br. 07-00-682/2019-02 datum: 12. 2. 2021.

MIŠLjENjE

Mišljenje je doneto u postupku povodom pritužbe koju je podneo advokat AA iz Niša, u ime i uz saglasnost Sportskog udruženja „…“ iz Niša, protiv Sportskog kluba „…“ iz Niša, zbog diskriminacije po osnovu ličnog svojstva – članstva u sportskoj organizaciji. U pritužbi je, između ostalog, navedeno da je Sportsko udruženje „…“ putem elektronske pošte 17. jula i 29. avgusta 2019. godine uputilo Sportskom klubu „…“ prijave svojih članova za trke koje je sportski klub najavio za 19. jul i 1. septembar 2019. godine, kao i da je Sportski klub „…“ odbio prijavu članova Sportskog udruženja „…“ sa obrazloženjem da je „popunjen broj takmičara koji je limitiran“. U izjašnjenju Sportskog kluba „…“, navedeno je da je Sportsko udruženje „…“ elektronskim putem podnelo prijave za trke koje su najavljene za 19. jul i 1. septembar 2019. godine i da su prijave odbijene jer su podnete nakon popunjavanja ograničenog broja takmičara. Dalje je navedeno da su Sportskom udruženju „…“ ponudili da prijava za 19. jul 2019. godine bude automatski prihvaćena kao prijava za sledeću trku; da su finansijska sredstva za organizovanje trka dobijena od grada Niša za realizaciju sportskog programa pod nazivom „…“ u iznosu trostruko manjem od zahtevanog, zbog čega su odlučili da ograniče broj učesnika na trkama, a da broj trka ostane isti, kako bi se ostvario zacrtani cilj realizacije programa, a to je omasovljenje bavljenjem roler sportom. Takođe, dostavili su spiskove učesnika obe trke i fotografije sa trke koja je održana u junu 2019. godine na kojoj su učestvovali članovi Sportskog udruženja „…“. U toku postupka je utvrđeno da su članovi i članice podnositelja pritužbe učestvovali na sportskoj manifestaciji u organizaciji Sportskog kluba „…“ u junu 2019. godine, kao i da im je 18. jula 2019. godine ponuđeno da prijava od tog dana bude ujedno i prijava za sledeću trku. Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja Poverenik je zaključio da neučestvovanje članova Sportskog udruženja „…“ na trkama koje su najavljene za 19. jul i 1. septembar 2019. godine u organizaciji Sportskog kluba „…“ nije uzrokovano ličnim svojstvom članova udruženja (članstvo u organizaciji). Zbog svega navedenog, Poverenik je dao mišljenje da Sportski klub „…“ iz Niša u konkretnom slučaju nije povredio odredbe Zakona o zabrani diskriminacije. Međutim, analiza je takođe pokazala da određena postupanja tokom organizacije takmičenja iz projekta „…“, nisu bila dovoljno transparentna u interesu razvoja ovog sporta u gradu Nišu i njegovog omasovljenja. Naime, pozivi za učešće na trkama objavljeni su u izuzetno kratkom vremenskom periodu u odnosno na samo održavanje trka (par dana pre održavanja trke na fejsbok stranici kluba i u sredstvima javnog informisanja). Imajući u vidu ciljeve projekta koji je finansirao grad Niš u želji omasovljenja i podsticanja dece na bavljenje sportom, kao i promocijom zdravijeg načina života, Poverenik je koristeći svoje zakonsko ovlašćenje iz člana 33. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije, Sportskom klubu „…“ iz Niša dao preporuku mera za ostvarivanje ravnopravnosti da ubuduće prilikom organizovanja sportskih manifestacija koje imaju za cilj omasovljenje sporta na teritoriji grada Niša, i veće učešće dece, a koji se finansiraju sredstvima jedinice lokalne samouprave za razvoj sporta na teritoriji grada, u primerenom roku pre održavanja takmičenja, obavesti Sportski savez Niša o datumu i mestu održavanja planiranih takmičenja, kako bi Savez o tome pravovremeno upoznao sve klubove. Poverenik je pošao od toga da je Sportski savez Niša organizacija koja okuplja klubove sa teritorije grada Niša te da bi se u budućnosti situacije kao što je ova, mogle izbeći slanjem obaveštenja i Savezu o manifestacijama sličnog tipa koje su finansirane od strane grada Niša, kako bi Savez o tome pravovremeno obavestio sve članove.

