broj: 011-00-68/2017-03 8. jun 2018. godine
Postupajući u okviru zakonom propisane nadležnosti[1] da prati sprovođenje zakona koji se tiču zabrane diskriminacije i preporučuje organima javne vlasti i drugim licima mere za ostvarivanje ravnopravnosti, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti upućuje Ministarstvu finansija
PREPORUKU MERA ZA OSTVARIVANјE RAVNOPRAVNOSTI
Poverenik za zaštitu ravnopravnosti preporučuje Ministarstvu finansija:
- Da sveobuhvatno, u saradnji sa predstavnicima Ministarstva za rad, zapošlјavanje, boračka i socijalna pitanja i predstavnicima preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, sagleda usaglašenost odredaba zakona koji se neposredno ili posredno odnose na prava osoba sa invaliditetom u oblasti rada i zapošlјavanja (Zakon o porezu na dohodak građana[2], Zakon o radu[3], Zakon o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošlјavanju osoba sa invaliditetom[4], Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje[5], Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju[6] i dr.) i posledica primene člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana, kojim je propisano da se ne plaća porez na zarade osoba sa invaliditetom zaposlenih u preduzeću za radno osposoblјavanje i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom.
- Da, u skladu sa zakonom utvrđenom nadležnošću, u saradnji sa predstavnicima Ministarstva za rad, zapošlјavanje, boračka i socijalna pitanja i predstavnicima preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, preduzme mere i aktivnosti kako bi se otklonile nedoumice u vezi sa primenom člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana i omogućila doslednost i jednoobraznost u pogledu ostvarivanja prava koja proističu iz radnog odnosa osoba sa invaliditetom (iznosa zarade, minimalne zarade, obračuna zarade, naknade zarade i slično), radi sprečavanja eventualno nejednakog tretiranja osoba sa invaliditetom koje su zaposlene u različitim preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, kao i eventualno nejednakog tretmana osoba sa invaliditetom koje su zaposlene u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom u odnosu na osobe sa invaliditetom koje su zaposlene u otvorenoj privredi.
Ministarstvo finansija obavestiće Poverenika za zaštitu ravnopravnosti o planiranim merama u cilјu sprovođenja ove preporuke, u roku od 30 dana od dana prijema preporuke mera za ostvarivanje ravnopravnosti.
Protiv ove preporuke mera za ostvarivanje ravnopravnosti u skladu sa zakonom nije dopuštena žalba niti bilo koje drugo pravno sredstvo, jer se njome ne odlučuje o pravima i obavezama pravnih subjekata.
Obrazloženje
Dopisom od 20. decembra 2017. godine, Povereniku za zaštitu ravnopravnosti obratilo se Preduzeće za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom „Goša Solkoˮ d.o.o. Dopisom je zatraženo da se razmotri primena člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana, imajući u vidu da navedena zakonska odredba u praktičnoj primeni dovodi do nejednakog tretmana: 1) lica koja su zaposlena u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, u zavisnosti od toga da li su osobe sa invaliditetom ili ne; 2) osoba sa invaliditetom koje su zaposlene u različitim preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom i 3) lica sa invaliditetom koja nisu zaposlena u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom u odnosu na lica sa invaliditetom koja su zaposlena u ovim preduzećima.
Naime, prema navodima iz dopisa, nejednakost tretmana se odnosi kako na obračunavanje visine zarade osoba sa invaliditetom zaposlenih u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, a koja se primenom ove zakonske odredbe praktično uvećava za iznos poreza na zarade, tako i na iznos minimalne zarade, naknade zarade, prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja i druga prava zaposlenih koja proizlaze po osnovu ostvarivanja prava na zaradu. Dalјe je istaknuto da u praktičnoj primeni odredbe člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana nastaju problemi, s obzirom da prilikom obračunavanja zarada dolazi do povrede principa ustanovlјenog Zakonom o radu da se zaposlenima garantuje jednaka zarada za isti rad ili rad iste vrednosti koji ostvaruju kod poslodavca (član 104. stav 2. Zakona o radu). Naime, prema navodima ovog preduzeća, navedena zakonska odredba je u primeni proizvela da osobe bez invaliditeta zaposlene u ovakvim preduzećima imaju neto minimalnu zaradu u visini propisanoj odlukom Socijalno-ekonomski saveta, dok osobe sa invaliditetom imaju minimalnu zaradu uvećanu za vrednost poreza na dohodak. Kako je dalјe navedeno „ako koeficijent za brutiranje zarade osobe sa invaliditetom ne sadrži porez na zarade, onda su i doprinosi manji, a osobe sa invaliditetom oštećene za doprinos PIOˮ. Posebno je istaknuto da navedena odredba dovodi i do nejednakog položaja osoba sa invaliditetom koje nisu zaposlene u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom u odnosu na osobe koje su zaposlene u ovim preduzećima, kao i da im se za isti rad ili rad iste vrednosti obračunavaju različiti iznosi zarade.
