5. 07-00-424/2017-02 datum: 5.2. 2018.

MIŠLjENјE

Mišlјenje je doneto u postupku povodom pritužbe M. P. iz B. protiv opštine B, zbog diskriminacije na osnovu invaliditeta uzrokovanog srčanom disfunkcijom. U pritužbi je navedeno da je podnosilac pritužbe podneo zahtev Opštini B. za besplatno parkiranje, te da je nakon pet meseci dobio rešenje kojim mu se ne priznaje pravo na besplatan parking jer ne ispunjava uslove zato što je „srčani invalid“. Podnosilac pritužbe smatra da je diskriminisan uskraćivanjem prava na povlašćeno parkiranje. U izjašnjenju predsednika opštine B. je navedeno da važećim Pravilnikom nije obuhvaćena kategorija osoba sa invaliditetom kojoj M. P. pripada, i da se prilikom određivanja uslova u Pravilniku, opština B. rukovodila Pravilnikom o utvrđivanju telesnih oštećenja, na osnovu čega su obuhvaćena samo lica iz najosetlјivijih kategorija. U postupku je utvrđeno da se u konkretnom slučaju radi o posebnoj (afirmativnoj) meri kojom se omogućava besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim parkiralištima za određene kategorije osoba sa invaliditetom za koje Opština B. smatra da se nalaze u posebno nepovolјnom položaju i da im je potrebno pružiti posebnu podršku radi postizanja pune ravnopravnosti. Propisivanje ovakve mere samo za pojedine kategorije osoba sa invaliditetom ima objektivno i razumno opravdanje, imajući u vidu da se prema Ustavu Republike Srbije i Zakonu o zabrani diskriminacije propisivanje posebnih (afirmativnih) mera radi postiizanja pune ravnopravnost, zaštite i napretka lica, odnosno grupe lica koja se nalaze u nejednakom položaju ne smatra diskriminacijom. Opština B. je odredila posebne beneficije za određene kategorije osoba sa invaliditetom koje smatra najosetlјivijim. Zbog toga je Poverenik za zaštitu ravnopravnosti dao mišlјenje da donošenjem Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, a u kojem je u članu 4. stav 1. propisano da pravo na besplatno korišćenje posebno obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima, kao i pravo na besplatno korišćenje svih parking mesta na opštim parkiralištima uz posedovanje povlašćene parking karte na teritoriji B. mogu ostvariti samo određene kategorije osoba sa invaliditetom, Opština B. nije prekršila odredbe Zakona o zabrani diskriminacije. Međutim imajući u vidu značaj posebnih mera za dostizanje pune ravnospravnosti svih osoba sa invaliditetom Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, u skladu sa članom 33. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije daje preporuku mera za ostvarivanje ravnopravnosti Opštini B. i preporučuje da opština preispita mogućnost izmene Pravilnika u smislu davanja povlastice besplatnog parkinga i kategoriji osoba sa invaliditetom kojoj M. P. pripada, odnosno osobama kojima je prema nalazu, mišlјenju i oceni organa veštačenja utvrđeno kumulativno telesno oštećenje 100%.

TOK POSTUPKA

• Povereniku za zaštitu ravnopravnosti se obratio M. P. iz B. pritužbom koju je podneo protiv opštine B, zbog diskriminacije na osnovu invaliditeta uzrokovanog srčanom disfunkcijom.
• U pritužbi je, između ostalog, naveo:

• da mu je rešenjem Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje utvrđen I stepen invaliditeta;
• da je do 2015. godine od JP „Parking servis“ K. dobijao kartu za besplatno parkiranje na obeleženim mestima za osobe sa invaliditetom, ali je od 2016. godine uređenje parkirališta preneto na lokalnu samoupravu;
• da je u januaru 2016. godine podneo zahtev opštini B. i nakon pet meseci dobio rešenje kojim mu se ne priznaje pravo na besplatan parking jer ne ispunjava uslove zato što je „srčani invalid“;
• da je u neposrednom razgovoru sa predsednikom opštine došao do saznanja da postoji stav da bi pravilnik trebalo da se promeni i dobio obećanje da će to biti učinjeno, ali da se po ovom pitanju ništa nije uradilo, pa je 11. maja 2017. godine ponovo podneo zahtev za povlašćenu parking kartu;
• da pri pisanju pravilnika kojim se uređuje parkiranje nisu konsultovani zdravstveni stručnjaci i da je prekršen Ustav, Zakon o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom i Konvencija UN o pravima osoba sa invaliditetom;
• da zbog invaliditeta koji ima, a koji je nastao zbog srčane disfunkcije, ne može „ni 30 metara“ da hoda;
• da smatra da je uskraćivanjem prava na povlašćeno parkiranje diskriminisan, jer nije ništa manje osoba sa invaliditetom u odnosu na nekoga ko je slabovid ili ima najmanje 60% invaliditeta u donjem ekstremitetu, a ko može da ostvari pravo na povlašćenu parking kartu.
  • U dopuni pritužbe od 14. novembra 2017. godine, P. je naveo da je nakon pet meseci od podnošenja zahteva za ostvarivanje prava na besplatno korišćenje parking karte na javnim opštim i posebnim parkiralištima na teritoriji opštine B, dobio rešenje da mu se ne priznaje pravo na besplatno korišćenje ove parking karte.
  • U prilogu pritužbe i dopune pritužbe dostavlјeni su: 1) rešenje o utvrđivanju telesnog oštećenja Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, filijala K, br. D-143952 od 29. januara 2008. godine; 2) potvrda o prijemu podneska od 22. januara 2016. godine i 11. maja 2017. godine; 3) Rešenje opštine B. 580-6/2017-02 od 27. oktobra 2017. godine; 4) Uverenje Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, filijala K, br. D-143952 od 1. juna 2016. godine.
  • Poverenik za zaštitu ravnopravnosti sproveo je postupak u cilјu utvrđivanja pravno relevantnih činjenica i okolnosti, a u skladu sa članom 35. stav 4. i članom 37. stav 2. Zakona o zabrani diskriminacije[1], pa je u toku postupka pribavlјeno izjašnjenje opštine B.
  • U izjašnjenju Z. M, predsednika opštine B, navedeno je:
• da je 1. aprila 2016. godine Opštinsko veće opštine B. donelo Pravilnik o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica;
• da se podnosilac pritužbe, 14. aprila 2016. godine, obratio zahtevom za korišćenje povlašćene parking karte, te da je uvidom u njegovu dokumentaciju utvrđeno da ne ispunjava uslove za priznavanje ovog prava, o čemu je doneto rešenje;
• da je aprila 2017. godine Opštinsko veće opštine B. donelo novi Pravilnik o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, kojim su propisani uslovi za sticanje prava na povlašćenu parking kartu;
• da ni Pravilnikom iz 2017. godine nije obuhvaćena kategorija osoba sa invaliditetom kojoj M. P. pripada, odnosno, nije obuhvaćena kategorija osoba sa invaliditetom iz glave V/B tačka 6. i 9. Pravilnika o utvrđivanju telesnih oštećenja;
• da iz navedenih razloga podnosiocu pritužbe nije priznato pravo na povlašćenu parking kartu, iz čega proizlazi da nije diskriminisan.
  • Na zahtev Poverenika za zaštitu ravnopravnosti da navede na osnovu kojih kriterijuma je Opština B. donela odluku da se pravo na besplatno parkiranje omogući navedenim kategorijama osoba sa invaliditetom, Opština B. je dopunila izjašnjenje dopisom u kojem je, između ostalog, navedeno da se Opština B. prilikom donošenja Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica rukovodila Pravilnikom o utvrđivanju telesnih oštećenja, na osnovu čega su obuhvaćena samo lica iz najosetlјivijih kategorija osoba sa invaliditetom. Takođe je navedeno, da s obzirom da podnosilac pritužbe pripada kategoriji V/B Pravilnika o utvrđivanju telesnih oštećenja (osobe sa srčanim obolјenjima), koja je brojčano najzastuplјenija, u konsultaciji sa drugim opštinama i gradovima (K., B., N. S. i dr.), a koji takođe nisu uvrstili ova lica u svoje pravilnike, Opština B. je odlučila da postupi na isti način.
  • U prilogu izjašnjenja dostavlјeni su: 1) rešenje opštine B. 580-12/2016-02 od 14. maja 2016. godine, 2) uverenje Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, filijala K. br. D-143952 od 5. maja 2016. godine, 3) Pravilnik o načinu i postupku ostvarivanja na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica br. 110-4/17-01 od 28. aprila 2017. godine i 4) Pravilnik o načinu i postupku ostvarivanja na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica br. 020-298/16-01 od 1. aprila 2016. godine.