1. TOK POSTUPKA
   • Povereniku za zaštitu ravnopravnosti pritužbom se obratio advokat AA iz Niša, u ime i uz saglasnost Sportskog udruženja „…“ iz Niša, protiv Sportskog kluba „…“ iz Niša, zbog diskriminacije po osnovu ličnog svojstva – članstva u sportskom udruženju.
   • U pritužbi i dopuni pritužbe je, između ostalog, navedeno:

• da je Sportsko udruženje „…“ iz Niša putem elektronske pošte 17. jula 2019. godine uputilo Sportskom klubu „…“ iz Niša prijavu svojih članova za takmičenje pod nazivom „…“, a koje je najavljeno za 19. jul 2019. godine i koje je zbog vremenskih uslova odloženo i održano 26. jula 2019. godine;
• da je ova sportska manifestacija finansirana od grada Niša nakon usvajanja predloženog programa Sportskog kluba „…“ iz Niša, a u okviru Godišnjeg programa kojim se ostvaruju potrebe i interesi u oblasti sporta u Gradu Nišu u vidu organizovanja sportskih takmičenja od posebnog značaja za grad u 2019. godini;
• da u pozivu za prijavu na ovu manifestaciju nije navedeno da je zatvorenog tipa i da je ograničen broj učesnika;
• da je Sportski klub „…“, odnosno BB, odbio prijavu članova Sportskog udruženja „…“ sa obrazloženjem da je „popunjen broj takmičara koji je limitiran“;
• da je 1. septembra 2019. godine održana slična sportska manifestacija „…“ u organizaciji Sportskog klub „…“, kao i da je obaveštenje o ovoj manifestaciji istaknuto 31. avgusta 2019. godine;
• da su podnosioci pritužbe pokušali da prijave svoje članove i za ovo takmičenje, kao i da su njihove prijave odbijene sa istim obrazloženjem da je popunjena kvota učesnika;
• da je izvršena neposredna diskriminacija članova Sportskog udruženja „…“ jer im je onemogućeno učestvovanje na sportskim manifestacijama, odnosno da je izvršena posredna diskriminacija članova ovog udruženja jer je dat izuzetno kratak rok za prijavu, u kome su učesnici drugih sportskih manifestacija mogli da se prijave;
• da podnosilac pritužbe ima saznanja da na pomenutim trkama, osim članova organizatora, niko drugi nije učestvovao.

• Uz pritužbu i dopunu pritužbe dostavljeni su sledeći dokazi: 1) Generalno punomoćje Sportskog udruženja „…“ iz Niša od 30. decembra 2019. godine, kojim ovo sportsko udruženje ovlašćuje AA, advokata iz Niša, da ga zastupa; 2) Kopija elektronske prepiske od 18. jula i 1. septembra 2019. godine, između Sportskog udruženja „…“ iz Niša i BB, odgovornog lica za realizaciju takmičenja Sportskog kluba „…“ iz Niša, u vezi sa elektronskom prijavom za učešće; 3) Kopija aplikacionog formulara Sportskom klubu „…“ iz Niša za dodelu finansijskih sredstava Grada Niša, radi realizacije programa „…“, a u okviru Godišnjeg programa kojim se ostvaruju potrebe i interesi u oblasti sporta u Gradu Nišu u vidu organizovanja sportskih takmičenja od posebnog značaja za grad u 2019. godini; 4) Printskrin poziva za učešće u trkama od 17. jula 2019. godine i 29. avgusta 2019. godine, objavljenih na Fejsbuk stranici Sportskog kluba „…“.
• Poverenik za zaštitu ravnopravnosti sproveo je postupak u cilju utvrđivanja pravno relevantnih činjenica i okolnosti, u skladu sa članom 35. stav 4. i članom 37. stav 2. Zakona o zabrani diskriminacije[1], te je u toku postupka zatražio izjašnjenje Sportskog kluba „…“ na navode iz pritužbe i dopune pritužbe.
• U izjašnjenju i dopuni izjašnjenja Sportskog kluba „…“ iz Niša, između ostalog, navedeno je:

