br. 011-00-11/2015-02    datum: 26.6.2015.

GRADSKA UPRAVA GRADA ŠAPCA

ODELjENjE ZA DRUŠTVENE DELATNOSTI I PRIVREDU

15000 ŠABAC

Poštovana gospođo M,

Poverenica za zaštitu ravnopravnosti primila je 23. juna 2015. godine Vaš dopis u kojem tražite mišljenje povodom Odluke o izmenama i dopunama Odluke o pravima i uslugama socijalne zaštite grada Šapca kojom je propisano pravo na naknadu troškova prevoza za učenike osnovnih i srednjih škola, finansirano iz budžeta grada. Navodite da ova odluka omogućava besplatan prevoz od mesta stanovanja do škole učenicima koji imaju prebivalište na teritoriji grada Šapca, pod uslovom pa potiču iz socijalno-ugroženih porodica i da nisu ponavljali ni jedan razred. Ističete da je razlog za uvođenje uslova da učenik nije ponavljao ni jedan razred želja grada Šapca da motiviše učenike da bez obzira na materijalnu situaciju porodice iz koje potiču, ulože bar minimalan napor da redovno zavšavaju svaki razred. Navodite da grad Šabac nije imao nameru da vrši bilo koji oblik diskriminacije, te stoga želite da znate da li uspeh učenika u školi predstavlja njegovo lično svojstvo i da li ovom odlukom grad Šabac vrši diskriminaciju.

Kao što verovatno znate, Poverenik za zaštitu ravnopravnosti je samostalan i nezavisan državni organ koji ima ovlašćenje da postupa u svim slučajevima kada je načelo jednakosti povređeno, odnosno kada je prekršena opšta zabrana diskriminacije.

Akt diskriminacije označava svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe kao i na članove njihovih porodica, ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima.

Dakle, da bi u konkretnom slučaju bio izvršen akt diskriminacije, potrebno je da je neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje zasnovano na ličnom svojstvu, kao i da postoji uzročno posledična veza između ličnog svojstva i učinjenog akta diskriminacije. Saglasno tome, Poverenica za zaštitu ravnopravnosti konstatuje da uspeh učenika u školi ne predstavlja njihovo lično svojstvo u smislu Zakona o zabrani diskriminacije.

Međutim, Poverenica za zaštitu ravnopravnosti ukazuje da se učenici koji su ponavljali razred nalaze u lošijem položaju u odnosu na druge učenike već samim tim što su ponavljali razred, te da su veoma često zbog toga stigmatizovani i društvo se prema njima ponaša vođeno različitim predrasudama. Zbog toga, Poverenica smatra da je upravo ovoj grupi učenika potrebna posebna zaštita i motivacija da završe školu i napreduju kako bi postali uspešni građani i bili ravnopravni sa ostalom decom i mladima.

Imajući sve ovo u vidu, Poverenica za zaštitu ravnopravnosti Vam preporučuje da preispitate  Odluku o izmenama i dopunama Odluke o pravima i uslugama socijalne zaštite grada Šapca, te da i učenike koji su ponavljali razred uključite u grupu učenika koji ostvaruju pravo na naknadu troškova prevoza od kuće do škole, kako bi ih motivisali da redovno pohađaju školu i budu uključeni u vršnjačke grupe ravnopravno sa drugim učenicima, odnosno, kako bi se omogućilo da nastave školovanje.

S poštovanjem,

POVERENICA ZA ZAŠTITU

RAVNOPRAVNOSTI

Brankica Janković

Mišljenje na Odluku o izmenama i dopunama Odluke o pravima i uslugama socijalne zaštite grada Šapca