2. ČINјENIČNO STANјE

• Članom 4. stav 1. Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica 110-4/17-01 od 28. aprila 2017. godine, propisano je da pravo na besplatno korišćenje posebno obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima, kao i pravo na besplatno korišćenje svih parking mesta na opštim parkiralištima uz posedovanje povlašćene parking karte na teritoriji B. mogu ostvariti kategorije osoba sa invaliditetom, pod uslovom da su: 1) vojni invalidi; 2) civilni invalidi rata; 3) osobe sa gubitkom donjih ekstremiteta najmanje 30% telesnog oštećenja; 4) osobe sa gubitkom gornjih ekstremiteta najmanje 60% telesnog oštećenja; 5) trajno oštećenje donjih ekstremiteta – 70%; 6) trajno oštećenje gornjih ekstremiteta – 70%; 7) trajno oštećenje sluha – 70%; 8) obolјenje bubrega koje zahteva trajnu hemodijalizu i 9) gubitak vida na oba oka 100%, odnosno smanjenje obostranog vida – 90%.
• Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, filijala K, izdao je uverenje br. D.143952 od 5. maja 2016. godine, u kojem je navedeno da kod M. P. iz B. postoji telesno oštećenje po glavi V/B tačka 6. Pravilnika o utvrđivanju telesnih oštećenja u visini od 80% i drugo TO po glavi V/B tačka 9. u visini od 50%, što kumulativno TO iznosi 100%, utvrđeno nalazom, mišlјenjem i ocenom organa veštačenja br. 150 od 16. novembra 2007. godine. Navedeno je da se ovo uverenje izdaje radi ostvarivanja prava na korišćenje povlašćene parking karte za osobe sa invaliditetom i druga lica.
• Rešenjem o utvrđivanju telesnog oštećenja Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, filijala K, br. D-143952 od 29. januara 2008. godine, M. P. iz B, kod kojeg je bilo utvrđeno TO III-eg stepena, ovim rešenjem utvrđuje se I stepen telesnog oštećenja, počev od 1. oktobra 2006. godine, te s obzirom da je novo telesno oštećenje nastalo kao posledica bolesti, nisu ispunjeni zakonski uslovi za sticanje prava na novčanu naknadu za telesno oštećenje.
• Uvidom u rešenje opštine B, Odelјenje za izvorne prihode, privredu, javne službe i finansije, br. 580-12/2016-02 od 14. maja 2016. godine, utvrđeno je da se M. P. ne priznaje pravo na besplatno korišćenje povlašćene parking karte na javnim opštim i posebnim parkiralištima na teritoriji opštine B, jer nisu ispunjeni propisani uslovi. U obrazloženju ovog rešenja navedeno je da su kod M. P. utvrđena telesna oštećenja, po glavi V/B tačka 6. i 9. Pravilnika o utvrđivanju telesnih oštećenja, koja se odnose na oštećenje srčane funkcije. Imajući u vidu da u članu 4. Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, ova oštećenja se ne navode kao uslov za ostvarivanje prava na povlašćenu parking kartu, nije mu priznato pravo na besplatno korišćenje povlašćene parking karte na parkiralištima na teritoriji opštine B.
• Uvidom u rešenje opštine B, Odelјenje za izvorne prihode, privredu, javne službe i finansije, 580-6/2017-02 od 27. oktobra 2017. godine, utvrđeno je da se M. P. ne priznaje pravo na besplatno korišćenje povlašćene parking karte na javnim opštim i posebnim parkiralištima na teritoriji opštine B. jer nisu ispunjeni propisani uslovi. U obrazloženju ovog rešenja navedeno je da su kod M. P. utvrđena telesna oštećenja, po glavi V/B tačka 6. i 9. Pravilnika o utvrđivanju telesnih oštećenja, koja se odnose na oštećenje srčane funkcije. Imajući u vidu da u članu 4. Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, ova oštećenja se ne navode kao uslov za ostvarivanje prava na povlašćenu parking kartu, nije mu priznato pravo na besplatno korišćenje povlašćene parking karte na parkiralištima na teritoriji opštine B.

3. MOTIVI I RAZLOZI ZA DONOŠENјE MIŠLjENјA

Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, prilikom odlučivanja u ovom predmetu, imao je u vidu navode iz pritužbe i izjašnjenja, dostavlјene priloge, kao i antidiskriminacione i druge propise.