• da su tačni navodi podnosioca pritužbe da je prosledio elektronske prijave za učešće svojih članova/ca u trkama održanim 26. jula 2019. godine i 1. septembra 2019. godine, te da su iste odbijene iz razloga ograničenog broja učesnika u trci, koji je već bio popunjen;
• da je BB, kao odgovorno lice za realizaciju celokupne sportske manifestacije, a što se može videti iz priložene elektronske prepiske podnosioca pritužbe, obavestio Sportsko udruženje „…“ iz Niša, o razlozima odbijanja prijave za trku, koja je održana 26. jula 2019. godine, kao i da je tom prilikom ponudio Sportskom udruženju „…“ iz Niša, da sve članove ovog sportskog udruženja, koji su prijavljeni nakon popunjavanja broja takmičara, odmah prijavi za narednu trku, te da o toj ponudi nije dobio nikakav odgovor;
• da su tačni navodi da je Sportski klub „…“ iz Niša podneo aplikacioni formular gradu Nišu – Sekretarijatu za omladinu i sport, radi dodele finansijskih sredstava za realizaciju programa „…“, a u okviru realizacije godišnjeg programa kojim se ostvaruju potrebe i interesi u oblasti sporta u gradu Nišu u vidu organizovanja sportskih takmičenja od posebnog značaja za grad Niš u 2019. godini, kao i da su finansijska sredstva, koja su odobrena od grada Niša tom prilikom, bila u iznosu tri puta manjem od traženog odnosno neophodnog za realizaciju celokupnog sportskog programa;
• da je Sportski klub „…“ iz Niša usled manjka finansijskih sredstava za realizaciju sportske manifestacije, morao da se odluči da li da smanji broj trka, predviđenih u aplikacionom formularu za realizaciju projekta, ili da limitira broj učesnika, odnosno da su odlučili da broj trka ostane nepromenjen, ali da se broj učesnika ograniči, budući da je cilj realizacije projekta svakako bio omasovljenje ovog vida bavljenja sportom;
• da nisu tačni navodi podnosioca pritužbe da su samo članovi/ce Sportskog kluba „…“ iz Niša učestvovali u pomenutim trkama, već da su učešće uzeli i takmičari/ke iz drugih gradova i drugih sportskih udruženja;
• da su članovi/ce Sortskog udurženja „…“ iz Niša njih 9, učestvovali na trci od 21. juna 2019. godine, neposredno pre spornih trka od 26. jula 2019. godine i 1. septembra 2019. godine, a u sklopu manifestacije „…“, te da su dobili medalje i „jeli tortu“, povodom proslave 15 godina postojanja Sportskog kluba „…“, o čemu najbolje svedoče fotografije sa same trke, pri čemu je iznet i zahtev da se o svemu navedenom, izjasni i podnosilac pritužbe;
• da su tačni navodi podnosioca pritužbe, da je vremenski period između objavljivanja poziva za učešće u navedenim trkama, i održavanja samih trka, bio veoma kratak, ali da je to prouzrokovano nestabilnim vremenskim uslovima, odnosno padavinama, te da je sve učinjeno kako se trke ne bi odlagale, budući da se održavaju na otvorenom, te da posle padavina mora da prođe određeni vremenski period, kako bi se obezbedili svi neophodni uslovi za bezbedno održavanje trke;
• da postoje dokazi, u vidu spiskova, u vezi sa redosledom pristiglih prijava za učešće na trkama od 26. jula 2019. godine i 1. septembra 2019. godine, na kojima se jasno vidi da su prijave članova/ica podnosioca pritužbe, stigle posle popunjavanja dozvoljenog broja učesnika;
• da su na spornim trkama, pored članova/ica Sportskog kluba „…“ iz Niša, učestvovala i druga deca, odnosno članovi Kluba „…“ iz Niša i Ski kluba „…“;
• da su takmičenja rekreativnog karaktera, ne boduju se za neki kup jer sport još nije priznat u takmičarskom delu, i zbog toga nemaju obavezu čuvanja dokumentacije za trke koje organizuju, kao i da „za trke u slalomu nemamo ograničenja jer je drugačiji sistem takmičenja u pitanju.“
• da nije tajna da Sportski klub „…“ iz Niša ima najveći broj članova/nica koji se bave roler sportom, iz razloga što je najveći po članstvu i prvi registrovani klub u Srbiji za roler sport.
  • Uz izjašnjenje i dopunu izjašnjenja dostavljeni su: 1) prilozi u vidu fotografija, kao dokaz navoda iz izjašnjenja, da su članovi Sportskog udruženja „…“ iz Niša, učestvovali na jednoj od šest trka, koja je organizovana u sklopu realizacije programa „…“, čiji je realizator bio Sportski klub „…“ iz Niša; 2) elektronska adresa Fejsbuk stranice Sportskog udruženja „…“ iz Niša, na kojoj su objavljene fotografije članova ovog kluba sa trke održane 21. juna 2019. godine; 3) kopija spiska pristiglih prijava za trku od 19. jula 2019. godine; 4) kopija spiska pristiglih prijava za trku od 1. septembra 2019. godine; 5) kopija Odluke Sportskog kluba „…” iz Niša br. … od 12. aprila 2019. godine; 6) fotografije prijava članova/nica Sportskog udruženja „…“ za trku od 21. juna 2019. godine; i 7) fotografije sa trka od 21. juna 2019. godine, 26. jula 2019. godine i 1. septembra 2019. godine.