Iz dopisa preduzeća proizlazi i pitanje da li sva preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom na isti način primenjuju ovu odredbu, pogotovo imajući u vidu da su, po navodima preduzeća, i sudovi različito postupali, pa su u pojedinim slučajevima donete presude da se porez na zarade u skladu sa članom 21. Zakona o porezu na dohodak građana isplaćuje zaposlenima, dok je u drugim slučajevima presuđivano da iznos poreza na zarade pripada samim preduzećima, kao specifična mera usmerena na čitavo preduzeće koje većinski zapošlјava osobe sa invaliditetom. Preduzeće navodi da se ovim povodom već vodi više desetina radnih sporova, zatim, da su radne sporove najavili i zaposleni koji nemaju invaliditet, kao i da je u toku postupak pred Ustavnim sudom.
Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je u cilјu pravilne i potpune analize navedene odredbe člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana, zatražio mišlјenja od Ministarstva finansija dopisom broj: 011-00-68/2017-02 od 15. januara 2018. godine i od Ministarstva za rad, zapošlјavanje, boračka i socijalna pitanja dopisom broj: 011-00-68/2/2017-02 od 21. februara 2018. godine, kao i urgencijom broj: 011-00-68/2017-02 od 23. aprila 2018. godine.
Ministarstvo finansija je svojim dopisom, broj 011-00-66/2018-04 od 2.februara 2018. godine, navelo da zarada koja se isplaćuje osobi sa invaliditetom – zaposlenom (koji je poreski obveznik po osnovu prihoda iz radnog odnosa) u preduzeću za radno osposoblјavanje i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, u sebi sadrži pripadajući porez na zarade, s tim da poslodavac nije dužan da obračunava, obustavlјa i plaća porez na dohodak građana na zarade s obzirom da se, prema odredbi člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana, ne plaća porez na zarade tih lica. Ministarstvo je dalјe navelo da zarada koja se isplaćuje zaposlenima koji ostvaruju pravo iz člana 21. navedenog zakona, u sebi sadrži iznos poreza za koji je propisano oslobođenje (iznos poreza koji ostaje zaposlenom – osobi sa invaliditetom). Takođe, predmetno poresko oslobođenje odnosi se na poreski tretman zarade i sa stanovišta Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje nije od značaja za osnovicu doprinosa na koju se obračunavaju i plaćaju doprinosi po osnovu zarade zaposlenih. Takođe, Ministarstvo finansija je ukazalo da Zakon o porezu na dohodak građana ne uređuje prava zaposlenih u pogledu visine zarade koju je poslodavac dužan da isplati zaposlenom, pa dakle ne uređuje ni pitanje visine zarade koja pripada osobama sa invaliditetom koje su zaposlene u preduzećima za profesinalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, te da je davanje mišlјenja u vezi sa tim pitanjima u nadležnosti Ministarstva za rad, zapošlјavanje, boračka i socijalna pitanja.
Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je nakon urgencije dobio mišlјenje Ministarstva za rad, zapošlјavanje, boračka i socijalna pitanja broj 011-00-00355/2018-05 od 31. maja 2018. godine, kojim su citirane odredbe čl. 22, 104. i 105. Zakona o radu, te je navedeno da se to ministarstvo ne može izjasniti koja je svrha i sa kojim cilјem je utvrđena odredba člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana, nego je u vezi sa tim potrebno izjašnjenje Ministarstva finansija.
Takođe, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je 29. maja 2018. godine održao sastanak sa temom sprovođenja antidiskriminacione politike u praksi za predstavnike članova Udruženja preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom Republike Srbije (UIPS). Na sastanku su prisutni, između ostalog, istakli da se sa problemom u primeni člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana, pored Preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom „Goša Solkoˮ d.o.o., susreću i druga preduzeća.