Pravni okvir

• Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je ustanovlјen Zakonom o zabrani diskriminacije^[2] kao samostalan državni organ, nezavisan u obavlјanju poslova utvrđenih zakonom. Odredbama člana 33. Zakona o zabrani diskriminacije propisana je nadležnost Poverenika za zaštitu ravnopravnosti. Jedna od osnovnih nadležnosti Poverenika jeste da prima i razmatra pritužbe zbog diskriminacije, daje mišlјenja i preporuke u konkretnim slučajevima diskriminacije i izriče zakonom utvrđene mere. Pored toga, Poverenik je ovlašćen da predlaže postupak mirenja, kao i da pokreće sudske postupke za zaštitu od diskriminacije i podnosi prekršajne prijave zbog akata diskriminacije propisanih antidiskriminacionim propisima. Poverenik je, takođe, ovlašćen da upozorava javnost na najčešće, tipične i teške slučajeve diskriminacije i da organima javne vlasti preporučuje mere za ostvarivanje ravnopravnosti.
• Ustav Republike Srbije[3] zabranjuje svaku diskriminaciju, neposrednu ili posrednu, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političnog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti, psihičkog ili fizičkog invaliditeta[4]. Odredbom člana 21. stav 4. Ustava Republike Srbije propisano je da se ne smatraju diskriminacijom posebne mere koje Republika Srbija može uvesti radi postizanja pune ravnopravnosti lica ili grupe lica koja su suštinski u nejednakom položaju sa ostalim građanima.
• Ustavna zabrana diskriminacije bliže je razrađena Zakonom o zabrani diskriminacije, tako što je diskriminacija definisana kao svako neopravdano pravlјenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isklјučivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državlјanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu i članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavlјenim ličnim svojstvima[5]. Takođe, odredbama člana 8. ovog zakona propisano je da do povrede načela jednakih prava i obaveza dolazi ako se licu ili grupi lica, zbog njegovog odnosno njihovog ličnog svojstva, neopravdano uskraćuju prava i slobode ili nameću obaveze koje se u istoj ili sličnoj situaciji ne uskraćuje ili ne nameću drugom licu ili grupi lica, ako su cilј ili posledica preduzetih mera neopravdani, kao i ako ne postoji srazmera između preduzetih mera i cilјa koji se ovim merama ostvaruje. S obzirom na okolnosti konkretnog slučaja, za njegovo razmatranje relevantna je i odredba člana Zakona o zabrani diskriminacije kojom je propisano da se ne smatraju diskriminacijom posebne mere uvedene radi postizanja pune ravnopravnosti, zaštite i napretka lica, odnosno grupe lica koja se nalaze u nejednakom položaju.
• Zakonom o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom[6] u članu 8. je propisano da se ne smatraju povredom načela jednakih prava i obaveza niti diskriminacijom: odredbe zakona, propisa, kao ni odluke ili posebne mere donete u cilјu pobolјšanja položaja osoba sa invaliditetom, članova njihovih porodica i udruženja osoba sa invaliditetom, kojima se pruža posebna podrška, neophodna za uživanje i ostvarivanje njihovih prava pod istim uslovima pod kojima ih uživaju i ostvaruju drugi; kao ni donošenje, odnosno zadržavanje postojećih akata i mera čiji je cilј otklanjanje ili popravlјanje nepovolјnog položaja osoba sa invaliditetom kojima se pruža posebna podrška.
• Zakonom o lokalnoj samoupravi[7] propisano je da opština preko svojih organa pomaže razvoj različitih oblika samopomoći i solidarnosti sa licima sa posebnim potrebama kao i sa licima koja su suštinski u nejednakom položaju sa ostalim građanima i podstiče aktivnosti i pruža pomoć organizacijama invalida i drugim socijalno-humanitarnim organizacijama na svojoj teritoriji;
• Statutom opštine B[8], pored ostalog, propisano je da opština pomaže razvoj različitih oblika samopomoći i solidarnosti sa licima sa posebnim potrebama kao i sa licima koja su suštinski u nejednakom položaju sa ostalim građanima i podstiče aktivnosti i pruža pomoć organizacijama invalida i drugim socijalno-himanitarim organizacijama, na svojoj teritoriji.