2. ČINjENIČNO STANjE

• Uvidom u objave na Fejsbuk stranici Sportskog kluba „…“ iz Niša na elektronskoj adresi … i printskrin poziva koji su dostavljeni uz pritužbu, utvrđeno je da je Sportski klub „…“ iz Niša uputio 17. jula 2019. godine sledeći poziv: „U petak 19. jula sa početkom u 17:30 u … održaćemo Rolerijadu … 2019. Biće više kategorija do 13 godina, broj učesnika je ograničen, prijava je već u toku. Trka je brzinskog karaktera. Za svu decu iz našeg kluba su obezbeđene medalje bez obzira na mesto koje osvoje. Bitno je da se učestvuje u sportu. Vidimo se.“ Dalje je utvrđeno da je 24. jula 2019 godine u 15:23 objavljeno: „Trka: …! U petak 26. jula sa početkom u 17:30 održaćemo trku koju smo zbog nevremena odložili prethodne nedelje. Sve prijave i dalje važe, a tog dana nemamo trening u …. Vidimo se.“ Takođe je utvrđeno, da je 29. avgusta 2019. godine objavljeno: „Najava aktivnosti za vikend, trening i trka, Roler vikend u Nišu: – Subota 31. avgust u 9 časova trening slaloma u Tvrđavi, merenje vremena i akcija za sve članove, pozivamo i one koji nisu vozili da dođu. Ovo je akcija u okviru sportskog dana koji radimo sa …. – Nedelja 1. septembar u 17 brzinska trka u …, svi naši takmičari dobijaju medalje za učestvovanje. Obavezno obucite majice kluba. Ograničen je broj učesnika. Vidimo se za vikend.“ Sve objave su bile u kategoriji javnih objava (sa oznakom public) na Fejsbuk stranici organizatora, koja je tzv. otvorenog tipa, što znači da je svako mogao da pristupi objavama sa ove stranice, bez ograničenja ili dodatnih obaveza.
• Uvidom u elektronsku prepisku od 18. jula 2019. godine između BB i Sportskog kluba „…“, utvrđeno je da je Sportsko udruženje „…“ iz Niša obavešteno da su prijave ovog udruženja, koja je poslata 17. jula 2019. godine u 22:04 časova, pristigle posle limita koji imaju za trku u …; da su ostali takmičari i klubovi već popunili broj takmičara koji je limitiran, kao i da će svu decu koja su na prijavi, prijaviti kao prvu za sledeću trku koja će biti u narednih mesec dana, ukoliko je podnosilac prijave saglasan sa tim.
• Uvidom u elektronsku prepisku od 29. avgusta 2019. godine, utvrđeno je da je prijava članova/ica Sportskog udruženja „…“ iz Niša za učešće na trci od 1. septembra 2019. godine, odbijena 1. sepembra 2019. godine zbog, kako je navedeno, popunjenog broja učesnika.
• Uvidom u kopiju aplikacionog formulara Sportskog kluba „…“ iz Niša, utvrđeno je da je navedeni sportski klub aplicirao radi dobijanja finasijskih sredstava za realizaciju programa „…“, a u okviru realizacije Godišnjeg programa kojim se ostvaruju potrebe i interesi u oblasti sporta u gradu Nišu u vidu organizovanja sportskih takmičenja od posebnog značaja za grad Niš u 2019. godini. Dalje je, uvidom u deo II aplikacionog formulara, utvrđeno da su navedene sledeće informacije: kao lokacija realizacije takmičenja navedeno je: …, sva pogodna mesta na teritoriji Niša; da je planirano šest trka (četiri slalom i dve brzinske trke); kao učesnici u realizaciji programa: sva deca i odrasli, koji su sagledani kategorizacijom na raspisu trka. Takođe, utvrđeno je da kao očekivan broj sportista na takmičenju navedeno da je do sada na trkama bilo između 80 i 100 učesnika, da je klub 2018. godine organizovao u toku jednog vikenda dve trke u dve discipline, da klub ima kapacitete i opreme za ovakve aktivnosti, koje je organizovao ukupno oko 35 puta do sada, kao i da očekivani rezultati po realizaciji programa, predstavljaju, kako je navedeno, „omasovljenje, promociju sporta i zdravih načina provođenja vremena u Nišu“.
