanje plate.
3.19. S aspekta propisa o zabrani diskriminacije, imajući u vidu zakonski pojam diskriminacije, da bi postupanje prema Lj. S, M. V, D. M. i M. G. bilo pravilno kvalifikovalo, potrebno je da se ispita da li je ono, zbog njihovog političkog uverenja, nepovoljnije u odnosu na druge osobe u istoj ili sličnoj situaciji.
3.20. U ovom slučaju postupanje prema Lj. S, M. V, D. M. i M. G. upoređeno je sa postupanjem prema Z. L, D. P. i S. S, jer su se one nalazile u sličnoj situaciji u kojoj su se nalazili i Lj. S, M. V, D. M. i M. G. – svi oni su pre promene strukture lokalne vlasti radili na određenim poslovima u Opštinskoj upravi, svi su u trenutku promene strukture lokalne vlasti bili članovi ili simpatizeri Demokratske stranke i svi su raspoređeni u „poljočuvarsku službu” sa nižim zvanjem i nižim koeficijentom za obračun plate.
Međutim, Z. L, D. P. i S. S. su nakon podnošenja zahteva za ispisivanje iz članstva Demokratske stranke, a u slučaju Z. L. nakon njenog pristupanja Srpskoj naprednoj stranci, preraspoređene na svoja ranija ili na druga odgovarajuća radna mesta, dok su Lj. S, M. V, D. M. i M. G. ostali na radnim mestima u okviru „poljočuvarske službe”.
U izjašnjenju načelnika Opštinske uprave odluke o preraspoređivanju Z. L, D. P. i S. S. obrazložene su na uopšten način, navođenjem da su donete zbog „potrebe posla”, „povećanog obima posla”, „privremeno povećanog obima posla”, postojanja „zahteva neposrednog rukovodioca”, kao i zbog „zdravstvenih razloga”. Međutim, ni jedan od ovih razloga nije konkretizovan, niti je potkrepljen dokazima, tako da je i samo obrazloženje neutemeljeno, paušalno i proizvoljno i kao takvo neprihvatljivo. Sam vremenski sled događaja – raspoređivanje Z. L, D. P. i S. S. u „poljočuvarsku službu”, njihovo istupanje iz Demokratske stranke (u slučaju Z. Lj. i pristupanje Srpskoj naprednoj stranci) i preraspoređivanje na radna mesta koja su ranije obavljale, odnosno na druga radna mesta – jasna je indicija da su njihova politička uverenja bila od značaja i za njihovo raspoređivanje i za njihovo preraspoređivanje.
3.21. Dokazujući da odluke o (pre)raspoređivanju nisu motivisane političkim uverenjem zaposlenih, u izjašnjenju načelnika Opštinske uprave navodi se da „Opštinska uprava ne vodi evidenciju ko kojoj stranci pripada, niti ko je simpatizer koje političke partije”. Ne sumnjajući u istinitost ovog tvrđenja i imajući u vidu da je zaposlenima u državnim organima i postavljenim licima zabranjeno da se u obavljanju svojih poslova rukovode svojim političkim ubeđenjima, da ih izražavaju i zastupaju (čl. 4. st. 2. Zakona o radnim odnosima u državnim organima), Poverenica je stava da se ne može ignorisati činjenica da su u javnosti, posebno u malim sredinama, politička uverenja pojedinaca/ki poznata, a kada se radi o partijskim funkcionerima, njihova se politička uverenja mogu smatrati opštepoznatim.
Evidentno je da je u javnosti poznato političko opredeljenje Lj. S, M. V, D. M. i M. G. – oni su ili članovi ili otvoreni simpatizeri Demokratske stranke. Okolnost da su svo četvoro raspoređeni u „poljočuvarsku službu”, zajedno sa još 20 zaposlenih, od kojih su 18 bili članovi Demokratske stranke, dok su ostali bili članovi porodica članova ove stranke ili njeni simpatizeri, dodatno upućuje na zaključak da je odluka o raspoređivanju Lj. S, M. V, D. M. i M. G. u „poljočuvarsku službu” bila motivisana njihovim političkim uverenjem. To potvrđuje i činjenica da su Z. L, D. P. i S. S. nakon ispisivanja iz Demokratske stranke ili vraćene na ranija radna mesta ili raspoređene na druga radna mesta.
Nastojeći da dokaže da „bliskost” Demokratskoj stranci nije bio razlog za raspoređivanje zaposlenih u „poljočuvarsku službu”, načelnik Opštinske uprave u izjašnjenju navodi da je zaposleni J. R, za koga tvrdi da je istaknuti član Demokratske stranke, nakon razrešenja u Opštinskom veću raspoređen na radno mesto zamenika matičara. Ne sumnjajući u istinitost ovog tvrđenja, Poverenica konstatuje da se u svetlu svih okolnosti koje su pratile raspoređivanje zaposlenih u Opštinskoj upravi opštine Kikinda ovaj primer pre može tumačiti kao izuzetak koji potvrđuje pravilo. S druge strane, imajući u vidu radno mesto na koje je J. R. raspoređen (zamenik matičara), Poverenica za zaštitu ravnopravnosti konstatuje da se raspoređivanje na ovo radno mesto može smatrati degradacijom zaposlenog, imajući u vidu da je pre raspoređivanja bio član Opštinskog veća. Ne može se smatrati relevantnim dokazom ni to što su „dolaskom nove vlasti u opštinu Kikinda, na čelo svih sekretarijata postavljeni novi sekretari, dok su prethodni sekretari raspoređeni na radna mesta u okviru Opštinske uprave, izuzev zaposlenog M. G.”, kako se u izjašnjenju navodi. Suštinski posmatrano, okolnost da su posle promene strukture lokalne vlasti promenjeni svi sekretari, samo je jedan od pokazatelja koliko se malo odmaklo u procesu depolitizacije i profesionalizacije organa i službi u lokalnoj samoupravi.