Analiza navoda pritužbe i izjašnjenja sa aspekta antidiskriminacionih propisa

• Imajući u vidu okolnosti konkretnog slučaja, zadatak Poverenika za zaštitu ravnopravnosti je da oceni da li je podnosilac pritužbe diskriminisan odredbom člana 4. stav 1. Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, 110-4/17-01 od 28. aprila 2017. godine, na osnovu invaliditeta.
• Analizom odredbe člana 4. stav 1. Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, br. 110-4/17-01 od 28. aprila 2017. godine, utvrđeno je da pravo na besplatno korišćenje posebno obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima, kao i pravo na besplatno korišćenje svih parking mesta na opštim parkiralištima uz posedovanje povlašćene parking karte na teritoriji B. mogu ostvariti određene kategorije osoba sa invaliditetom. Stoga, nesporno je da osobe čiji je invaliditet uzrokovan razlozima koja nisu navedena u pomenutoj odredbi Pravilnika nemaju pravo na besplatno korišćenje posebno obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima, kao i pravo na besplatno korišćenje svih parking mesta na opštim parkiralištima na teritoriji B.
• Poverenik za zaštitu ravnopravnosti ukazuje da je Ustavom Republike Srbije propisano da su pred ustavom i zakonom svi jednaki, da je diskriminacija zabranjena, dok je Zakonom o zabrani diskriminacije zabranjeno isklјučivanje, ograničavanje i davanje prvenstva u odnosu na neko lično svojstvo. Potrebno je napomenuti da formalna jednakost, sama po sebi, ne znači da postoji i faktička ravnopravnost građana i građanki u pogledu mogućnosti uživanja prava. Mnoge društvene grupe nalaze se u nejednakom položaju jer postoje izvesne okolnosti koje su prepreka postizanju suštinske jednakosti. Zato član 21. stav 4. Ustava Republike Srbije i član Zakona o zabrani diskriminacije propisuju mogućnosti uvođenja posebnih (afirmativnih) mera radi podizanja pune ravnopravnost, zaštite i napretka lica, odnosno grupe lica koja se nalaze u nejednakom položaju i utvrđuje da se one ne smatraju diskriminacijom. Takođe, odredbom čl. 8. st. 1. tač. 1. Zakona o sprečavanju diskriminacije osoba sa invaliditetom propisano je da se ne smatraju diskriminacijom odredbe zakona, propisa, kao ni odluke ili posebne mere donete u cilјu pobolјšanja položaja osoba sa invaliditetom, članova njihovih porodica i udruženja osoba sa invaliditetom, kojima se pruža posebna podrška, neophodna za uživanje i ostvarivanje njihovih prava pod istim uslovima pod kojima ih uživaju i ostvaruju drugi. Dakle, suština posebnih (afirmativnih) mera je da su usmerene samo na određene kategorije lica kojima je društveni položaj nepovolјniji i kojima se primenom ovih mera omogućava dostizanje pune ravnopravnosti.
• Nesporno je da je Opština B. ovlašćena da donosi pravilnik kojim uređuje pravila koja se odnose na korišćenje javnih parkirališta na teritoriji opštine, kao i da, saglasno tome, može da određuje koje kategorije građana i građanki će imati pravo na određene povlastice vezane za korišćenje parking mesta na javnim parkiralištima. Opština B. prema zakonu i Statutu ima nadležnost da podstiče solidarnost i poštovanje prava osoba sa invaliditetom, kao i da pruža podršku osobama sa invaliditetom i organizacijama osoba sa invaliditetom u poštovanju i ostvarivanju što višeg nivoa prava koja su ovim licima garantovana kako domaćim tako i međunarodnim propisima.
• Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je cenio navode iz izjašnjenja Opštine B. da se prilikom donošenja Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica rukovodila Pravilnikom o utvrđivanju telesnih oštećenja, na osnovu čega su obuhvaćena samo lica koja pripadaju najosetlјivijim kategorijama osoba sa invaliditetom. Pored toga, navedeno je da kategorija osoba sa invaliditetom kojoj podnosilac pritužbe pripada brojčano najzastuplјenija, te da u konsultaciji sa drugim opštinama i gradovima (K, B, N.S.), koji takođe nisu u svoje pravilnike uvrstili lica iz navedene kategorije, opština B. nije u svoj Pravilnik uvrstila osobe sa invaliditetom iz glave V/