• Uvidom u kopiju Odluke Sportskog kluba „…“ iz Niša br. …, koja je dostavljena uz dopunu izjašnjenja, utvrđeno je da je Sportski klub „…“, na sednici Upravnog odbora, održanoj 12. aprila 2019. godine, odlučio da, usled smanjenog iznosa sredstava za finansiranje sportske manifestacije „…“, broj učesnika na trkama ograniči, na prvih 80 prijavljenih učesnika, a da broj trka u okviru manifestacije ostane nepromenjen. Kao razlog je navedeno „nemogućnost sagledavanja svih učesnika na (a)dekvatan način a sve zbog velikog broja trka“.
• Uvidom u kopiju dokumenta „Startni spisak pristiglih prijava za trku 19. jula 2019. u …“, dostavljenog u dopuni izjašnjenja, utvrđeno je da dokument čini lista od ukupno 131 imena. Uz ime pod brojem 42. rukopisom je zabeležena „…“, uz imena pod rednim brojem od 60. do 64 navedena je zabeleška „…“. Dalje je utvrđeno da je ispod imena pod rednim brojem 80. podvučena crta na kojoj je napisano „limit za trku“. Takođe, pored imena pod rednim brojam od 96. do 103. načinjena je beleška „… prijave“. Daljim uvidom u dokument, utvrđeno je da na spisku nema drugih podataka na osnovu kojih bi bilo moguće utvrditi redosled pristizanja prijava.
• Uvidom u kopiju dokumenta „Startni spisak pristiglih prijava za trku 1. septembra 2019. u …“, dostavljenog u dopuni izjašnjenja, utvrđeno je da dokument čini lista od ukupno 135 imena. Uz ime pod brojem 6. rukopisom je zabeleženo „…“, uz imena pod rednim brojem od 70. do 74 navedena je zabeleška „Sportski klub …, Niš“. Dalje je utvrđeno da je ispod imena pod rednim brojem 80. podvučena crta na kojoj je napisano „limit“. Takođe, pored imena pod rednim brojam od 99. do 109. načinjena je beleška „S. K. … prijave“. Daljim uvidom u dokument, utvrđeno je da na spisku nema drugih podataka na osnovu kojih bi bilo moguće utvrditi redosled pristizanja prijava.
• Prikupljanjem dostupnih i relevantnih informacije na internetu u vezi sa organizacijom i realizacijom programa „…“, izvršen je uvid u objave na medijskom portalu „…“[2]. U objavi od 18. jula 2019. godine, pod naslovom „…“, navedeno je da će se nadmetanje u brzinskoj vožnji rolera održati u petak, 19. jula i da, „iako su prijave otvorene, broj takmičara je ograničen“. Dalje je navedeno da su medalje obezbeđene za pobednike, „kao i za sve članove kluba organizatora koji se budu nadmetali“ i da je cilj trke omasovljenje. U objavi od 30. avgusta 2019. godine, pod naslovom „Dva dana vikenda za dve trke rolerima u parku …“, navedeno je da će u subotu 31. avgusta biti organizovan otvoreni čas, a dan kasnije brzinska trka i da je broj učesnika ograničen.
• Uvidom u fotografije dostavljene u uz dopunu izjašnjenja, a koje su sačinjene povodom trke održane 21. juna 2019. godine, utvrđeno je da se identične fotografije, kao dokaz o učešću u trci, nalaze na Fejsbuk stranici podnosioca pritužbe. Uvidom u dostavljene slike, utvrđeno je da se na fotografijama nalazi puno dece na rolerima, obučena u različite majice, kao i da neka deca nose majice na kojima piše ….