3.22. Sagledavajući sve činjenice i okolnosti u svetlu pravila o teretu dokazivanja, Poverenica ocenjuje da je u konkretnom slučaju podnosilac pritužbe izneo dovoljno činjenica i dokaza koji čine verovatnim da su raspoređivanjem na nova niža i manje plaćena radna mesta Lj. S, M. V, D. M. i M. G. diskriminisani na osnovu svog političkog uverenja. Stoga je na donosiocu odluke o raspoređivanju bio teret dokazivanja da u konkretnom slučaju nije došlo do diskriminacije, tj. do povrede načela jednakosti. Na osnovu analize razloga kojima je donosilac odluke obrazložio raspoređivanje Lj. S, M. V, D. M. i M. G. na niža i manje plaćena radna mesta u „poljočuvarskoj službi”, Poverenica za zaštitu ravnopravnosti ocenjuje da donosilac odluke nije dokazao da su za donošenje ovakvih odluka postojali objektivni i opravdani razlozi koji nisu ni u kakvoj vezi sa njihovim političkim uverenjem. Saglasno tome, Poverenica stoji na stanovištu da su njihovim raspoređivanjem prekršeni propisi o zabrani diskriminacije.
4. MIŠLjENjE
4.1. Donošenjem odluke o raspoređivanju Lj. S. na radno mesto koordinatorke na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata za MK i MZ Sajan u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata i utvrđivanjem zvanja stručna saradnica sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 10,10, Lj. S, načelnik Opštinske uprave opštine Kikinda, izvršio je akt diskriminacije prema Lj. S. na osnovu njenog političkog uverenja, čime je prekršio odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.
4.2. Donošenjem odluke o raspoređivanju M. V. na radno mesto čuvara objekata i poljoprivrednog zemljišta za MK i MZ u Banatskoj Topoli u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata i utvrđivanjem zvanja referent sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 8,74, Lj. S, načelnik Opštinske uprava opštine Kikinda, izvršio je akt diskriminacije prema M. V. na osnovu njegovog političkog uverenja, čime je prekršio odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.
4.3. Donošenjem odluke o raspoređivanju D. M. na radno mesto čuvarke objekata i poljoprivrednog zemljišta za bivšu I MZ u Kikindi u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata i utvrđivanjem zvanja referentkinja sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 8,74, Lj. S, načelnik Opštinske uprava opštine Kikinda, izvršio je akt diskriminacije prema D. M. na osnovu njenog političkog uverenja, čime je prekršio odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.
4.4. Donošenjem odluke o raspoređivanju M. G. na radno mesto koordinatora na poslovima zaštite poljoprivrednih imanja i poslovima održavanja komunalnih i drugih objekata za MK i MZ Nakovo u Sekretarijatu za inspekcijske poslove u Odseku zaštite poljoprivrednih imanja i održavanja komunalnih objekata i utvrđivanjem zvanja stručni saradnik sa koeficijentom za utvrđivanje plate u visini od 10,45, Lj. S, načelnik Opštinske uprava opštine Kikinda, izvršio je akt diskriminacije prema M. G. na osnovu njegovog političkog uverenja, čime je prekršio odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.
4.5. P. M, predsednik opštine Kikinda nije prekršio odredbe Zakona o zabrani diskriminacije, s obzirom da nije nadležan za donošenje odluka o raspoređivanju zaposlenih, utvrđivanju zvanja i koeficijenata za utvrđivanje plata.
5. PREPORUKA
Poverenica za zaštitu ravnopravnosti preporučuje Lj. S, načelniku Opštinske uprave opštine Kikinda:
5.1. Da preduzme sve potrebne mere u cilju otklanjanja posledica diskriminatornog postupanja prema zaposlenima Lj. S, M. V, D. M. i M. G.
5.2. Da ubuduće ne donosi odluke kojima se krše antidiskriminacioni propisi.
Potrebno je da načelnik Opštinske uprave opštine Kikinda Lj. S. obavesti Poverenicu za zaštitu ravnopravnosti o planiranim merama u cilju sprovođenja ove preporuke, u roku od 30 dana od dana prijema mišljenja sa preporukom.
Protiv ovog mišljenja sa preporukom nije dopuštena žalba niti bilo koje drugo pravno sredstvo, jer se njime ne odlučuje o pravima i obavezama pravnih subjekata.
Saglasno čl. 40. Zakona o zabrani diskriminacije, ukoliko načelnik Opštinske uprave opštine Kikinda Lj. S. ne postupi po preporuci u roku od 30 dana, biće doneto rešenje o izricanju mere opomene, protiv kojeg nije dopuštena žalba, a za slučaj da ovo rešenje ne sprovede, Poverenica za zaštitu ravnopravnosti će o tome obavestiti javnost preko sredstava javnog informisanja i na drugi pogodan način.
POVERENICA ZA ZAŠTITU RAVNOPRAVNOSTI
dr Nevena Petrušić
Pritužba Lj.S, M.V, D.M i M.G, protiv opštine Kikinda zbog diskriminacije po osnovu političkog opredeljenja u oblasti rada i zapošljavanja 