Stoga, konstatuje se da je Opština B. u skladu sa svojim ovlašćenjima i finansijskim mogućnostima, odredila kategorije korisnika kojima može da pruži određene povlastice, odnosno, prema kojima primenjuje posebne mere. U konkretnom slučaju, pravo na besplatno korišćenje povlašćene parking karte na javnim parkiralištima na teritoriji opštine B, omogućeno je onim kategorijama osoba sa invaliditetom za koje Opština B. smatra da se nalaze u naročito neravnopravnom položaju i da im je potrebno pružiti posebnu podršku radi postizanja pune ravnopravnosti. Stoga, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti smatra da je na ovaj način Opština B. je odredila posebne beneficije za određene kategorije osoba sa invaliditetom za koje smatra da se nalaze u naročito neravnopravnom položaju i da im je potrebno pružiti posebnu podršku radi postizanja pune ravnopravnosti. Takođe, važno je istaći da navedenim pravilnikom nije uskraćeno pravo i svim drugim kategorijama osoba sa invaliditetom da koriste parking mesta, već su određene posebne beneficije za određene kategorije osoba sa invaliditetom koje smatraju da su najosetlјivije društvene grupe.

• Sagledavajući sve činjenice i okolnosti, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti konstatuje da odredbom člana 4. stav 1. Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, br. 110-4/17-01 od 28. aprila 2017. godine, nisu prekršene odredbe Zakona o zabrani diskriminacije, jer se određivanje beneficija za određenu grupu u ovom konkretnom slučaju smatra posebnom merom. Samim tim, Opština B. nije diskriminisala M. P. na osnovu njegovog ličnog svojstva – invaliditeta.

Međutim, imajući u vidu nespornu činjenicu da nisu sve kategorije osoba sa invaliditetom obuhvaćene povlasticama koje se pružaju ovim pravilnikom, odnosno saznanja proistekla iz ovog predmeta da se podnositelј pritužbe zbog invaliditeta koji je nastao zbog srčane disfunkcije izuzetno otežano kreće, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, u skladu sa članom 33. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije, preporučuje opštini B. da preispita mogućnost izmene Pravilnikom o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, u smislu davanja povlastice besplatnog parkinga i kategoriji osoba sa invaliditetom kojoj M. P. pripada.

4. MIŠLjENјE

Donošenjem Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica, a u kojem je u članu 4. stav 1. propisano da pravo na besplatno korišćenje posebno obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima, kao i pravo na besplatno korišćenje svih parking mesta na opštim parkiralištima uz posedovanje povlašćene parking karte na teritoriji B. mogu ostvariti samo određene kategorije osoba sa invaliditetom, Opština B. nije prekršila odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.

5. PREPORUKA

Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, u skladu sa članom 33. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije, preporučuje Opštini B.:

5.1.  Da preispita mogućnost izmene Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja prava na besplatno korišćenje obeleženih parking mesta na javnim opštim i posebnim parkiralištima za osobe sa invaliditetom i druga lica u smislu davanja povlastice besplatnog parkinga i kategoriji osoba sa invaliditetom kojoj pripada podnosilac pritužbe, odnosno osobama kojima je prema nalazu, mišlјenju i oceni organa veštačenja utvrđeno kumulativno telesno oštećenje 100%.

Opština B. obavestiće Poverenika za zaštitu ravnopravnosti o merama koje su preduzete u cilјu sprovođenja ove preporuke, u roku od 30 dana od dana prijema ovog mišlјenja.

Protiv ovog mišlјenja i preporuke nije dopuštena žalba niti bilo koje drugo pravno sredstvo, jer se njime ne odlučuje o pravima i obavezama pravnih subjekata.

[1] „Službeni glasnik RS”, broj 22/09

[2] Zakon o zabrani diskriminacije, član 1. stav 2.

[3] „Službeni glasnik RS“, broj 98/06

[4]  Ustav Republike Srbije, član 21.

[5]  Zakon o zabrani diskriminacije, član 2. stav 2.

[6] „Službeni glasnik RS”, broj 33/06 i 13/16

[7] „Službeni glasnik RS”, broj 129/07, 83/14 i 101/16, član 20. stav 1. tačka 29.

[8] „Službeni glasnik  opštine  B.”, broj 10/08, član 23. stav 1. tačka 29.

POVERENICA ZA ZAŠTITU RAVNOPRAVNOSTI

Brankica Janković

Mišljenje po pritužbi M.P. protiv Opštine B. zbog uskraćivanja prava na povlašćeno parkiranje osoba sa invaliditetom