Poverenik za zaštitu ravnopravnosti prvenstveno ukazuje da je Republika Srbija potvrdila Konvenciju o pravima osoba sa invaliditetom[7], čiji je cilј da unapredi, zaštiti i osigura puno i jednako uživanje svih lјudskih prava i osnovnih sloboda svim osobama sa invaliditetom i unapredi poštovanje njihovog urođenog dostojanstva[8]. Navedena konvencija posebnu pažnju posvećuje pravu na rad i zapošlјavanje (član 27) i propisuje da države strane ugovornice priznaju osobama sa invaliditetom pravo na rad, ravnopravno sa drugima, a to uklјučuje pravo na mogućnost sticanja sredstava za život radom koji je slobodno izabran ili prihvaćen na tržištu rada i u radnoj sredini koja je otvorena, uklјučiva i pristupačna za osobe sa invaliditetom. Države strane ugovornice će garantovati i unapređivati ostvarivanje prava na rad, uklјučujući i one osobe koje postanu invalidi tokom rada, tako što će, pored ostalog, preduzeti odgovarajuće korake, uklјučujući putem zakonodavstva, između ostalog, u cilјu: zabrane diskriminacije na osnovu invalidnosti u vezi sa svim pitanjima koja se tiču svih oblika zapošlјavanja, uklјučujući uslove za stupanje u radni odnos, angažovanje i zapošlјavanje, stalnost zapošlјavanja, napredovanje na radnom mestu i bezbedne i zdrave radne uslove, zaštite prava osoba sa invaliditetom da, ravnopravno sa drugima, uživaju pravedne i povolјne uslove za rad, uklјučujući jednake mogućnosti i nadoknadu za rad jednake vrednosti, bezbedne i zdrave radne uslove, uklјučujući zaštitu od uznemiravanja i ispravlјanje nepravdi, podsticanja mogućnosti zapošlјavanja i napredovanja u karijeri za osobe sa invaliditetom na tržištu rada, kao i pružanje pomoći u pronalaženju, sticanju, očuvanju posla i vraćanja na posao, unapređivanja mogućnosti za samozapošlјavanje, preduzetništvo, razvoj zadruga i otpočinjanje vlastitog posla, podsticanja zapošlјavanja osoba sa invaliditetom u privatnom sektoru putem odgovarajućih politika i mera, koje mogu obuhvatati i afirmativne akcione programe, podsticaje i druge mere, kao i podsticanja osoba sa invaliditetom da stiču radno iskustvo na otvorenom tržištu rada.
Ustav Republike Srbije[9] zabranjuje svaku diskriminaciju, neposrednu ili posrednu, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političnog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti, psihičkog ili fizičkog invaliditeta.
Ustavna zabrana diskriminacije bliže je razrađena Zakonom o zabrani diskriminacije, tako što je diskriminacija definisana kao svako neopravdano pravlјenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isklјučivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva, između ostalog, i na invaliditetu, kao i drugim stvarnim, odnosno pretpostavlјenim ličnim svojstvima.[10] Odredbom člana 26. stav 1. navedenog zakona propisano je da diskriminacija postoji ako se postupa protivno načelu poštovanja jednakih prava i sloboda osoba sa invaliditetom u političkom, ekonomskom, kulturnom i drugom aspektu, javnog, profesionalnog, privatnog i porodičnog života.
Odredbama Zakona o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom[11], posebno je uređeno pitanje zabrane diskriminacije u vezi sa zapošlјavanjem i radnim odnosom, tako što je članom 21. utvrđeno da je zabranjeno vršiti diskriminaciju zbog invalidnosti u zapošlјavanju i ostvarivanju prava iz radnog odnosa prema osobi sa invaliditetom koja traži zaposlenje i zaposlenoj osobi sa invaliditetom, kao i pratiocu osobe sa invaliditetom koji traži zaposlenje i zaposlenom pratiocu osobe sa invaliditetom (stav 1).