3. MOTIVI I RAZLOZI ZA DONOŠENjE MIŠLjENjA

• Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, prilikom odlučivanja u ovom predmetu, imao je u vidu navode iz pritužbe, dopune pritužbe i izjašnjenja, dostavljene dokaze, kao i relevantne pravne propise u oblasti zaštite od diskriminacije.

Pravni okvir

• Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je ustanovljen Zakonom o zabrani diskriminacije[3] kao samostalan državni organ, nezavisan u obavljanju poslova utvrđenih zakonom. Odredbama člana 33. Zakona o zabrani diskriminacije propisana je nadležnost Poverenika za zaštitu ravnopravnosti. Jedna od osnovnih nadležnosti Poverenika jeste da prima i razmatra pritužbe zbog diskriminacije, daje mišljenja i preporuke u konkretnim slučajevima diskriminacije i izriče zakonom utvrđene mere. Pored toga, Poverenik je ovlašćen da predlaže postupak mirenja, kao i da pokreće sudske postupke za zaštitu od diskriminacije i podnosi prekršajne prijave zbog akata diskriminacije propisanih antidiskriminacionim propisima. Poverenik je, takođe, ovlašćen da upozorava javnost na najčešće, tipične i teške slučajeve diskriminacije i da organima javne vlasti preporučuje mere za ostvarivanje ravnopravnosti^[4].
• Ustav Republike Srbije[5] zabranjuje svaku diskriminaciju, neposrednu ili posrednu, po bilo kom osnovu, a naročito po osnovu rase, pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, rođenja, veroispovesti, političkog ili drugog uverenja, imovnog stanja, kulture, jezika, starosti, psihičkog ili fizičkog invaliditeta[6].
• Ustavna zabrana diskriminacije bliže je razrađena Zakonom o zabrani diskriminacije[7] gde je diskriminacija definisana kao svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu i članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima. Članom 6. Zakona o zabrani diskriminacije propisano je da neposredna diskriminacija postoji ako se lice ili grupa lica zbog njegovog odnosno njihovog ličnog svojstva u istoj ili sličnoj situaciji, bilo kojim aktom, radnjom ili propuštanjem stavljaju ili su stavljeni u nepovoljniji položaj, ili bi mogli biti stavljeni u nepovoljniji položaj, dok je članom 7. ovog zakona propisano da posredna diskriminacija postoji ako se lice ili grupa lica, zbog njegovog odnosno njihovog ličnog svojstva, stavlja u nepovoljniji položaj aktom, radnjom ili propuštanjem koje je prividno zasnovano na načelu jednakosti i zabrane diskriminacije, osim ako je to opravdano zakonitim ciljem, a sredstva za postizanje tog cilja su primerena i nužna.
• Članom 4. stav 2. Zakona o sportu[8] propisano je da bavljenje sportom mora biti humano, slobodno i dobrovoljno, zdravo i bezbedno, u skladu sa prirodnom sredinom i društvenim okruženjem, fer, tolerantno, etički prihvatljivo, odgovorno, nezavisno od zloupotreba i ciljeva koji su suprotni sportskom duhu i dostupno svim građanima pod jednakim uslovima, bez obzira na uzrast, nivo fizičkih sposobnosti, stepen eventualne invalidnosti, pol i drugo lično svojstvo, dok je stavom 3. istog člana propisana zabrana svake neposredne i posredne diskriminacije, uključujući i govor mržnje, po bilo kom osnovu, sportista, sportskih stručnjaka, sportskih organizacija i drugih lica učesnika u sistemu sporta, na otvoren ili prikriven način, a koja se zasniva na nekom stvarnom ili pretpostavljenom ličnom svojstvu.