Pored navedenih propisa, u predmetnoj oblasti od značaja je i Zakon o profesionalnoj rehabilitaciji i zapošlјavanju osoba sa invaliditetom[12] koji uređuje, pored ostalog, podsticanje za zapošlјavanje radi stvaranja uslova za ravnopravno uklјučivanje osoba sa invaliditetom na tržište rada, profesionalnu rehabilitaciju, kao i uslove za osnivanje i obavlјanje delatnosti preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom i drugih posebnih oblika zapošlјavanja i radnog angažovanja osoba sa invaliditetom. Navedeni zakon posebnu pažnju posvećuje profesionalnoj rehabilitaciji osoba sa invaliditetom i propisuje u članu 14. da nosioci poslova profesionalne rehabilitacije, pored organizacije nadležne za poslove zapošlјavanja, mogu biti i preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, obrazovne ustanove i drugi oblici organizovanja koji ispunjavaju uslove, kriterijume i standarde za sprovođenje mera i aktivnosti profesionalne rehabilitacije. Zakon uređuje i posebne oblike zapošlјavanja i radnog angažovanja osoba sa invaliditetom, među koje ubraja i preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom kao pravna lica koja zapošlјavaju i vrše profesionalnu rehabilitaciju osoba sa invaliditetom, u skladu sa ovim zakonom. Ovim zakonom uređene su i određene pogodnosti za preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom koja imaju pravo na mesečnu subvenciju zarade za svaku zaposlenu osobu sa invaliditetom u visini do 75% ukupnih troškova zarade sa pripadajućim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, ali ne više od 50% prosečne zarade po zaposlenom u Republici Srbiji prema poslednjem objavlјenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u skladu sa propisima o državnoj pomoći za zapošlјavanje osoba sa invaliditetom i drugim propisima o državnoj pomoći koji su potrebni za primenu propisa o državnoj pomoći za zapošlјavanje osoba sa invaliditetom (član 40). Takođe, propisano je da se navedenim preduzećima mogu iz budžeta Republike Srbije, odnosno budžetskog fonda obezbediti i sredstva za pobolјšanje uslova rada, unapređenje proizvodnih programa, uvođenje standarda, pobolјšanje kvaliteta proizvoda i pruženih usluga, prilagođavanje radnih mesta ili u druge svrhe, u skladu sa propisima o državnoj pomoći za naknadu dodatnih troškova zapošlјavanja osoba sa invaliditetom i drugim propisima o državnoj pomoći koji su potrebni za primenu propisa o državnoj pomoći za naknadu dodatnih troškova zapošlјavanja osoba sa invaliditetom (član 41).
Navedeni zakoni doneti su u nastojanju da Republika Srbija unapredi, zaštiti i osigura puno i jednako uživanje svih lјudskih prava i osnovnih sloboda svim osobama sa invaliditetom i unapredi poštovanje njihovog urođenog dostojanstva, kao i sa cilјem ispunjavanja obaveza preuzetih međunarodnim ugovorima. U tom smislu je članom 21. Zakona o porezu na dohodak građana propisano da se ne plaća porez na zarade osoba sa invaliditetom koje su zaposlene u preduzeću za radno osposoblјavanje i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom. Međutim, navedeno zakonsko rešenje je u konkretnoj primeni, a u vezi sa primenom i drugih relevantnih propisa, izazvalo različite nedoumice, koje se odnose na: razlike u visini zarada osoba sa invaliditetom koje su zaposlene u različitim preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom; razlike u zaradama osoba sa invaliditetom i lica koja nemaju invaliditet, a zaposlena su u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, kao i na razliku u visini zarada osoba sa invaliditetom koje su zaposlene u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom i osoba sa invaliditetom koje su zaposlene u otvorenoj privredi. Neusaglašenost odredaba pojedinih zakona koji neposredno ili posredno uređuju prava osoba sa invaliditetom u oblasti rada i zapošlјavanja dovelo je do vođenja značajnog broja sudskih postupaka.
Poverenik za zaštitu ravnopravnosti smatra da Ministarstvo finansija, kao nadležno za obavlјanje poslova državne uprave koji se odnose na sistem i politiku poreza, u saradnji sa Ministarstvom za rad, zapošlјavanje, boračka i socijalna pitanja, kao nadležnim za obavlјanje poslova državne uprave koji se odnose na sistem u oblasti radnih odnosa i prava iz rada u svim oblicima rada, antidiskriminacionu politiku, zapošlјavanje osoba sa invaliditetom i razvoj i obezbeđivanje socijalnog zapošlјavanja i socijalnog preduzetništva, kao i u saradnji sa predstavnicima preduzeća za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom kao neposredno zainteresovanim subjektima, treba da sveobuhvatno sagleda usaglašenost odredaba propisa koji se neposredno ili posredno odnose na prava osoba sa invaliditetom u oblasti rada i zapošlјavanja i razreši nedoumice koje su se javile u preduzećima za profesionalnu rehabilitaciju i zapošlјavanje osoba sa invaliditetom, tokom praktične primene člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana. Takođe, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti smatra da je potrebno da Ministarstvo finansija, u saradnji sa Ministarstvom za rad, zapošlјavanje, boračka i socijalna pitanja i preduzećima za profesionalnu rehbilitaciju i zapošlјavanje osoba s invaliditetom, nakon sveobuhvatnog sagledavanja posledica primene pomenute odredbe, preciznim i nedvosmislenim mišlјenjem otkloni sve nedoumice u vezi primene člana 21. Zakona o porezu na dohodak građana. Takođe, potrebno je da u saradnji sa navedenim subjektima i u konsultaciji sa njima, obezbedi uslove za jednoobraznu primenu ove zakonske odredbe ili da pristupi njenoj izmeni, sa cilјem sprečavanja eventualno nejednakog tretmana osoba sa invaliditetom u oblasti rada i zapošlјavanja, a u skladu sa odredbama Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom, Zakona o zabrani diskriminacije i Zakona o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom.
Na kraju, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti ukazuje da društveni položaj osoba sa invaliditetom, a posebno njihov ekonomski i socijalni status, položaj na tržištu rada i u obrazovnom sistemu, te ograničen pristup ostvarivanju prava iz oblasti zdravstva, nije zadovolјavajući i ne pruža jednake mogućnosti za ostvarivanje prava[13]. Takođe, u istraživanju Poverenika za zaštitu ravnopravnosti „Odnos građana i građanki prema diskriminaciji u Srbiji“[14], osobe sa telesnim i senzornim invaliditetom su prepoznate kao najčešće diskriminisana grupa, a čak 66% građana smatra da društvo u predstojećem periodu mnogo pažnje treba da posveti unapređenju ravnopravnosti osoba sa invaliditetom. Prema Redovnom godišnjem izveštaju Poverenika za zaštitu ravnopravnosti za 2017. godinu najveći broj pritužbi, u kojima je navedeno lično svojstvo, odnosi se na invaliditet, a oblast društvenih odnosa na koju se odnosi najveći broj pritužbi je upravo vezan za oblast rada i zapošlјavanja. Navedeni podaci nedvosmisleno ukazuju na prepreke sa kojima se suočavaju osobe sa invaliditetom u svakodnevnom životu i neophodnost njihovog rešavanja, pored ostalog i na normativnom nivou, u cilјu obezbeđivanja dostojanstvenog života, na ravnopravnoj osnovi.
Stoga, sagledavajući sve navedene okolnosti, a polazeći od značaja i uloge zapošlјavanja, rada i stručnog usavršavanja u životu svakog građanina i građanke, uklјučujući pravo na odgovarajuću zaradu, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je, postupajući u skladu sa članom 33. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije, uputio ovu preporuku mera Ministarstvu finansija, uz obavezu ministarstva da ga obavesti o preduzetim merama u cilјu sprovođenja ove preporuke, u roku od 30 dana od dana prijema preporuke mera za ostvarivanje ravnopravnosti.
[1] Zakon o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS”, broj 22/09), član 33. stav 1. tač. 9.
[2] „Službeni glasnik RSˮ, br. 24/01, 80/02, 80/02 – dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06 – ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11 – US, 93/12, 114/12 – US, 47/13, 48/13 – ispravka, 108/13, 57/14, 68/14 – dr. zakon, 112/15 i 113/17
[3] „Službeni glasnik RSˮ, br. 24/05, 61/05, 54/09, 32/13, 75/14, 13/17 – US i 113/17
[4] „Službeni glasnik RSˮ, br. 36/09 i 32/13
[5] „Službeni glasnik RSˮ, br. 84/04, 61/05, 62/06, 5/09, 52/11, 101/11, 47/13, 108/13, 57/14, 68/14 – dr. zakon, 112/15 i 113/17
[6] „Službeni glasnik RSˮ, br. 34/03, 64/04 – odluka USRS, 84/04 – dr.zakon, 85/05, 101/05 – dr.zakon, 63/06 – odluka USRS, 5/09, 107/09, 101/10, 93/12, 62/13, 108/13, 75/14 i 142/14
[7] Zakon o potvrđivanju Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom („Službeni glasnik RS – Međunarodni ugovori“, broj 42/09)
[8] Član 1. stav 1. Konvencije o pravima osoba sa invaliditetom
[9] „Službeni glasnik RS“, broj 98/06
[10] Zakon o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS“, broj 22/09), član 2. stav 2.
[11] Zakon o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom ( „Službeni glasnik RS”, br. 33/06 i 13/16)
[12] “Službeni glasnik RS”, br. 36/09 i 32/13
[13] Redovan godišnji izveštaj Poverenika za zaštitu ravnopravnosti za 2016. godinu, Beograd, mart 2017. godine
[14] Izveštaj o istraživanju javnog mnjenja „Odnos građana i građanki prema diskriminaciji u Srbiji“, Beograd, decembar 2016. godine
POVERENICA ZA ZAŠTITU RAVNOPRAVNOSTI
Brankica Janković
Preporuka mera za ostvarivanje ravnopravnosti Ministarstvu finansija