Analiza navoda pritužbe, izjašnjenja i dostavljenih dokaza sa aspekta antidiskriminacionih propisa

• Imajući u vidu sadržinu pritužbe, kao i nadležnost Poverenika za zaštitu ravnopravnosti, u konkretnom slučaju zadatak Poverenika je da ispita da li je Sportski klub „…“ iz Niša, prilikom organizovanja sportskih manifestacija 17. jula (koja je održana 26. jula) i 1. septembra 2019. godine u okviru projekta „…“, diskriminisao članove i članice Sportskog udruženja „…“ iz Niša, na osnovu članstva u organizaciji.
• Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, najpre, konstatuje da su u toku postupka analizirani samo oni navodi iz pritužbe, dopune pritužbe i izjašnjenja, kao i dostavljeni dokazi koji su od značaja za utvrđivanje diskriminacije.
• Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja iz pritužbe, izjašnjenja i priloga, nesporno je da je Sportski klub „…“ iz Niša organizovao sportske manifestaci u okviru projekta „…“, kao i da su finansijska sredstva za realizaciju ovog projekta dodeljena od grada Niša.
• Dalje je nesporno da je na pozivima za prijavu takmičara, koji su objavljivani na fejsbuk stranici sportskog kluba i u medijima, naznačeno da je broj prijava ograničen. Uvidom u pritužbu i prilog uz pritužbu, nesporno je da su se članovi Sportskog udruženja „…“ iz Niša 17. jula 2019. godine prijavili za učešće za trku koja je planirana za 19. jul (a održana 26. jula 2019. godine) i da su njihove prijave odbijene iz razloga da je popunjen limit takmičara za ovu trku. Takođe, nesporno je i da se ista situacija dogodila i prilikom prijave takmičara za trku koja je 29. avgusta 2019. godine najavljena da će se održati 1. septembra 2019. godine. U prijavi za trku, koja je dostavljena u prilogu pritužbe, nesporno je da su se članovi Sportskog udruženja „…“ prijavili 29. septembra 2019. godine, a da su 1. septembra 2019. godine dobili odgovor da su njihove prijave pristigle posle ispunjenja kvote.
• U skladu sa Zakonom o zabrani diskriminacije da bi postojao akt diskriminacije u skladu sa Zakonom o zabrani diskriminacije, potrebno je da je konkretan akt zasnovan na ličnim svojstvima, odnosno da postoji uzročno-posledična veza između ličnog svojstva i učinjenog akta. Zbog toga je Poverenika posebno analizirao da li je neučestvovanje članova Sportskog udruženja „…“ na navedenima trkama uslovljeno njihovim ličnim svojstvom (članstvo u organizaciji) ili su u pitanju neki drugi razlozi.
• Analizom navoda iz pritužbe, izjašnjenja i dostavljenih priloga, nesporno je da je organizator takmičenja u elektronskom dopisu od 18. jula 2019. godine, povodom prijave Sportskog udruženja „…“ za trku planiranu za 19. jul 2019. godine, ponudio da se ova prijava članova sportskog udruženja odmah registruje kao prijava za sledeće takmičenje koje je planirano neodređenog dana u narednih mesec dana i zatražio potvrdu podnosioca pritužbe o tome.
• Takođe, uvidom u fotografije koje su dostavljene uz dopunu izjašnjenjana, a koje se nalaze i na stranici podnosioca pritužbe, utvrđeno je da su članovi sportskog udruženja podnosioca pritužbe učestvovali na sportskoj manifestaciji koju je Sportski klub „…“ organizovao u junu 2019. godine.
• Iako se pritužba odnosi na učestvovanje na trkama koje su održane u 19. jula i 1. septembra 2019. godine, Poverenik je stava da činjenice da su članovi i članice podnositelja pritužbe učestvovali na ranijoj sportskoj manifestaciji u organiziaciji Sportskog kluba „…“ i da im je 18. jula 2019. godine ponuđeno da prijava od tog dana bude ujedno i prijava za sledeću trku, ukazuju da lično svojstvo (članstvo u organizaciji) nije bilo razlog neučestvovanja članova i članica Sportskog udruženja „…“ na trkama 19. jula i 1. septembra 2019. godine.
• S obzirom da je utvrđeno da ne postoji uzročno-posledične veze između ličnog svojstva članova Sportskog udruženja „…“ i postupanja Sportskog kluba „…“ povodom prihvatanja prijava, Poverenik nije dalje analizirao druge navode i priloge iz pritužbe i izjašnjenja. Pored toga, prilikom analize predmeta Poverenik je imao u vidu da su trke organizovane sa ciljem omasovljenja sporta, odnosno da nisu imale uticaj na eventualni rang takmičara, odnosno nisu imale za posledicu da neučestvovanjem član određenog kluba bude onemogućen da učestvuje na nekom višem rangu takmičenja.
• Zbog svega navedenog, na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja može se zaključiti da neučestvovanje članova Sportskog udruženja „…“ na trkama koje su najavljene za 19. jul i 1. septembar 2019. godine u organizaciji Sportskog kluba „…“ nije uzrokovano ličnim svojstvom članova udruženja (članstvo u organizaciji). Eventualne nepravilnosti u sprovođenju programa organizovanja manifestacija ili drugim obavezama prema lokalnoj samoupravi kao donatoru sredstava, Poverenik nije razmatrao jer nisu u nadležnosti ovog organa.
• Analiza navoda pritužbe i izjašnjenja, kao i priloga, je pokazala da lično svojstvo (članstvo u organizaciji) nije bilo razlog neučestvovanja članova i članica Sportskog udruženja „…“ na trkama 19. jula i 1. septembra 2019. godine. Međutim, analiza je takođe pokazala da određena postupanja tokom organizacije takmičenja iz projekta „…“, nisu bila dovoljno transparentna u interesu razvoja ovog sporta u gradu Nišu i njegovog omasovljenja. Naime, pozivi za učešće na trkama objavljeni su u izuzetno kratkom vremenskom periodu u odnosno na samo održavanje trka (par dana pre održavanja trke na fejsbok stranici kluba i u sredstvima javnog informisanja), čime su učesnici trka pretežno bili članovi i članice organizatora trka. Imajući u vidu ciljeve projekta koji je finansirao grad Niš u želji omasovljenja i podsticanja dece na bavljenje sportom, kao i promocijom zdravijeg načina života, Poverenik je koristeći svoje zakonsko ovlašćenje iz člana 33. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije Sportskom klubu „…“ iz Niša dao preporuku mera za ostvarivanje ravnopravnosti. Poverenik je pošao od toga da je Sportski savez Niša organizacija koja okuplja klubove sa teritorije grada Niša te da bi se u budućnosti situacije kao što je ova, mogle izbeći slanjem obaveštenja i Savezu o manifestacijama sličnog tipa koje su finansirane od strane grada Niša, kako bi Savez o tome pravovremeno obavestio sve članove.

4. MIŠLjENjE

U postupku po pritužbi protiv Sportskog kluba „…“ iz Niša, utvrđeno je da nisu povređene odredbe Zakona o zabrani diskriminacije.

5. PREPORUKA

Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, na osnovu člana 33. stava 1. tačka 9. Zakona o zabrani diskriminacije, preporučuje Sportskom klubu „…“ iz Niša da:

– Ubuduće prilikom organizovanja sportskih manifestacija koje imaju za cilj omasovljenje sporta na teritoriji grada Niša, i veće učešće dece, a koji se finasiraju sredstvima jedinice lokalne samouprave za razvoj sporta na teritoriji grada, u primerenom roku pre održavanja takmičenja obavesti Sportski savez Niša o datumu i mestu održavanja planiranih takmičenja, kako bi Savez pravovremeno o tome upoznao sve klubove.

Protiv ovog mišljenja nije dopuštena žalba niti bilo koje drugo pravno sredstvo, jer se njime ne odlučuje o pravima i obavezama pravnih subjekata.

[1] „Sl. glasnik RS“, br. 22/09

[2] … , pristupljeno 5. maja 2020. godine

[3] Zakon o zabrani diskriminacije, član 1. stav 2.

[4] Zakona o zabrani diskriminacije, član 33.

[5] „Sl. glasnik RS“, br. 98/06

[6] Ustav Republike Srbije, član 21.

[7] Zakon o zabrani diskriminacije, član 2.

[8] „Sl. glasnik RS“, br. 10/16

POVERENICA ZA ZAŠTITU RAVNOPRAVNOSTI

Brankica Janković

1238-19 Utvrđeno diskriminatorno postupanje po osnovu ličnog svojstva – članstva u sportskoj organizaciji